Pogrzeb Elżbiety II. Trumna złożona do grobu podczas prywatnej ceremonii [ZAPIS RELACJI]

Sto tysięcy osób obserwowało w poniedziałek uroczystości pogrzebowe królowej Elżbiety II w Windsorze - podała wieczorem policja regionu Doliny Tamizy. To trzy razy więcej niż wynosi stała liczba mieszkańców tego miasta.

Policja regionu Doliny Tamizy dodała, że w zapewnianie bezpieczeństwa podczas uroczystości pogrzebowych w Windsorze zaangażowanych było 2000 funkcjonariuszy, co oznacza to, ze była to jedna z największych operacji, jakie kiedykolwiek podjęła.

W poniedziałkowym państwowym pogrzebie Elżbiety II w Opactwie Westminsterskim wzięło udział sześciu byłych brytyjskich premierów.

Na uroczystościach pojawili się Boris Johnson, Theresa May, David Cameron, Gordon Brown, Tony Blair i John Major wraz z małżonkami. Obecna brytyjska premier Liz Truss również uczestniczyła w nabożeństwie - przypadło jej w udziale przeczytanie fragmentu Ewangelii według św. Jana.

O godz. 20:30 czasu polskiego rozpocznie się prywatne nabożeństwo w kaplicy króla Jerzego VI. Trumna z ciałem Elżbiety II zostanie złożona w grobie wraz z jej zmarłym w zeszłym roku mężem, księciem Filipem.

Na marmurowej płycie wygrawerowany zostanie napis "ELŻBIETA II 1926-2022".

Ostatnia droga królowej Elżbiety II do zamku w Windsorze na zdjęciach. Trumna z ciałem monarchini została opuszczona do królewskiej krypty, która znajduje się w podziemiach kaplicy św. Jerzego.

Tam, o godz. 19:30 (20:30 czasu polskiego), już tylko w obecności członków rodziny królewskiej, trumna zostanie złożona w grobie w kaplicy króla Jerzego VI, obok rodziców królowej i jej zmarłego w zeszłym roku męża, księcia Filipa.

Tak wyglądała trasa przejazdu karawanu z ciałem królowej Elżbiety II przez Long Walk - 4,5-kilometrową drogę prowadzącą do zamku w Windsorze. W ostatniej drodze zmarłej monarchini towarzyszyło jej ok. 100 tysięcy Brytyjczyków.

Dwa psy rasy corgi, Muick i Sandy, które należały do zmarłej królowej Elżbiety II, czekały na nią na dziedzińcu zamku w Windsorze.

Po śmierci królowej psy, które stały się jednym z symboli panowania królowej, przygarną książę Andrzej, syn Elżbiety II, i jego małżonka Sara.

Również ulubiona klacz zmarłej monarchini Carltonlima Emma patrzyła na przejeżdżający przez teren zamku kondukt.

To było krótsze i mniej wystawne nabożeństwo niż to, które odbyło się przed południem w Opactwie Westminsterskim, ale stanowiło akt ostatecznego pożegnania królowej. Symboliczny gest, który zakończył erę elżbietańską, należał do lorda szambelana, który złamał ceremonialną laskę i położył na trumnie. W tej chwili wszyscy, którzy składali przysięgę monarchini, zostali z niej zwolnieni. Dębowa trumna została opuszczona do krypty, gdzie później już w ściśle prywatnej ceremonii z udziałem najbliższej rodziny będzie złożona do grobu. Ten końcowy fragment dzisiejszych uroczystości odbędzie się już bez udziału mikrofonów i kamer - relacjonował angielski korespondent RMF FM Bogdan Frymorgen.

Trumna z ciałem królowej Elżbiety II została opuszczona do królewskiej krypty, która znajduje się w podziemiach kaplicy.

Tam, o godz. 19:30 (20:30 czasu polskiego), już tylko w obecności członków rodziny królewskiej, trumna zostanie złożona w grobie w kaplicy króla Jerzego VI, obok rodziców królowej i jej zmarłego w zeszłym roku męża, księcia Filipa.

Symbole władzy monarszej Elżbiety II - imperialna korona, berło i jabłko królewskie - zostały pod koniec nabożeństwa pogrzebowego zdjęte z trumny z jej ciałem i przekazane dziekanowi kaplicy św. Jerzego w Windsorze, który położył je na ołtarzu.

