Śmierć papieża Franciszka sprawia, że oczy całego świata zwracają się ku Watykanowi i zbliżającemu się konklawe. W gronie kardynałów, którzy wybiorą nowego papieża, Polacy mają silną reprezentację – aż czterech duchownych z naszego kraju będzie współdecydować o przyszłości Kościoła. Kim są polscy kardynałowie-elektorzy i jaka jest ich rola w tym historycznym wydarzeniu? Ojciec Święty Franciszek zmarł w Poniedziałek Wielkanocny o poranku.
- Po śmierci Franciszka zgodnie z przepisami w wyborze papieża mogą uczestniczyć kardynałowie, którzy nie ukończyli 80. roku życia.
- Obecnie na świecie jest 135 kardynałów-elektorów, w tym czterech z Polski: Stanisław Ryłko, Kazimierz Nycz, Konrad Krajewski i Grzegorz Ryś.
- Dwóch polskich kardynałów - Krajewski i Ryś - zostało mianowanych przez papieża Franciszka, pozostali przez Benedykta XVI.
- Kardynał Stanisław Dziwisz, choć jest jednym z najbardziej znanych polskich hierarchów, nie ma już prawa udziału w konklawe ze względu na wiek.
- Nowy papież zostanie wybrany większością dwóch trzecich głosów kolegium kardynalskiego.
Wśród 137 kardynałów mających obecnie prawo wyboru nowego papieża jest czterech Polaków: kard. Stanisław Ryłko, kard. Kazimierz Nycz, kard. Konrad Krajewski i kard. Grzegorz Ryś.
Zgodnie z konstytucją apostolską "Romano Pontifici eligendo" wydaną przez papieża Pawła VI w 1975 r. - w konklawe powinni brać udział kardynałowie, którzy nie ukończyli 80. roku życia. Obecnie na świecie żyje 252 kardynałów, z których 135 posiada prawa elektorskie, czyli prawo wybrania nowego papieża, kiedy Stolica Apostolska jest wolna (łac. sede vacante).
Polska ma czterech duchownych z godnością kardynalską. Są to: 85-letni kard. Stanisław Dziwisz - były sekretarz Jana Pawła II i były metropolita krakowski, 79-letni kard. Stanisław Ryłko, 75-letni kard. Kazimierz Nycz - były metropolita warszawski, 61-letni kard. Konrad Krajewski - prefekt watykańskiej Dykasterii ds. Posługi Miłosierdzia oraz mający 61 lat kard. Grzegorz Ryś - metropolita łódzki.
Z uwagi na wiek do udziału w konklawe z prawem wyboru następcy św. Piotra uprawnionych pozostaje czterech polskich hierarchów: kard. Ryłko, kard. Nycz, kard. Krajewski i kard. Ryś. Ta sytuacja zmieni się 4 lipca br., kiedy kard. Ryłko osiągnie 80 lat i straci prawo elektorskie.
Dwóch polskich kardynałów wykreował sam Franciszek - 28 czerwca 2018 r. jałmużnika papieskiego, abp. Konrada Krajewskiego, a pięć lat później, 30 września 2023 r. metropolitę łódzkiego abp. Grzegorza Rysia. Natomiast trzech pozostałych, czyli kard. Dziwisza w 2006 r., kard. Ryłkę w 2007 r. i kard. Nycza w 2010 r. - papież Benedykt XVI.
Kardynałowie Stanisław Ryłko i Konrad Krajewski na stałe pracują w Watykanie.
Najdłuższy staż kardynalski ma abp Stanisław Dziwisz, który biret kardynalski nosi od 18 lat; najkrócej kardynałem jest Grzegorz Ryś - rok i pięć miesięcy.
W 1992 r. papież Jan Paweł II mianował ks. Stanisława Ryłkę pracownikiem polskiej Sekcji Sekretariatu Stanu. Po czterech latach ksiądz otrzymał święcenia biskupie i został sekretarzem Papieskiej Rady ds. Świeckich, w której poprzednio pracował. Sześć lat później przyjął nominację na prefekta tej Rady. Funkcję tę pełnił do sierpnia 2016 r. W 2007 r. papież Benedykt XVI włączył go do kolegium kardynalskiego.
Kard. Konrad Krajewski 3 sierpnia 2013 r. został mianowany przez papieża Franciszka arcybiskupem tytularnym Beneventum i jałmużnikiem papieskim. Święcenia biskupie przyjął 17 września 2013 w bazylice św. Piotra w Watykanie. W 2018 r. został mianowany przez papieża Franciszka kardynałem i członkiem Dykasterii ds. Integralnego Rozwoju Człowieka. W 2022 r. został członkiem Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. Po reformie Kurii Rzymskiej w 2022 r. został prefektem nowo powstałej Dykasterii ds. Posługi Miłosierdzia.
Kard. Grzegorz Ryś święcenia biskupie przyjął 28 września 2011 r. Papież Franciszek 21 listopada 2020 r. mianował go członkiem Kongregacji ds. Biskupów, którą w 2023 r. przedłużył na kolejne 5 lat. Biret kardynalski i rzymski kościół tytularny pw. św. Cyryla i Metodego otrzymał 30 września 2023 r. a 4 października 2023 r. Franciszek mianował go członkiem Dykasterii ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. Z nominacji papieskiej w październiku 2023 roku wziął udział w pierwszym Zgromadzeniu Ogólnym synodu o synodalności, które odbyło się w Rzymie.
Kard. Kazimierz Nycz święcenia biskupie przyjął 4 czerwca 1988 r. na Wawelu. 3 marca 2007 r. papież Benedykt XVI mianował go arcybiskupem metropolitą warszawskim. Biret kardynalski odebrał z rąk papieża Benedykta XVI 20 listopada 2010 r. w bazylice św. Piotra w Rzymie. Tego samego roku papież mianował go członkiem Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów oraz Kongregacji ds. Duchowieństwa, zaś od 2014 r. także członkiem Papieskiej Rady Kultury.
Zgodnie z przepisami następca św. Piotra ma być wybrany większością dwóch trzecich głosów.
Papież Franciszek zmarł w wieku 87 lat, kończąc ponad dekadę swojego pontyfikatu, który rozpoczął się w 2013 roku. Był pierwszym papieżem pochodzącym z Ameryki Południowej i pierwszym jezuitą na Stolicy Piotrowej.
Jego pontyfikat zapisał się w historii Kościoła katolickiego jako czas otwartości na dialog, troski o ubogich oraz zaangażowania w sprawy społeczne i ekologię.
Papież Franciszek wielokrotnie apelował o pokój, solidarność i ochronę środowiska, stając się głosem sumienia w wielu globalnych debatach. Jego śmierć oznacza początek okresu sede vacante, w którym Kościół przygotowuje się do wyboru nowego papieża.
Wierni na całym świecie żegnają go z wdzięcznością za jego posługę i odwagę w podejmowaniu trudnych tematów. Odejście Franciszka to moment przełomowy dla Kościoła i wszystkich, którzy śledzili jego działalność.
