Naukowcy z Uniwersytetu Oksfordzkiego opracowali specjalny suplement diety dla pszczół miodnych, który może znacząco poprawić ich przeżywalność i pomóc w walce z negatywnymi skutkami zmian klimatu oraz utraty siedlisk. Wyniki badań opublikowano w prestiżowym czasopiśmie "Nature". Opisuje je portal BBC.
Nowy suplement, określany mianem "superżywności", został przetestowany w warunkach laboratoryjnych. Kolonie pszczół, które otrzymywały ten dodatek, miały nawet 15 razy więcej młodych osobników, które dożyły dorosłości, w porównaniu z grupą kontrolną. To ogromny postęp, biorąc pod uwagę, że pszczoły miodne są kluczowe dla produkcji żywności - zapylają aż 70 proc. najważniejszych upraw na świecie.
To technologiczny przełom, który dostarcza pszczołom wszystkich niezbędnych składników odżywczych, nawet wtedy, gdy brakuje pyłku - podkreśla prof. Geraldine Wright z Uniwersytetu Oksfordzkiego, główna autorka badań.
Populacje pszczół miodnych na całym świecie gwałtownie się kurczą. Przyczyną są m.in. niedobory składników odżywczych, choroby wirusowe, zmiany klimatu i inne czynniki środowiskowe. W USA roczne straty w pasiekach sięgają 40-50 proc. w ciągu ostatniej dekady i prognozuje się, że będą rosnąć. Również brytyjscy pszczelarze zmagają się z poważnymi problemami - Nick Mensikov, przewodniczący Cardiff, Vale and Valleys Beekeepers Association, stracił 75 proc. swoich kolonii w ostatnią zimę.
Ule były pełne jedzenia, a mimo to pszczoły po prostu znikały. Przetrwały do lutego, a potem nagle zniknęły - relacjonuje hodowca.
Pszczoły żywią się pyłkiem i nektarem, które dostarczają im niezbędnych składników, w tym lipidów zwanych sterolami, kluczowych dla ich rozwoju. W okresie zimowym, gdy brakuje kwiatów, pszczoły korzystają z miodu zgromadzonego w ulu. Jednak gdy pszczelarze odbierają miód lub gdy w środowisku brakuje pyłku, podaje się im pokarm zastępczy - najczęściej mieszankę mączki białkowej, cukru i wody. Taki pokarm nie zawiera jednak wszystkich niezbędnych składników, co można porównać do diety człowieka pozbawionej węglowodanów, aminokwasów czy innych kluczowych substancji.
Zespół prof. Wright przez 15 lat pracował nad identyfikacją i syntezą steroli niezbędnych pszczołom. Dzięki inżynierii genetycznej udało się stworzyć drożdże, które produkują sześć kluczowych steroli. To ogromny przełom. Kiedy studentka zdołała zmodyfikować drożdże, by produkowały sterole, wysłała mi zdjęcie chromatogramu - mam je do dziś na ścianie w swoim gabinecie - mówi prof. Wright.
W laboratorium w Oksfordzie testowano różne mieszanki pokarmowe, by znaleźć optymalną recepturę. Pszczoły karmiono przez trzy miesiące, a wyniki były jednoznaczne - kolonie z suplementem były znacznie silniejsze.
Naukowcy podkreślają, że suplement będzie szczególnie przydatny w latach, gdy kwitnienie roślin kończy się wcześniej, a pszczoły nie mają dostępu do pyłku i nektaru. Im dłużej pszczoły są pozbawione pyłku, tym większy stres żywieniowy i większe straty w zimie - tłumaczy prof. Wright.
Konieczne są jeszcze szerzej zakrojone testy, by ocenić długofalowy wpływ suplementu na zdrowie pszczół, ale naukowcy przewidują, że produkt może trafić do pszczelarzy i rolników w ciągu dwóch lat.
Badania prowadził Uniwersytet Oksfordzki we współpracy z Królewskim Ogrodem Botanicznym w Kew, Uniwersytetem w Greenwich i Duńskim Uniwersytetem Technicznym.