Ma to symbolizować, że Elżbieta II zostanie złożona do grobu nie jako monarchini, ale jako zwykła chrześcijanka. Insygnia te zostaną przekazane nowemu królowi, Karolowi III w dniu jego koronacji.

O godz. 17:00 w kaplicy św. Jerzego na zamku w Windsorze rozpoczęło się nabożeństwo pogrzebowe.

Zebraliśmy się, aby oddać w ręce Boga duszę Jego służebnicy, królowej Elżbiety. Tu, w kaplicy św. Jerzego, w której tak często się modliła, mamy obowiązek wspomnieć kogoś, kogo nieskomplikowana, ale głęboka wiara chrześcijańska przyniosła tak wiele owoców. Owocowała w życiu pełnym wytrwałej służby Narodowi, Wspólnocie Narodów i szerszemu światu, ale także (co szczególnie należy zapamiętać w tym miejscu) w życzliwości, opiece i uspokajającej trosce o jej rodzinę, przyjaciół i sąsiadów - powiedział dziekan kaplicy David Connor.

W środku naszego szybko zmieniającego się i często niespokojnego świata, jej spokojna i godna obecność dała nam pewność, że możemy stawić czoła przyszłości, tak jak ona to zrobiła, z odwagą i nadzieją - dodał.

Jeden z funkcjonariuszy policji, który pełnił służbę podczas uroczystości pogrzebowych królowej Elżbiety II, zemdlał. Mężczyzna został wyniesiony z tłumu na noszach.

A tak wyglądał kondukt ulicami Londynu okiem kamery RMF FM.

Członkowie rodziny królewskiej dołączyli do konduktu, który przywiózł trumnę z ciałem brytyjskiej królowej Elżbiety II na zamek w Windsorze i razem odprowadzili ją do kaplicy św. Jerzego, gdzie odbędzie się nabożeństwo pogrzebowe.

Za karawanem z trumną szli król Karol III z królową-małżonką Camillą, księżniczka Anna i jej mąż wiceadmirał Timothy Laurence, książę Andrzej, książę Edward z żoną Zofią, następca tronu, książę William z żoną, księżną Kate, książę Harry z żoną, księżną Meghan, syn księżniczki Anny Peter Phillips, syn młodszej siostry Elżbiety II, księżniczki Małgorzaty, David Armstrong-Jones, kuzyni Elżbiety II - książę Gloucesteru, Ryszard, książę Kentu Michał i książę Kentu Edward. 

Trumna została wniesiona do kaplicy św. Jerzego, gdzie rozpocznie się nabożeństwo pogrzebowe.

Na masce i dachu karawanu wiozącego trumnę z ciałem brytyjskiej królowej Elżbiety II leżą kwiaty rzucane przez ludzi zgromadzonych wzdłuż trasy jego przejazdu.

Specjalny przystosowany do tej roli czarny Jaguar XJ, który wiezie trumnę z ciałem zmarłej monarchini, będący częścią konduktu, dotarł do zamku w Windsorze, gdzie na kondukt czekali członkowie rodziny królewskiej. Podczas przejazdu przez Long Walk - 4,5-kilometrową drogę prowadzącą do zamku - część ze zgromadzonych wzdłuż niej osób rzucała kwiaty przed i na karawan.

Trumna z ciałem królowej Elżbiety II dotarła do zamku w Windsorze. Jak donosi wysłannik RMF FM w Londynie Mateusz Chłystun, orszak żałobny na drodze dojazdowej witały tłumy.

Na twarzach ludzi, podobnie jak w Londynie, smutek i łzy. Rytm marszu pogrzebowego, granego przez kilkudziesięciu królewskich trębaczy i bębniarzy, co jakiś czas uzupełniały wystrzały armatnie i bicie dzwonów. W odróżnieniu od uroczystości w stolicy, kiedy trumna z ciałem królowej Elżbiety II mijała podwładnych, część z nich oprócz pokłonu monarchini biła też brawa. Na czele orszaku - członkowie królewskiej służby i straży. Król Karol z małżonką, według ściśle ustalonych reguł, dołączyli do orszaku dopiero w bliskim otoczeniu zamku. Wkrótce w jego kaplicy rozpocznie się nabożeństwo żałobne. Dobór muzyki w jego trakcie konsultowano z samą królową. Jej autorem jest Sir William Harris, który w zamkowej kaplicy był organistą, kiedy Elżbieta II była jeszcze małą dziewczynką - relacjonuje specjalny wysłannik RMF FM w Londynie Mateusz Chłystun.

