Prosty grób w ziemi, napis: Franciscus. Tego kamery już nie mogły pokazać [ZAPIS RELACJI]

Pogrzeb papieża Franciszka. Przeczytaj zapis relacji na żywo, którą prowadziliśmy dla Was od samego rana na RMF24.pl i słuchaj Faktów RMF FM.

Razem z Tomaszem Terlikowskim podsumowujemy, co szczególnie zapisze się w pamięci, jeśli chodzi o tę uroczystość. 

Religijnie - z pewnością klamra, jaką kardynał Giovanni Battista Re spiął swoje kazanie.

"Ostatni obraz, który pozostanie przed naszymi oczami i w naszych sercach, to ten z ostatniej niedzieli, kiedy papież Franciszek, pomimo poważnych problemów zdrowotnych, pragnął nam udzielić błogosławieństwa" - mówił na początku dziekan kolegium kardynalskiego. Homilię zakończył: "Kochany papieżu Franciszku, teraz my prosimy ciebie, abyś modlił się za nas i z nieba błogosławił Kościół, błogosławił Rzym, błogosławił cały świat" - mówi Tomasz Terlikowski.

Jeśli chodzi o polską politykę - zapewne marszałek Sejmu Szymon Hołownia z telefonem w rękach.

Geopolitycznie - i to może nawet przykryje wymiar duchowy - do historii przejdzie 15-minutowe spotkanie Trump - Zełenski i zdjęcie z bazyliki św. Piotra, o którym złośliwi mówią, że wygląda, jakby Trump spowiadał się Zełenskiemu.

Prezydent USA Donald Trump opuścił właśnie Rzym - przekazuje agencja Reutera.

Transmisja uroczystości zakończyła się. Dziennikarze, w tym wysłannicy RMF FM, operatorzy kamer, fotografowie, ale też wierni, nie mogą już uczestniczyć w ceremonii złożenia trumny z ciałem papieża Franciszka "do ziemi" - jak określił w testamencie - a więc tak naprawdę pod posadzkę. 

Tego momentu już nie zobaczymy. 

Papież zażyczył sobie w testamencie - który można znaleźć TUTAJ - aby na płytce na grobie znalazło się jedno słowo: Franciscus.

Przed bazyliką trumnę powitała grupa ubogich i bezdomnych. Ten gest podkreśla to, jak ważne miejsce zajmowali oni w posłudze Franciszka.

Podano, że papieża Franciszka pożegnało w Watykanie 250 tys. osób. 

Trumna z ciałem Ojca Świętego dotarła z placu św. Piotra do Bazyliki Matki Bożej Większej - Basilica Papale di Santa Maria Maggiore. Odległość to ponad 5 km.

 

Kondukt przejechał przez centrum Rzymu, mijając jego symboliczne miejsce, Koloseum, gdzie co roku odbywa się Droga Krzyżowa w Wielki Piątek.

W pogrzebie wzięło udział 130 delegacji z całego świata, 10 koronowanych głów i 50 przywódców państw, m.in. Andrzej Duda, Agata Kornhauser-Duda, polska delegacja Sejmu m.in. z Szymonem Hołownią, Wołodymyr Zełenski, Donald Trump, Joe Biden, Viktor Orban, Emmanuel Macron, Brigitte Macron, Letycja, królowa Hiszpanii, premier Wielkiej Brytanii Kir Starmer czy przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola.

Jedna z największych ceremonii pogrzebowych zakończyła się. W Watykanie rozbrzmiewa dźwięk bijących dzwonów, które symbolicznie żegnają Franciszka. 

Dzisiejszy dzień przejdzie do historii nie tylko ze względu na uroczystość pożegnania papieża Franciszka. Ukraińskie media opublikowały niesamowite zdjęcie - Donalda Trumpa i Wołodymyra Zełenskiego, którzy rozmawiali tuż przed pogrzebem. Zobaczcie je poniżej.

