Tłumy wiernych oddały hołd Franciszkowi na placu św. Piotra [ZAPIS RELACJI]

• Po ogłoszeniu śmierci papieża Franciszka na placu św. Piotra w Watykanie zaczęły gromadzić się tłumy wiernych - zarówno mieszkańcy Rzymu, jak i pielgrzymi z całego świata przybywają, by oddać hołd zmarłemu Ojcu Świętemu.
• Wierni przynoszą kwiaty, znicze i flagi narodowe, modlą się i wspominają pontyfikat papieża Franciszka, podkreślając jego otwartość i zaangażowanie w sprawy społeczne.
• Watykan wprowadził dodatkowe środki bezpieczeństwa - na miejscu obecne są służby porządkowe, a dostęp do niektórych stref został ograniczony.
• Papież Franciszek zmarł w Poniedziałek Wielkanocny o godz. 7:35 rano. Informację przekazał kardynał Kevin Farrell w komunikacie podanym przez watykańskie biuro prasowe. 
• W artykule zamieszczono relacje na żywo, zdjęcia i nagrania z placu św. Piotra, ukazujące emocje i reakcje zgromadzonych wiernych po śmierci papieża.

To koniec naszej relacji z placu św. Piotra w Watykanie, gdzie zasmuceni śmiercią Franciszka wierni gromadzili się przez cały dzień. 

Więcej o testamencie papieża przeczytacie TUTAJ.

Papież Franciszek w ogłoszonym w poniedziałek wieczorem testamencie napisał, że pragnie być pochowany w rzymskiej papieskiej bazylice Matki Bożej Większej. Papież poprosił o skromny grób w ziemi i jedyny napis: Franciscus.

Jeszcze w poniedziałek nałożone zostaną pieczęcie na apartamenty papieskie, czyli mieszkanie w Domu Świętej Marty, gdzie Franciszek mieszkał przez cały swój pontyfikat, a także na apartament w Pałacu Apostolskim, którego używał wyłącznie, by pojawić się w oknie w południe na modlitwie Anioł Pański - podały media za źródłami w Watykanie.

Nałożenie pieczęci - to jedna z czynności, wykonywanych oficjalnie po śmierci papieża.

Pogrzeb papieża Franciszka odbędzie się między piątkiem a niedzielą - przekazało biuro prasowe Watykanu. Decyzja w sprawie daty pogrzebu ma zapaść podczas pierwszej kongregacji kardynałów, czyli ich zgromadzenia. 

Odbędzie się ono we wtorek rano.

Przypomniano, że zgodnie z normami konstytucji apostolskiej "Universi Dominici Gregis" Jana Pawła II z 1996 roku pogrzeb papieża ma odbyć się między czwartym a szóstym dniem od śmierci.

Prawdopodobną datą jest zatem sobota 26 kwietnia - zaznaczają media. 

Przewodniczący Konferencji Episkopatu Włoch kardynał Matteo Zuppi powiedział, że zmarły w poniedziałek papież Franciszek nigdy się nie oszczędzał. Zwrócił uwagę na znaczenie gestu papieża, który w przeddzień śmierci, w Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego, był wśród wiernych.

W oświadczeniu wideo rozpowszechnionym przez Konferencję Episkopatu kardynał Zuppi oświadczył: "Papież Franciszek kochał do końca".

Co stanie się z Kościołem katolickim? Wśród wiernych, ale także wśród ekspertów rośnie niepewność co do przyszłości instytucji. Co dalej? Czy Kościołowi grozi schizma? Przeczytajcie i posłuchajcie.

Wizerunek uśmiechniętego papieża Franciszka pojawił się na telebimach ustawionych na placu Świętego Piotra. Do Watykanu na wiadomość o śmierci papieża przybywają tysiące ludzi. 

W poniedziałek o godz. 19.30 na placu Świętego Piotra odbędzie się modlitwa różańcowa za papieża Franciszka, który zmarł rano - poinformowano w Watykanie. Różaniec poprowadzi archiprezbiter bazyliki Świętego Piotra kardynał Mauro Gambetti.

O godz. 20 w kaplicy Domu Świętej Marty, gdzie mieszkał i zmarł Franciszek, odbędzie się obrzęd stwierdzenia śmierci papieża i złożenia jego ciała do trumny.