W Londynie są nasi reporterzy - Mateusz Chłystun i Bogdan Frymorgen, którzy przekazują najnowsze informacje.

Prezydent Stanów Zjednoczonych Joe Biden na pogrzebie królowej Elżbiety II siedział za prezydentem Polski Andrzejem Dudą - to jedna z najbardziej komentowanych informacji związanych z pogrzebem zmarłej brytyjskiej monarchini. Prezydent USA wraz ze swoją żoną Jill Biden usiedli w 14. rzędzie, polski przywódca z Pierwszą Damą - w 13.

Wzdłuż Long Walk, którym idzie kondukt z trumną z ciałem królowej Elżbiety II, ustawiły się tłumy ludzi. Orszak zmierza do kaplicy św. Jerzego na zamku w Windsorze.

Na przykrytej królewskim sztandarem trumnie z ciałem królowej Elżbiety II oprócz insygniów władzy - imperialnej korony, berła i jabłka - oraz wieńca z kwiatów, jest odręcznie napisana kartka od jej najstarszego syna, króla Karola III.

Na wetkniętej w wieniec kartce jest napisane: "Z miłującą i oddaną pamięcią. Karol R." (R od łacińskiego Rex, czyli król - przyp. red.). Kwiaty i rośliny, z których upleciony jest wieniec, pochodzą z Pałacu Buckingham, Clarence House, czyli dotychczasowej rezydencji Karola jako następcy tronu oraz Highgrove House, jego prywatnej wiejskiej rezydencji w hrabstwie Gloucestershire.

Karawan wiozący trumnę z ciałem królowej Elżbiety II przybył do bramy Wielkiego Parku Windsorskiego, skąd przez drogę prowadzącą do zamku w Windsorze trumna zostanie odprowadzona do kaplicy św. Jerzego, gdzie odbędzie się druga część ceremonii pogrzebowej.

Karawan dołączy do sformowanego już konduktu, który tworzą oddziały wojskowe oraz członkowie osobistego personelu królowej. W ten sposób uda się w liczącą 4,5 km drogą prowadzącą do zamku w Windsorze. Wzdłuż drogi - adekwatnie nazwanej Long Walk - ustawione są oddziały wojskowe, a także zgromadziło się niemal 100 tys. ludzi. Na dziedzińcu zamku w Windsorze na kondukt czekają członkowie rodziny królewskiej, którzy przyjechali samochodami z Opactwa Westminsterskiego.

Po zakończonym nabożeństwie poświęconym Elżbiecie II w Opactwie Westminsterskim, część ludzi zgromadzonych przed ekranami w Hyde Parku zaczęła go opuszczać. Wielu Brytyjczyków pozostało jednak na swoich miejscach, aby śledzić przejazd konduktu żałobnego ulicami Londynu.

Nie chcieliśmy oglądać uroczystości w telewizji. Chcieliśmy poczuć atmosferę wspólnoty po śmierci królowej - powiedziało korespondentowi PAP brytyjskie małżeństwo, siedzące przed jednym z rozstawionych ekranów nad Serpentine, jeziorem w Hyde Parku o charakterystycznym kształcie. Wcześniej staliśmy też kilkanaście godzin w kolejce do Westminster Hall, aby oddać hołd królowej Elżbiecie II, więc raczej szybko się nie poddajemy - dodają.

Kondukt żałoby z trumną królowej Elżbiety II przemaszerował od Pałacu Westminsterskiego przez rządową aleję Whitehall, reprezentacyjną aleję The Mall i minął Pałac Buckingham, docierając do Wellington Arch, znajdującego się na rogu Hyde Parku.

To przecież niedaleko. Na tyle, że można to poczuć. I nie mówię tu o salwach armatnich - dodało małżeństwo.

Podczas kilkudziesięciominutowego przemarszu konduktu pogrzebowego ulicami Londynu co minutę rozlegało się uderzenie Big Bena oraz salut armatni, oddawany właśnie z Hyde Parku.

