Ustawa o wystąpieniu Rosji z Europejskiej konwencji o zapobieganiu torturom została podpisana w poniedziałek przez prezydenta Władimira Putina. 17 września rosyjska Duma przegłosowała wniosek w tej sprawie.
26 sierpnia rząd w Moskwie skierował do Putina wniosek o wystąpienie państwa z Europejskiej konwencji o zapobieganiu torturom oraz nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu. Następnie dokument został zatwierdzony przez obie izby rosyjskiego parlamentu (Dumę i Radę Federacji). Podpis przywódcy jest końcowym etapem procedury odstąpienia od zapisów konwencji.
Rosja podpisała to porozumienie międzynarodowe, funkcjonujące w ramach systemu prawnego Rady Europy, w 1996 r.
Niezależny rosyjski portal Meduza zauważył, że Rosja zaczęła wycofywać się z organizacji międzynarodowych, konwencji i programów wkrótce po inwazji na Ukrainę w 2022 r. Moskwa wystąpiła m.in. z Rady Europy, przestała być stroną Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i odmówiła wykonywania orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
Wycofanie się Rosji z Europejskiej Konwencji o zapobieganiu torturom oraz nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu bądź karaniu to kolejny krok w stronę izolacji kraju od europejskich mechanizmów ochrony praw człowieka. Eksperci podkreślają, że decyzja ta może jeszcze bardziej pogorszyć sytuację osób przetrzymywanych przez rosyjskie służby, pozbawiając je międzynarodowych narzędzi ochrony przed torturami i nieludzkim traktowaniem.
Jak wynika z raportów niezależnych instytucji, w tym m.in. OBWE, strona rosyjska odpowiada za "poważne naruszenia" prawa międzynarodowego wobec ukraińskich jeńców wojennych i cywilów, które obejmują nie tylko przypadki tortur, lecz także pozasądowych egzekucji.
Jak zauważa ukraiński portal "Kyiv Independent", w okupowanych przez Rosję regionach Ukrainy regularnie dochodzi do przypadków zatrzymań, tortur i zabójstw osób cywilnych oraz żołnierzy. Przykładem jest historia byłego mera Chersonia, Wołodymyra Mykołajenki, który przez ponad trzy lata był przetrzymywany przez rosyjskie służby za swoje proukraińskie poglądy (polityk wrócił do kraju 24 sierpnia b.r., w ramach kolejnej wymiany więźniów).
W maju 2024 roku media donosiły o zamordowaniu pięciu ukraińskich jeńców wojennych w obwodzie donieckim przez rosyjskich żołnierzy. Szczególnie wstrząsający jest przypadek ukraińskiej dziennikarki Wiktorii Roszczyny, która zaginęła w sierpniu 2023 roku, a jej ciało - z widocznymi śladami tortur i brakującymi organami - zostało przekazane Ukrainie dopiero w lutym 2024 roku.
Europejska Konwencja zapobiegająca torturom oraz nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu to międzynarodowy traktat przyjęty przez Radę Europy w 1987 roku. Jej celem jest zapobieganie torturom i innym formom nieludzkiego traktowania poprzez niezależne kontrole miejsc pozbawienia wolności w krajach członkowskich.