"Każdy jego krok to były mikrorewolucje" - tak dorobek papieża Franciszka oceniła w Radiu RMF24 Magdalena Wolińska-Riedi. W rozmowie z Piotrem Salakiem wspominała swoje pierwsze spotkanie z Franciszkiem. Posłuchaj rozmowy: 

"Papież Franciszek był posłańcem nadziei, pokory i człowieczeństwa" - oświadczył sekretarz generalny ONZ Antonio Guterres, oddając hołd papieżowi. Sekretarz wykonawczy ONZ ds. klimatu Simon Stiell zwrócił uwagę na zasługi Franciszka w dziedzinie ochrony klimatu.

"Pozostawia po sobie dorobek wiary, służby i współczucia dla wszystkich, a zwłaszcza dla tych, którzy są na marginesie bądź w potrzasku horrorów wojen" - pożegnał Franciszka Guterres.

Stiell przypomniał, że papież był "niekwestionowanym mistrzem działań na rzecz klimatu" i "znaczącą postacią godności ludzkiej". Dodał, że Franciszek miał głęboką wiedzę o najbardziej skomplikowanych kwestiach klimatycznych oraz zjednoczył siły wiary i nauki.

W Krakowie w związku ze śmiercią papieża w samo południe zabrzmiał Dzwon Zygmunt. Franciszka pożegnał także abp Marek Jędraszewski, krakowski metropolita. Zdaniem duchownego dokonania papieża Franciszka budziły nadzieje, ale także zaskoczenie.

"Przyjąłem z wielkim osobistym bólem wiadomość o śmierci papieża Franciszka odczuwając wielką pustkę, która powstaje, gdy zabrakło punktu odniesienia, którym był zawsze dla mnie" - podkreślił Mattarella w oświadczeniu opublikowanym przez Pałac Prezydencki w Rzymie.

"Śmierć papieża Franciszka wywołuje ból i wzruszenie wśród Włochów i na całym świecie. Swoim nauczaniem odwoływał się do ewangelicznego przesłania, do solidarności między ludźmi, do obowiązku bliskości z najsłabszymi, do współpracy międzynarodowej, do pokoju wśród ludzkości" - przypomniał włoski prezydent.

Urzędujący kanclerz Niemiec Olaf Scholz określił papieża Franciszka jako "rzecznika słabych" i orędownika pojednania. "Bardzo ceniłem jego trzeźwe spojrzenie na wyzwania, przed którymi stoimy" - napisał na X. Prezydent RFN Frank-Walter Steinmeier zaznaczył, że Franciszek był człowiekiem pokoju.

Kolegium Kardynałów wybierze nowego przywódcę Kościoła katolickiego. Niezależnie od tego, czyje nazwisko zostanie ogłoszone po konklawe, rozpocznie się nowa era w Kościele. Wśród kardynałów, którzy są typowani jako następcy Franciszka, wymienia się zupełnie różne osobowości, duchownych o różnych poglądach i różnej wizji.

"Każdy jego krok to były mikrorewolucje" - tak dorobek papieża Franciszka oceniła w Radiu RMF24 Magdalena Wolińska-Riedi. W rozmowie z Piotrem Salakiem wspominała swoje pierwsze spotkanie z Franciszkiem.

"Cały czas pojawia się ta informacja. Wszyscy są w szoku. Ludzie idą do kościołów składać kwiaty. Media społecznościowe są też pełne różnych postów i informacji o papieżu. Wspomina się jego życie, wspomina się dzieło, wszystko to, co zrobił dla Kościoła, dla Argentyny. Wielki, naprawdę wielki smutek" - mówiła w rozmowie z Piotrem Salakiem na antenie Radia RMF24 Katarzyna Kańtor, Polka mieszkająca w Tucuman w Argentynie.

"Papież Franciszek był kochającym duszpasterzem i wymagającym nauczycielem" - oświadczył były prezydent USA Joe Biden, żegnając zmarłego zwierzchnika Kościoła.

"Z wielkim smutkiem wraz z (żoną) Jill dowiedzieliśmy się o odejściu Jego Świątobliwości papieża Franciszka" - napisał Biden w serwisie X, podkreślając wyjątkowość zmarłego papieża.

"Jako papież był kochającym duszpasterzem i wymagającym nauczycielem, który docierał do innych wyznań" - napisał Biden.

Prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan oświadczył w reakcji na śmierć papieża, że Franciszek był "szanowanym mężem stanu", który "przywiązywał wagę do dialogu między różnymi religiami".

Erdogan przypomniał, że papież Franciszek odwiedził Turcję w listopadzie 2014 r. i przywołał jego "inicjatywy w obliczu tragedii humanitarnych, zwłaszcza kwestii palestyńskiej i ludobójstwa w Strefie Gazy".

"Przeniesienie ciała papieża Franciszka do bazyliki Świętego Piotra i hołd wszystkich wiernych odbędą się prawdopodobnie w środę rano" - podało watykańskie biuro prasowe. 

W komunikacie zaznaczono, że formuła zostanie ustalona i ogłoszona we wtorek, po pierwszej kongregacji, czyli zgromadzeniu kardynałów.

Mieszkający w Rzymie Paolo Virgili powiedział PAP: "Poszliśmy z rodziną na tradycyjny spacer do centrum Rzymu w wielkanocny poniedziałek. To we włoskiej tradycji dzień spacerów, wycieczek za miasto, pikników. Kiedy dowiedzieliśmy się o śmierci papieża, natychmiast ruszyliśmy w kierunku placu Świętego Piotra".

"Na placu zobaczyliśmy ogromne tłumy, także bardzo dużo dziennikarzy i ekip telewizyjnych z całego świata" - dodał rzymianin.

Podkreślił: "Modliliśmy się za papieża i tak chcieliśmy się z nim pożegnać".

Siedmiodniowa żałoba narodowa w Argentynie. Powodem jest śmierć pochodzącego z tego kraju papieża Franciszka, czyli Jorge Mario Bergoglio. Ubolewanie z powodu śmierci pochodzącego z Argentyny papieża Franciszka wyraził prezydent tego kraju Javier Milei. W serwisie X napisał o "zaszczycie, jakiego doświadczył mogąc poznać dobroć i mądrość" papieża Franciszka.

"Z głębokim bólem dowiaduję się tego smutnego poranka, że zmarł Jorge Bergoglio, który spoczywa już w pokoju" - napisał prezydent Milei.

Donald Trump pożegnał zmarłego w poniedziałek papieża Franciszka. "Spoczywaj w pokoju, papieżu Franciszku!" - napisał w mediach społecznościowych amerykański prezydent.

"Młyny watykańskie są na tyle dobrze zorganizowane biurokratycznie i miasto-państwo Watykan funkcjonuje normalnie. Jedyne zastrzeżenie jest takie, że oczywiście nastrój świętowania dni oktawy wielkanocnej jest oczywiście dużo bardziej smutny, bo jednak odeszła głowa Kościoła i człowiek, którego ponad miliard katolików nie tylko ceniło, ale uznawało za swój autorytet i za swojego przewodnika w wierze" - mówił w rozmowie z Piotrem Salakiem na antenie Radia RMF24 ks. Kazimierz Sowa, publicysta.

Administrator diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej bp Zieliński, który w maju obejmie urząd arcybiskupa metropolity poznańskiego, w komunikacie do wiernych napisał, że "śmierć Papieża Franciszka w Poniedziałek Wielkanocny skłania nas do pełnej nadziei modlitwy o dar nieba dla 266. następcy św. Piotra". "Łączymy się w tej modlitwie jako wspólnota diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej dołączając do modlitw zanoszonych na całym świecie" - dodał.

"O godz. 20 rozpocznie się w Watykanie obrzęd stwierdzenia śmierci papieża Franciszka i złożenia jego ciała do trumny" - poinformował Watykan.

W wydanym komunikacie Watykan ogłosił, że obrzędowi będzie przewodniczyć Kamerling Świętego Kościoła Rzymskiego kardynał Kevin Joseph Farrell.

"Papież próbował zmienić nasze myślenie i to mu się po części udało. Przede wszystkim udało mu się zmienić myślenie świeckich, bo on nam dał podmiotowość, bo pokazał, że nasze, zwłaszcza tych ludzi z marginesu, problemy powinny być najważniejsze w Kościele. To mu się słabo udało wśród biskupów i wśród księży, którzy dalej myślą klerykalnie" - mówił w rozmowie z Piotrem Salakiem na antenie Radia RMF24 Artur Sporniak, redaktor "Tygodnika Powszechnego".