Po wyruszeniu samochodu z trumną królowej do Windsoru, gdzie zostanie pochowana, przed ekranami rozległy się - podobnie jak po zakończonym nabożeństwie w Opactwie Westminsterskim - gromkie brawa. Część ludzi zaczęło się przemieszczać, wiele osób pozostało jednak na swoim miejscu, śledząc dalszą ostatnią drogę Elżbiety II.

Wzdłuż trasy karawanu z trumną z ciałem królowej Elżbiety II ustawiają się dziesiątki, jeśli nie setki tysięcy ludzi. Kondukt zmierza w stronę zamku w Windsorze.

Christina Heerey, pracownik Royal Air Force, była ostatnią osobą, która oddała hołd królowej Elżbiecie II. Heerey stała dwa razy w kolejce do trumny z ciałem zmarłej monarchini.

Karawan z trumną z ciałem królowej Elżbiety II kieruje się w stronę zamku w Windsorze. Brytyjczycy rzucają kwiaty na drogę.

Trumna z ciałem Elżbiety II wyruszyła do zamku w Windsorze, na zachód od brytyjskiej stolicy. Na ulicach miasta żegnały ją setki tysięcy Brytyjczyków. To był bardzo emocjonujący moment; było tu znacznie więcej ludzi niż się spodziewaliśmy - mówią Brytyjczycy w rozmowie z naszym specjalnym wysłannikiem do Londynu Mateuszem Chłystunem.

To wielki moment w historii. Dla naszych dzieci to też bardzo ważne - podkreślają.

Cztery tysiące żołnierzy uczestniczyło bądź jeszcze będzie uczestniczyło w odprowadzaniu trumny z ciałem brytyjskiej królowej Elżbiety II.

Spośród tej liczby, 3000 żołnierzy brało udział w pierwszej części uroczystości pogrzebowych - w Londynie, a tysiąc będzie w nich uczestniczyć w Windsorze.

W trzech paradach zaplanowanych w ramach pogrzebu - z Pałacu Westminsterskiego do Opactwa Westminsterskiego i z Opactwa Westminsterskiego do Wellington Arch w Londynie oraz w paradzie w Windsorze - przeszło lub przejdzie 2000 członków sił zbrojnych, a drugie 2000 tworzyło szpalery wzdłuż tras konduktu.

Trumna z ciałem królowej Elżbiety II została przeniesiona z lawety armatniej do karawanu, którym zostanie przewieziona do zamku w Windsorze.

Kondukt pogrzebowy z trumną z ciałem królowej Elżbiety II dotarł do łuku triumfalnego Wellington Arch, gdzie trumna zostanie przeniesiona z lawety działa, na której była dotychczas przewożona, do karawanu. Stąd zostanie zawieziona do zamku w Windsorze.

Odjazdowi karawanu towarzyszyć będzie salut armatni oraz hymn narodowy. Karawan z trumną będzie jechał ulicami zachodniego Londynu - wzdłuż których również zgromadziły się tłumy ludzi - i powinien dotrzeć do bramy Wielkiego Parku Windsorskiego tuż po godz. 16:00 czasu polskiego. Członkowie rodziny królewskiej będą jechać za nim samochodami. W znajdującej się na terenie zamku w Windsorze kaplicy św. Jerzego odbędzie się nabożeństwo pogrzebowe, na zakończenie którego trumna z ciałem królowej zostanie opuszczona do krypty królewskiej.

W tej części uroczystości pogrzebowych nie będą uczestniczyć zagraniczni goście, którzy w tym czasie zostaną przyjęci w Londynie przez ministra spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii Jamesa Cleverly'ego, ani zdecydowana większość pozostałych osób, które były na nabożeństwie w Opactwie Westminsterskim.

W Hyde Parku co minutę oddawane są salwy armatnie.

Wszyscy są pod olbrzymim wrażeniem nabożeństwa w Opactwie Westminsterskim. Było olśniewająco piękne i dostojne - relacjonuje z Londynu korespondent RMF FM Bogdan Frymorgen.

Teraz emocje biorą górę. Ludzie szepczą nieme pożegnania, niektórzy robią to znacznie głośniej, dziękując monarchini za lata panowania. Nagrywają przejeżdżający orszak na pamiątkę komórkami, niektórzy podnoszą dzieci i sadzają je na ramiona - opisuje dziennikarz.