 

Trumna z ciałem Franciszka została poświęcona i okadzona. Wiatr przewracał strony Pisma Świętego leżącego na drewnianej skrzyni. Nie zamknął jej jednak, jak wydarzyło się podczas pogrzebu Jana Pawła II.

Koniec cierpienia (...). Daj nam pociechę wiary i siłę nadziei - mówił Giovanni Battista Re.

To było dobre, precyzyjne podsumowanie pontyfikatu Franciszka. Mowa była o miłosiedziu, o skupieniu się na pokoju i ubogich, mowa o migrantach, było też mocne przypomnienie o dialogu z islamem. Ale jeszcze ciekawsze było to, czego w tej homilii nie było - twierdzi dziennikarz RMF FM Tomasz Terlikowski.

Kardynał Giovanni Battiasta Re pominął milczeniem to wszystko, co ostrego i mocnego kierował papież do wewnątrz Kościoła. Nie było ani słowa o ostrej ocenie i reformie Kurii Rzymskiej, ani słowa o synodalizacji i decentralizacji Kościoła, do których wzywał Franciszek, nie wspomniał też kardynał Re o potępieniu klerykalizmu, co padało z ust papieża. To wyglądało trochę tak, jakby w Watykanie zaczął się juz proces "kremówkizacji Franciszka", sprowadzania go na pole bezpieczne dla instytucji. Oczywiścei można powiedzieć, że pogrzeb nie jest miejscem na tematy kontrowersyjne, ale z drugiej strony podsumowanie tego pontyfikatu bez tych elementów jest niepełne - recenzuje Tomasz Terlikowski.

O Boże, nieśmiertelny pasterzu dusz, wejrzyj na modlitwy Twojego ludu i spraw, aby Twój sługa Papież Franciszek, który przewodził Twojemu Kościołowi w miłości, mógł wraz z powierzoną mu trzodą otrzymać z Twojego miłosierdzia nagrodę wiernego szafarza. Przez naszego Pana Jezusa Chrystusa, Twojego Syna, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, Bóg, na wieki wieków. Amen - modlił się Giovanni Battista Re.

Trwa udzielanie Komunii Świętej.

Tak Ojca Świętego - oprócz głów państw, których zdjęcia można zobaczyć poniżej - żegna prezydent Ukrainy Wołodymyr Zelenski z żoną Ołeną.

A tak Donald i Melania Trump.

Nikt nie żyje dla siebie i nikt nie umiera dla siebie - powiedział kardynał Giovanni Battista Re, który przewodniczy mszy.

Celem pierwszej podróży papieża Franciszka była Lampedusa, wyspa - symbol migracji, z tysiącami ludzi, którzy tam utonęli. Wśród 47 wyczerpujących podróży apostolskich w historii zapisze się także ta do Iraku, którą Franciszek podjął, nie licząc się z ryzykiem. Ta wizyta była niczym balsam na otwarte rany narodu irackiego, który tak wiele wycierpiał przez nieludzkie działania ISIS - mówił Giovanni Battista Re.

Budować mosty, nie mury, to zawołanie często powtarzał. Zwykł kończyć swoje przemówienia: "nie zapomnijcie, by się o mnie modlić". Dziś my prosimy, abyś ty modlił się za nas, tak jak zeszłej niedzieli zrobiłeś to z balkonu tej bazyliki - dodał duchowny, mówiąc o Franciszku.

Za trumną, w której spoczywa papież Franciszek, widać było odwrócone krzyże. 

Choć dla wielu jest to zaskakujące, to symbol pierwszego biskupa Rzymu, św. Piotra. Miał on zginąć męczeńską śmiercią - ukrzyżowany głową w dół.

Przed pogrzebem papieża Franciszka doszło do spotkania prezydentów Donalda Trumpa i Wołodymyra Zełenskiego. Taką informację podał właśnie rzecznik prezydenta Ukrainy. Szczegóły nie są jeszcze znane.