"Papież Franciszek był sumieniem świata, będzie nam go brakowało" - napisał premier Słowenii Robert Golob, składając kondolencje w związku ze śmiercią papieża. 

Golob ocenił wkład papieża w walkę o pokój na świecie. "Wojny, które Franciszek gorąco chciał zakończyć i podziały między narodami, które próbował złagodzić - cała jego praca dała nam nadzieję i wiarę, że będziemy w stanie to zrobić i że dobro i pokój zwyciężą" - napisał premier.

"O godzinie 19 w bazylice Świętego Jana na Lateranie, która jest katedrą biskupa Rzymu, odbędzie się msza za zmarłego tego dnia rano papieża Franciszka" - ogłosił wikariusz diecezji rzymskiej kardynał Baldassare Reina.

Na mszę kardynał Reina zaprosił przedstawicieli duchowieństwa i wiernych z Wiecznego Miasta.

"Śmierć papieża Franciszka to 'strata dla całej ludzkości'" - przekazał prezydent Libanu Joseph Aoun, opisując zmarłego jako "drogiego przyjaciela" swojego kraju . Prezydent Egiptu Abdel Fatah el-Sisis podkreślił, że Franciszek był "głosem pokoju, miłości i współczucia".

Prezydent Autonomii Palestyńskiej Mahmud Abbas oddał hołd zmarłemu papieżowi określając go jako "wiernego przyjaciela narodu palestyńskiego".

Rzecznik irańskiego MSZ Esmail Baghai złożył kondolencje "wszystkim chrześcijanom na całym świecie" i dodał, że "modli się do Wszechmocnego Boga o pokój" dla papieża Franciszka.

Król Wielkiej Brytanii Karol III oświadczył, że jest "głęboko zasmucony" śmiercią papieża Franciszka. Przekazał "najszczersze kondolencje i głębokie współczucie Kościołowi, któremu papież służył z taką determinacją".

"Jego Świątobliwość będzie zapamiętany jako osoba współczująca, troszcząca się o jedność Kościoła i niestrudzenie zaangażowana w sprawy wszystkich ludzi wiary, a także tych dobrej woli, którzy pracują dla dobra innych" - napisał w oświadczeniu król.

"Składamy najszczersze kondolencje i wyrazy głębokiego współczucia Kościołowi, któremu służył z taką determinacją, oraz niezliczonym ludziom na całym świecie, którzy zainspirowani jego życiem, będą opłakiwać druzgocącą stratę tego wiernego naśladowcy Jezusa Chrystusa" - dodał.

"Premier Czech Petr Fiala ocenił w sieci X, że papież Franciszek troszczył się o cierpiących z powodu niesprawiedliwości. Promieniował człowieczeństwem i pokorą" - napisał szef czeskiego rządu.

"Był człowiekiem głębokiej wiary, który starał się przekształcić Kościół, aby we współczesnym świecie mógł lepiej wypełniać swoją misję" - ocenił Fiala. Minister spraw zagranicznych Jan Lipavsky napisał w sieciach społecznościowych, że papież Franciszek był głosem współczucia, sprawiedliwości i nadziei w niespokojnym świecie. "Z głębokim smutkiem przyjąłem wiadomość o śmierci papieża Franciszka. Był głosem współczucia, sprawiedliwości i nadziei w niespokojnym świecie. Składam kondolencje wiernym i wszystkim tym, którzy inspirowali się jego słowami i działaniami. Cześć jego pamięci" - napisał szef dyplomacji.

Ksiądz prof. Andrzej Kobyliński - filozof i etyk z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie stwierdził w Radiu RMF24 jednoznacznie, że był to "pontyfikat rewolucji". "Największa rewolucja dotyczy zmiany rozumienia papiestwa" - podkreślał.

"Papież Franciszek modlił się o pokój w Ukrainie i za Ukraińców; potrafił dawać nadzieję i koić cierpienie" - oświadczył prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski.

"W poniedziałek o godz. 20 rozpocznie się w Watykanie obrzęd stwierdzenia śmierci papieża Franciszka i złożenia jego ciała do trumny" - poinformował Watykan

Watykan podjął decyzję w sprawie planowanej na 27 kwietnia kanonizacji błogosławionego Carlo Acutisa, włoskiego nastolatka zmarłego w 2006 roku. Uroczystość kanonizacyjna została wstrzymana po śmierci papieża Franciszka.