W orszaku żałobnym uczestniczą tysiące żołnierzy, którzy idą z imponującą precyzją i godnością. Przygrywa im żałobna orkiestra, a rytm ich kroków odmierzają uderzenia Big Bena. Po raz ostatni spełniają swój obowiązek wobec zmarłej monarchini - podkreśla Bogdan Frymorgen.

A to dopiero początek trasy, która prowadzi na zamek w Windsorze. Brytyjczycy będą towarzyszyć królowej do końca, aż trumna z jej ciałem zniknie za zamkową bramą - zakończył korespondent RMF FM.

Kondukt z ciałem królowej Elżbiety II kieruje się w stronę Wellington Arch, który znajduje na tyłach terenów zielonych przylegających do Pałacu Buckingham. Tam żołnierze przeniosą trumnę do karawanu, którym zostanie przewieziona do zamku w Windsorze.

Tłumy ludzi zebrały się w Hyde Parku. Mają oni nadzieję, że uda im się jeszcze zobaczyć trumnę z ciałem królowej Elżbiety II.

Królowa Elżbieta II jest opłakiwana, ponieważ była rzadkim przykładem przywódcy, który wolał służyć ludziom, niż by to jemu służono - powiedział w czasie nabożeństwa żałobnego w Opactwie Westminsterskim arcybiskup Canterbury Justin Welby.

Welby przypomniał obietnicę, którą Elżbieta złożyła w swoje 21. urodziny - jeszcze przed objęciem tronu - że poświęci życie służbie Wielkiej Brytanii i Wspólnocie Narodów. Jak podkreślił, "rzadko kiedy taka obietnica była tak dobrze dotrzymana".

Wskazał, że "niewielu przywódców otrzymuje tyle wyrazów miłości, jakie widzieliśmy" w życiu królowej Elżbiety II.

Ludzie kochający służbę są rzadkością w każdej dziedzinie życia. Przywódcy kochający służbę są jeszcze rzadsi. Ale we wszystkich przypadkach ci, którzy służą, będą kochani i pamiętani, podczas gdy ci, którzy trzymają się władzy i przywilejów, zostaną zapomniani - mówił.

Była radosna, obecna dla tak wielu, dotykając tak wielu istnień ludzkich. Modlimy się dziś szczególnie za jej rodzinę pogrążoną w żałobie, jak każda rodzina na pogrzebie - powiedział arcybiskup. Wskazał, że w przeciwieństwie do wielu, rodzina królewska przeżywa żałobę w "najjaśniejszym świetle reflektorów".

Kondukt z trumną z ciałem brytyjskiej królowej Elżbiety II wyruszył sprzed Opactwa Westminsterskiego w kierunku Wellington Arch. Podczas 45-minutowej drogi ulicami Londynu co minutę rozlegać się będzie uderzenie Big Bena oraz salut armatni z Hyde Parku.

Podobnie jak to było w drodze do Opactwa Westminsterskiego, trumna jest przewożona na 2,5-tonowej, czterokołowej lawecie działa z 1896 r., którą ciągnie 98 marynarzy Royal Navy, a kolejnych 40 idzie za nią, aby ją hamować. Trumna jest przykryta królewskim sztandarem, a na niej leżą imperialna korona, berło i jabłko królewskie.

Tym razem na czele konduktu idzie konny oddział londyńskiej policji metropolitalnej, następnie oddział Królewskiej Kanadyjskiej Policji Konnej, Gurkhowie, przedstawiciele sił zbrojnych Australii, Nowej Zelandii i Kanady, a także oddziały brytyjskich sił zbrojnych, zarówno regularnych oddziałów armii, marynarki i sił powietrznych, jak i oddziały reprezentacyjne.

Bezpośrednio za lawetą z trumną idzie dziesięcioro członków rodziny królewskiej, w takiej samej kolejności jak do Opactwa Westminsterskiego: czworo dzieci Elżbiety II - król Karol III, księżniczka Anna, książę Andrzej i książę Edward, następnie dwaj synowie Karola III - książę William i książę Harry, syn księżniczki Anny Peter Phillips, jej mąż wiceadmirał Timothy Laurence, książę Gloucesteru Ryszard i syn młodszej siostry Elżbiety II, nieżyjącej już księżniczki Małgorzaty - David Armstrong-Jones. 