Papież Franciszek wyruszył w swoją ostatnią drogę. Wyniesiono zamkniętą trumnę - skromną i prostą. Rozbrzmiało "Requiem aeternam" (łac. "wieczny odpoczynek").

Mszy pogrzebowej przewodniczy dziekan Kolegium Kardynalskiego kardynał Giovanni Battista Re. 91-latek, były dyplomata papieski, pracuje w Kurii Rzymskiej od 54 lat i dotychczas przeżył 5 papieży.

Tysiące uczestników mszy brawami powitało wniesienie trumny na plac.

Na miejscach zasiedli już Andrzej Duda z Agatą Kornhauser-Dudą.

A także Donald Trump.

Joe Biden z żoną.

Oraz Letycja, królowa Hiszpanii.

I prezydent Francji Emmanuel Macron z żoną Brigitte Macron.

Wśród duchownych, którzy będą koncelebrować liturgii są przewodniczący KEP abp. Tadeusz Wojda SAC oraz sekretarz generalny bp Marek Marczak.

W ornatach są także metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski, ordynariusz łowicki bp Wojciech Osial, ordynariusz gliwicki bp Sławomir Oder, ordynariusz opolski bp Andrzej Czaja, biskup pomocniczy przemyski Stanisław Jamrozek oraz bp pomocniczy krakowski Rober Chrząszcz.

Do maksimum są zaostrzone środki bezpieczeństwa ze względu na obecność wielu światowych przywódców. Ciekawostką jest to, że podczas pogrzebu papieża po raz pierwszy od zaprzysiężenia Trumpa - czyli od 20 stycznia - spotkają się własnie Donald Trump i Joe Biden.

Paweł Żuchowski, nasz amerykański korespondent, przypomina, że Franciszek miał dobre relacje z Bidenem i "stawiał do pionu" amerykańskich biskupów, którzy wzywali do tego, by Bidenowi nie udzielać komunii. Biden w każdy weekend był w kościele, nie zajmował stanowiska wobec aborcji, broniąc obowiązujących przepisów. Za to Franciszek z Trumpem miał problem. Przywódcy państw spotkali się po raz pierwszy oficjalnie w maju 2017 roku. Z tego spotkania pochodzi zdjęcie, które później stało się memem, ze względu na różnice w wyrazie twarzy obu przywódców - szeroko uśmiechnięty Trump i daleki od uśmiechu Franciszek, choć podobno nie doszło wówczas do żadnych szczególnych tarć. 

Zgodnie z protokołem pierwsze miejsca w rzędach przed bazyliką zajmie delegacja z Argentyny - ojczyzny papieża. Następna będzie delegacja włoska. Dalej zasiądą koronowane głowy. Jeszcze dalej - reprezentanci państw usadzeni w kolejności alfabetycznej.  

Mszę św. pogrzebową papieża Franciszka będą koncelebrować przedstawiciele Konferencji Episkopatu Polski.

W samym centrum wydarzeń są wysłannicy RMF FM Tomasz Staniszewski i Michał Radkowski. Okazuje się, że na jedengo mieszkańca Watykanu przypada w tej chwili 4 policjantów - nie licząc ochrony cywilnej, medyków, wolontariuszy. 

Przypomnijmy, że spodziewanych jest 200 000 gości, 130 oficjalnych delegacji, 10 koronowanych głów i 50 przywódców państw.

Wśród nich jest już prezydent Andrzej Duda i delegacja polskiego Sejmu.

Komentatorzy podkreślają, że pogrzeb papieża Franciszka będzie dużo skromniejszy niż pogrzeby jego poprzedników.

Kto płaci za pogrzeb Ojca Świętego? Franciszek poinformował o tym w swoim testamencie. Więcej na ten temat można przeczytać TUTAJ. O tym, jak przez dziesięciolecia zmieniał się obrządek pogrzebowy opowie w najbliższych Faktach o godz. 9:00 Tomasz Terlikowski. 