Włoski dziennik "Coriere della Sera" twierdzi, że przyczyną śmierci Franciszka był prawdopodobnie udar.

"Nowy papież ma być wybrany większością dwóch trzecich głosów kardynałów elektorów. Na następcę św. Piotra może zostać wybrany biskup spoza grona kardynalskiego, a nawet ksiądz" - mówi PAP dominikanin o. Stanisław Tasiemski, publicysta, tłumacz tekstów papieskich, wiceprezes KAI.

Tysiące pielgrzymów obecnych w sanktuarium Matki Bożej Różańcowej w Fatimie, w środkowej Portugalii, modlą się za duszę zmarłego papieża Franciszka.

"W Fatimie opłakujemy dziś śmierć papieża Franciszka. Był on zawsze oddany Matce Bożej" - przekazał w komunikacie rektorat sanktuarium, dodając, że papież pozostawił "głębokie ślady" w Fatimie.

"Zawsze towarzyszyły mu trzy cechy: nadzieja, radość oraz braterstwo" - ocenił biskup Ornelas, kierujący Konferencją Episkopatu Portugalii oraz diecezją Leiria-Fatima.

Zaangażowanie papieża Franciszka na rzecz pokoju pozostawia głębokie dziedzictwo - napisał po śmierci głowy Kościoła rzymskokatolickiego premier Hiszpanii Pedro Sanchez.

"Jego zaangażowanie na rzecz pokoju, sprawiedliwości społecznej i najbardziej potrzebujących pozostawia głębokie dziedzictwo" - napisał na portalu X Sanchez.

Wśród 138 kardynałów mających obecnie prawo wyboru nowego papieża jest czterech Polaków: kard. Stanisław Ryłko, kard. Kazimierz Nycz, kard. Konrad Krajewski i kard. Grzegorz Ryś.

"W dniu Wielkanocy Pan życia i śmierci zabrał do siebie naszego kochanego Ojca Świętego Franciszka. Dziękujmy Bogu za jego życie i służbę dla Kościoła. Wczoraj, w ostatnim słowie życzył nam dobrej Paschy. Te słowa pozostaną z nami jak testament. Oby nasze życie było paschalne. W życiu papieża Franciszka Pascha już się dokonała" - czytamy w komunikacie metropolity warszawskiego abp Adriana Galbasa.

O godz. 12 zmarłego papieża upamiętnił Dzwon Zygmunt. Natomiast o godz. 17.30 krakowscy biskupi odprawią mszę św. za jego duszę.

Głowę Kościoła Katolickiego żegnają przywódcy, prezydenci, premierzy, gwiazdy i zwykli ludzie. Poniżej zbieramy zagraniczne komentarze związane ze śmiercią papieża Franciszka.

Premier Norwegii Jonas Gahr Stoere powiedział, że papież Franciszek inspirował ludzi na całym świecie, nie tylko katolików. "Jego przesłanie miało uniwersalny charakter i trafiało do wszystkich, niezależnie od wyznania" - zaznaczył.

"Wzywał polityków i społeczeństwo do wzięcia większej odpowiedzialności za najsłabszych i do budowania mostów w świecie naznaczonym podziałami. Angażował się w kwestie klimatu, rozbrojenia i solidarności z najuboższymi na świecie" - powiedział szef rządu Norwegii, której większość mieszkańców jest ewangelikami.

"Papież Franciszek nie żyje. Papież, który szczególną uwagę zwracał na los słabszych, ubogich, skrzywdzonych. Sam był człowiekiem skromnym - i taki Kościół starał się budować. Miliony katolików na całym świecie straciły wielki autorytet" - napisał w poniedziałek na platformie X prezydent Warszawy i kandydat na prezydenta RP Rafał Trzaskowski. "Niech spoczywa w pokoju" - dodał.

"Był wielkim apostołem Miłosierdzia, w którym upatrywał odpowiedzi na wyzwania współczesnego świata" - stwierdził prezydent Andrzej Duda. 

"Dobry, ciepły i wrażliwy człowiek" - napisał o papieżu premier Donald Tusk.

Dzwon "Zygmunt" uczcił pamięć zmarłego Ojca Świętego Franciszka.