Za nimi trzema samochodami jadą kolejno: królowa-małżonka Camilla i żona księcia Williama Kate; żona księcia Harry'ego Meghan i żona księcia Edwarda Zofia oraz córki księcia Andrzeja, Beatrycze i Eugenia z mężami. Kondukt zamykają przedstawiciele różnych służb, takich jak straż pożarna, pogotowie ratunkowe, straż przybrzeżna czy więziennictwo.

Trasa konduktu wiedzie wzdłuż Pałacu Westminsterskiego, czyli siedziby parlamentu, przez rządową aleję Whitehall, plac defiladowy Horse Guards Parade, reprezentacyjną aleję The Mall do Pałacu Buckingham. Kondukt minie go z prawej strony, udając się w kierunku łuku triumfalnego Wellington Arch, znajdującego się pomiędzy terenami zielonymi przylegającymi do Pałacu Buckingham a Hyde Parkiem.

Trumna z ciałem królowej Elżbiety II została wyniesiona z opactwa.

W Opactwie Westminsterskim w Londynie zakończyło się nabożeństwo żałobne poświęcone królowej Elżbiecie II. Trumna z ciałem zostanie teraz odprowadzona w uroczystym kondukcie ulicami Londynu do znajdującego się na tyłach Pałacu Buckingham Wellington Arch.

Na zakończenie nabożeństwa odegrany został wojskowy hejnał "Last Post", który wykonywany jest m.in. podczas wszystkich wojskowych pogrzebów.

Następnie rozpoczęły się w całym kraju dwie minuty ciszy. Po nich odśpiewany zostanie hymn narodowy Wielkiej Brytanii, który ponownie zaczyna się od słów "God Save The King" (Boże, chroń króla) zamiast "God Save The Queen" (Boże, chroń królową) i na sam koniec major Paul Burns z Królewskiego Regimentu Szkocji, pełniący funkcję dudziarza królowej, zagra tradycyjną pieśń żałobną "Sleep, Dearie, Sleep".

Po jej wybrzmieniu trumna z ciałem królowej zostanie wyniesiona z Opactwa Westminsterskiego i ponownie umieszczona na lawecie działa, na którym wcześniej przetransportowano ją z Pałacu Westminsterskiego.

To jest koniec długiej, trudnej epoki dla Wielkiej Brytanii i anglojęzycznego porządku światowego. Koronacja Elżbiety II odbyła się w 1952 roku, a Wielka Brytania była wtedy imperium. Połowa Afryki była brytyjska, duża część Azji. U szczytu swojej potęgi Imperium Brytyjskie to była 1/6 świata - powiedział w Rozmowie w południe w RMF FM dr Marcin Zaborowski, były szef Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, komentując pogrzeb królowej Elżbiety II.

W Opactwie Westminsterskim rozpoczęło się nabożeństwo żałobne poświęcone Elżbiecie II. Odprawia je dziekan tej świątyni David Hoyle, zaś kazanie wygłosi zwierzchnik Kościoła Anglii, arcybiskup Canterbury Justin Welby.

W smutku, ale także w głębokim dziękczynieniu, przybywamy do tego Domu Bożego, do miejsca modlitwy, do kościoła, w którym pamięć i nadzieja są świętymi obowiązkami. Tutaj, gdzie królowa Elżbieta została poślubiona i ukoronowana, gromadzimy się z całego kraju, ze Wspólnoty Narodów i z narodów świata, aby opłakiwać naszą stratę, wspominać długie życie (królowej) w bezinteresownej służbie i z ufnością powierzyć ją miłosierdziu Boga, naszego Stwórcy i Odkupiciela - powiedział na początku nabożeństwa Hoyle.

Pierwsze czytanie - fragment 1 Listu do Koryntian, zaczynający się od słów "Tymczasem jednak Chrystus zmartwychwstał jako pierwszy spośród tych, co pomarli. Ponieważ bowiem przez człowieka (przyszła) śmierć, przez człowieka też (dokona się) zmartwychwstanie" - wygłosi sekretarz generalna Wspólnoty Narodów Patricia Scotland. Drugie czytanie - fragment Ewangelii według św. Jana zaczynający się od słów "Niech się nie trwoży serce wasze. Wierzycie w Boga? I we Mnie wierzcie! W domu Ojca mego jest mieszkań wiele. Gdyby tak nie było, to bym wam powiedział. Idę przecież przygotować wam miejsce" - przypadnie w udziale premier Wielkiej Brytanii Liz Truss.