Musimy szczerze na to patrzeć: to nie jest tylko akt duchowy, tylko swoista demonstracja polityczna, w której każdy zakłada, że może będzie miał okazję porozmawiania, zrozumienia czy osiągnięcia celu politycznego. To też jest ważne - tak o możliwych spotkaniach głów państw na pogrzebie papieża Franciszka mówiła Hanna Suchocka w sobotni poranek w RMF FM.

Zebrani na placu św. Piotra usłyszeli głęboki dźwięk dzwonów rozlegających się z bazyliki. Kapłani, którzy będą koncelebrować mszę pogrzebową, założyli już alby, stuły i inne szaty liturgiczne. Ostatnie osoby przechodzą kontrole bezpieczeństwa. Technicy przeprowadzają próby mikrofonów.

W Watykanie jest już m.in. prezydent USA Donald Trump z żoną Melanią. Ich Air Force One wylądował na międzynarodowym lotnisku im. Leonarda da Vinci w Rzymie. 

Na miejscu jest także Wołodymyr Zełenski, choć jeszcze wczoraj pojawiały się wątpliwości, czy prezydent Ukrainy pojawi się na uroczystościach. Spekuluje się, że być może dojdzie do spotkania Trump-Zełenski.

Obecny jest także m.in. prezydent Argentyny - ojczyzny papieża Franciszka - Javier Gerardo Milei; delegacja włoska - prezydent Sergio Mattarella i premier Giorgia Meloni, premier Węgier Viktor Orbán, kanclerz Niemiec Olaf Scholz czy przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen. 

Cały rejon Watykanu patrolowany jest przez kilkuset policjantów i funkcjonariuszy innych służb. Na dachach czuwają snajperzy. Działa system ochrony przed dronami.

Już dziś o godz. 10:00 na placu Świętego Piotra w Watykanie rozpocznie się pogrzeb papieża Franciszka. Mszy żałobnej przewodniczyć będzie kard. Giovanni Battista Re. Potem ciało Ojca Świętego zostanie pochowane - zgodnie z jego wolą - w bazylice Matki Bożej Większej.

W dniu pogrzebu Franciszka plac Świętego Piotra i jego najbliższe okolice będą objęte czerwoną strefą najwyższych środków bezpieczeństwa. Na dachach będą czuwać snajperzy, działać będzie system obrony przed dronami. Każdy wierny wchodzący na plac będzie szczegółowo kontrolowany.

Franciszek to pierwszy od ponad 120 lat papież, który nie zostanie pochowany w Grotach Watykańskich. Jego ciało spocznie w ważnej dla niego bazylice Matki Bożej Większej (Santa Maria Maggiore). 266. papież wielokrotnie odwiedzał ją w czasie swojego pontyfikatu. W testamencie wskazał dokładne miejsce, w którym chce być pochowany.

"Proszę, aby mój grób został przygotowany w niszy w nawie bocznej między Kaplicą Paulińską (Kaplicą Salus Populi Romani) i Kaplicą Sforza tejże papieskiej bazyliki" - napisał.

Franciszek wyraził swoją wolę również w kwestii wyglądu jego grobu. "Grób ma być w ziemi, prosty, bez szczególnego zdobienia i z jedynym napisem: Franciscus" - stwierdził w testamencie. 

To, co dzieje się w Watykanie, będą relacjonować specjalni wysłannicy RMF FM: Tomasz Staniszewski i Michał Radkowski. 

W Watykanie na placu św. Piotra będzie Tomasz Staniszewski, a Michał Radkowski przed Bazyliką Santa Maria Maggiore. W Stolicy Apostolskiej jest także wóz satelitarny RMF FM oraz dwóch realizatorów audio/wideo - Jacek Skóra i Piotr Mazur.

Na naszej stronie rmf24.pl będzie można śledzić dzisiejsze wydarzenia w Watykanie w relacji na żywo - w tym także najnowsze informacje od specjalnych wysłanników RMF FM.