"Papież Franciszek odszedł do domu Ojca. To wiadomość, która wywołuje w nas głęboki ból, bo odszedł wielki człowiek i wielki duszpasterz" - podkreśliła szefowa włoskiego rządu w serwisie X. "Miałam przywilej cieszyć się jego przyjaźnią, jego radami i jego nauką, których nigdy nie zabrakło, także w chwilach próby i cierpienia" - dodała premier Meloni.

Przypomniała słowa z rozważań Franciszka na Drogę Krzyżową, w których napisał o sile daru, który sprawia, że wszystko rozkwita i umożliwia ponowne pojednanie tego, co w oczach człowieka jest nie do pogodzenia. Jak dodała, papież po raz kolejny prosił świat o "odwagę zmiany kursu", by podążać drogą, która nie niszczy, a pielęgnuje.

"Pójdziemy w tym kierunku, by poszukiwać drogi pokoju, podążać za dobrem wspólnym i zbudować społeczeństwo bardziej sprawiedliwe i równe. Jego nauczanie i jego dziedzictwo nie zostaną zaprzepaszczone. Żegnamy Ojca Świętego z sercem pełnym smutku, ale wiemy, że teraz jest w pokoju Pana" - napisała Meloni.

Sekretarz generalny NATO Mark Rutte złożył wyrazy współczucia na X z powodu śmierci papieża Franciszka. "Jego zaangażowanie na rzecz pokoju i współczucia było inspiracją dla milionów ludzi" - napisał.

Rutte przyznał, że dziś wszyscy opłakują śmierć Jego Świątobliwości papieża Franciszka. "Najszczersze kondolencje dla społeczności katolickiej i wszystkich, którzy byli poruszeni jego człowieczeństwem" - napisał sekretarz generalny NATO.

Śmierć Ojca Świętego oznacza, że w Kościele katolickim panuje teraz okres Sede vacante - czas, w którym stolica biskupia jest nieobsadzona.

Papież Franciszek w Konstytucji Apostolskiej "Praedicate Evengelium" (Głoście Ewangelię) o Kurii Rzymskiej i jej służbie Kościołowi na świecie wydał dyspozycje dotyczące jej funkcjonowania w czasie tzw. wakatu. Panuje on w Stolicy Apostolskiej w okresie po śmierci lub rezygnacji papieża do wyboru jego następcy.

Dzwony katedry Notre Dame w Paryżu zaczęły o godz. 11 bić 88 razy na cześć papieża Franciszka, zmarłego w wieku 88 lat - poinformowała agencja AFP.
O godz. 12 i 18 odbędą się msze święte w intencji Ojca Świętego, a na godzinę 19 zaplanowano czuwanie.

Rektor KUL ks. prof. Mirosław Kalinowski podziękował Bogu za pontyfikat papieża Franciszka, jego świadectwo żywej wiary oraz troskę o ubogich i wykluczonych.

"Dziękujemy Bogu za jego niezwykły pontyfikat, świadectwo żywej wiary, głoszenie Ewangelii, nauczanie, starania podejmowane na rzecz pokoju na świecie oraz przestrzegania praw człowieka, niezwykłą troskę o ubogich i wykluczonych" - podkreślił ks. prof. Kalinowski, cytowany w komunikacie uczelni.

"Papież Franciszek był człowiekiem pokory, stojącym po stronie najbardziej bezbronnych i słabych" - oświadczył prezydent Francji Emmauel Macron.

"W tym czasie wojny i brutalności był wyczulony na innych, na najsłabszych" - powiedział Macron dziennikarzom podczas podróży na Majottę. Jego wypowiedź przytoczyła agencja Reutera.

Szef Rady Europejskiej Antonio Costa napisał na X, że dołącza do milionów ludzi na świecie, którzy opłakują śmierć Jego Świątobliwości Papieża Franciszka. "Był głęboko współczujący" - napisał polityk o papieżu.

Szef Rady Europejskiej podkreślił, że papież Franciszek "troszczył się o wielkie globalne wyzwania naszych czasów - migrację, zmiany klimatyczne, nierówności, pokój - a także o codzienne zmagania wszystkich".

Przypomniał, że w swoim ostatnim orędziu z okazji Światowego Dnia Pokoju papież zaproponował trzy działania, dzięki którym może nastąpić "trwała zmiana" na świecie: umorzenie długów międzynarodowych, zniesienie kary śmierci i przesunięcie funduszy wojskowych na walkę z głodem. "Oby jego idee nadal prowadziły nas ku przyszłości pełnej nadziei. Niech spoczywa w pokoju" - napisał Costa.

Prezydent Izraela Icchak Hercog napisał w serwisie X, że Franciszek "poświęcił życie na pokrzepienie ubogich i apele o pokój na tym niespokojnym świecie".
"Mam głęboką nadzieję, że jego modlitwy o pokój na Bliskim Wschodzie i bezpieczny powrót zakładników (ze Strefy Gazy) wkrótce zostaną spełnione" - dodał izraelski prezydent.

Wiceprezydent USA J.D. Vance podkreślił, że sercem jest z milionami chrześcijan w związku ze śmiercią papieża Franciszka. Wczoraj Ojciec Święty przyjął amerykańskiego wiceprezydenta w Watykanie.
"Właśnie dowiedziałem się o odejściu papieża Franciszka. Jestem sercem z milionami chrześcijan na całym świecie, którzy go kochali" - przekazał wiceprezydent USA. "Cieszę się, że mogłem wczoraj zobaczyć papieża, choć oczywiście był bardzo chory" - dodał w serwisie X.

"Wszystkim wydawało się, że poprawia się stan zdrowia Papieża", "Wymarzony czas dla Chrześcijanina na odejście z tego świata" - te słowa wypowiedział ojciec Jan Maria Szewek, franciszkanin z Krakowa, w rozmowie z naszą dziennikarką Urszulą Gwiazdą.

Bazylika Mariacka w Gdańsku żegna Papieża Franciszka.

Marszałek Sejmu Szymon Hołownia napisał: "Papież Franciszek nie żyje. Wieczny odpoczynek racz mu dać Panie".

Wicepremier, minister obrony narodowej Władysław Kosiniak Kamysz podkreślił, że "pierwszego jezuitę stojącego na Stolicy Apostolskiej zapamiętamy jako odznaczającego się skromnością orędownika pokoju, który dba o każdego człowieka niezależnie od wiary i pochodzenia". "Otwierał Kościół na nowe czasy z poszanowaniem Jego niezmiennych praw. Niech spoczywa w pokoju" - czytamy.

We wpisach w mediach społecznościowych zmarłego papieża żegnają politycy, wśród nich premier Donald Tusk. "Papież Franciszek nie żyje. Dobry, ciepły i wrażliwy człowiek. Niech spoczywa w pokoju" - napisał na X.

"Do Domu Ojca odszedł dziś Papież Franciszek. W swojej posłudze duszpasterskiej kierował się pokorą i skromnością. Za papieską dewizę obrał słowa swojego zawołania biskupiego: 'Miserando atque eligendo' ('Spojrzał z miłosierdziem i wybrał'). Był wielkim apostołem Miłosierdzia, w którym upatrywał odpowiedzi na wyzwania współczesnego świata" - napisał w poniedziałek na platformie X prezydent Andrzej Duda.

Z ogromnym smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci Papieża Franciszka; Ojciec Święty jednoczył serca milionów ludzi swoją dobrocią - podkreśliło Ministerstwo Spraw Zagranicznych.

"Ojciec Święty jednoczył serca milionów ludzi swoją dobrocią i pozostawił niezatarte wspomnienie wizyty w Polsce w 2016 roku. W tym trudnym czasie łączymy się z całą wspólnotą wiernych. Requiescat in pace" - podkreślił resort spraw zagranicznych na portalu X.

Szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der napisała w komentarzu na X, że wierni opłakujący odejście papieża Franciszka powinni znaleźć pocieszenie w idei, że jego dziedzictwo będzie "nadal prowadzić nas wszystkich w kierunku bardziej sprawiedliwego, pokojowego i współczującego świata".

"Dziś świat opłakuje odejście papieża Franciszka" - napisała szefowa Komisji Europejskiej dodając, że jej myśli są ze wszystkimi, którzy odczuwają tę głęboką stratę. Podkreśliła jednak, że dziedzictwo Franciszka przetrwa.

Szefowa Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola napisała na X, że Europa opłakuje odejście papieża Franciszka. "Papież ludu" zostanie zapamiętany za swoją miłość do życia, nadzieję na pokój, współczucie dla równości i sprawiedliwości społecznej - przyznała.

Metsola zauważyła, że zaraźliwy uśmiech Franciszka podbił serca milionów ludzi na całym świecie. "Europa opłakuje odejście Jego Świątobliwości Papieża Franciszka" - podkreśliła. "Niech spoczywa w pokoju" - dodała.

Franciszek wniósł ferment do Kościoła, zmuszając do wyjścia z utartych kolein myślenia o instytucji i jej miejscu we współczesnym świecie - powiedział PAP przewodniczący KEP abp Tadeusz Wojda SAC, wieloletni podsekretarz Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów, który znał osobiście papieża.

W ocenie Przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski, pontyfikat Franciszka bardzo mocno poruszył całym Kościołem, zmuszając duchownych i świeckich do zmiany myślenia o instytucji i jej miejscu we współczesnym świecie, w którym obserwowany jest coraz mocniejszy proces sekularyzacji.

Jego zdaniem, czymś zupełnie nowym, wręcz zaskakującym - było wprowadzenie przez Franciszka na kluczowe stanowiska w Watykanie kobiet. Papież mianował np. s. Simonę Brambillę prefektem Dykasterii ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego, zaś siostrę Raffaellę Petrini nową przewodniczącą Papieskiej Komisji ds. Państwa Watykańskiego i przewodniczącą Gubernatoratu Państwa Miasta Watykańskiego. "To jest coś, czego nigdy wcześniej w Kościele katolickim nie było" - stwierdził abp Wojda.

Pomysł, aby w Wielki Piątek w 2022 roku w rzymskim Koloseum krzyż niosły dwie rodziny: ukraińska i rosyjska; apel w 2023 roku o modlitwy nie tylko za ukraińskie, ale i rosyjskie matki, które straciły na froncie synów, żołnierzy; całkiem niedawno, bo w 2024 roku, zalecanie Ukrainie "wywieszenia białej flagi"; nazwanie "biedną dziewczyną" córki ideologa Kremla Aleksandra Dugina, zabitej w zamachu bombowym w pobliżu Moskwy i przede wszystkim to, że od początku rosyjskiej agresji Ojciec Święty nie odwiedził Ukrainy - to tylko niektóre przykłady kontrowersji, jakie wzbudził papież Franciszek w kontekście toczącej się od trzech lat krwawej wojny w Ukrainie. Jednocześnie jednak apelował o pokój i podkreślał, że naród ukraiński doświadcza okrutnych cierpień, przyrównując go do Jezusa na krzyżu.

Synodalność, czyli bardziej demokratyczny model sprawowania władzy w Kościele, ukierunkowany na prawa osób świeckich i ich opinię; mocniej zaakcentowane zasady miłosierdzia - choćby przez dopuszczenie osób rozwiedzionych do komunii świętej "po pewnym rozeznaniu" czy większy nacisk położony na sumienie niż na zasady - z tego zapewne chciałby być przede wszystkim zapamiętany papież Franciszek. Co jednak de facto stanie się symbolem jego pontyfikatu? O tym zdecydują jego następcy.

Zorganizowanie pogrzebu papieża, zwołanie i przeprowadzenie konklawe, czyli kolegium kardynałów, którzy wybiorą nowego Następcę św. Piotra czy zniszczenie papieskiej pieczęci z rybakiem - to tylko niektóre zadania tzw. kamerlinga. Tak nazywa się specjalnego kardynała, który przejmuje pieczę nad sprawami bieżącymi w Watykanie z chwilą śmierci lub rezygnacji Ojca Świętego. Strażnikiem ostatniej woli papieża Franciszka jest 77-letni kard. Kevin Farrell.

Już wiele tygodni temu papież Franciszek określił, jak mają wyglądać uroczystości pogrzebowe po jego śmierci. Mają być skromniejsze niż do tej pory w przypadku śmierci papieży. Franciszek polecił, by zrezygnowano z trzech połączonych ze sobą trumien wykonanych z cyprysu, ołowiu i dębu. Nie chciał także, by jego ciało było wystawione na katafalku. Franciszek będzie pierwszym papieżem, który zostanie pochowany poza Watykanem od ponad wieku.

Papież Franciszek nie żyje. 88-letni Ojciec Święty zmarł w Poniedziałek Wielkanocny o godzinie 7:35 - poinformował Watykan. Jeszcze w wielkanocną niedzielę papież udzielił wiernym błogosławieństwa Urbi et Orbi.