Tłumy na ulicach Londynu.

Kondukt z trumną z ciałem Elżbiety II dotarł z Pałacu Westminsterskiego do Opactwa Westminsterskiego, gdzie za chwilę zacznie się nabożeństwo żałobne.

Wraz z przybyciem konduktu z trumną dzwon w Opactwie Westminsterskim zaczął bić 96 razy, aby upamiętnić 96 lat życia monarchini.

Przykryta królewskim sztandarem trumna, na której leżą imperialna korona oraz wieniec z kwiatów, zostanie teraz wniesiona przez główną nawę świątyni i ustawiona na katafalku przed ołtarzem.

Rodzina królewska w drodze na uroczystości.

Kondukt z trumną z ciałem Elżbiety II wyruszył z Pałacu Westminsterskiego do Opactwa Westminsterskiego, gdzie odbędzie się nabożeństwo żałobne.

Na czele konduktu idzie orkiestra wojskowa szkockich i irlandzkich regimentów, następnie członkowie Brygady Gurkhów i członkowie Royal Air Force. Lawetę działa, na której znajduje się trumna, ciągnie 98 marynarzy Royal Navy, zaś za lawetą idzie kolejnych 40, mających za zadanie hamować.

Bezpośrednio za nimi idzie czwórka dzieci Elżbiety II - król Karol III, księżniczka Anna, książę Andrzej i książę Edward, następnie dwaj synowie Karola III - książę William i książę Harry, syn księżniczki Anny Peter Phillips, jej mąż wiceadmirał Timothy Lawrence, książę Gloucesteru Ryszard i syn młodszej siostry Elżbiety II, nieżyjącej już księżniczki Małgorzaty - David Armstrong-Jones.

Trumna z ciałem brytyjskiej królowej Elżbiety II jest przenoszona z katafalku w Westminster Hall, gdzie znajdowała się od środowego popołudnia, na lawetę działa, na której zostanie przewieziona do Opactwa Westminsterskiego.

Królowa małżonka Kamila i księżna Cathrine są już w opactwie.

Żałobnicy oczekujący na przemarsz konduktu.

Do Opactwa Westminsterskiego przybywają już zaproszeni oficjele. Jest m.in. prezydent Francji Emmanuel Macron z żoną oraz prezydent USA Joe Biden z małżonką. 

Zaproszeni na uroczystości pogrzebowe królowej Elżbiety II światowi liderzy musieli zrezygnować z towarzyszących im zazwyczaj luksusów podczas służbowych delegacji. Jak informuje specjalny wysłannik RMF FM Mateusz Chłystun, do Opactwa Westminsterskiego przyjadą specjalnymi busami i tak samo będą poruszać się po ulicach brytyjskiej stolicy.

Brak obecności prezydenckich limuzyn nie świadczy jednak o tym, że procedury bezpieczeństwa nie będą zachowane. Londyn to od kilku dni jedno z najpilniej strzeżonych miejsc na świecie. Przyjęto też zasadę, że światowi liderzy mają unikać wywiadów i kamer. Ich udział w pogrzebie królowej ma skupiać wyłącznie wokół uroczystości żałobnych. 

Protokół na wypadek śmierci królowej Elżbiety II był gotowy od dnia objęcia przez nią tronu. Niewiele później przygotowana została trumna na tę smutną okoliczność.

Trumna Jej Królewskiej Mości jest podobna do trumny jej zmarłego w zeszłym roku męża, księcia Filipa. Została wykonana przez tę samą firmę ponad trzydzieści lat temu. Dokładna data powstania nie jest znana. Dokumenty związane z budową trumny zaginęły w momencie sprzedaży firmy w 2005 roku.

Otwarto drzwi do Opactwa Westminsterskiego dla uczestników ostatniego pożegnania brytyjskiej królowej Elżbiety II. W nabożeństwie żałobnym, które rozpocznie się o godz. 11:00 londyńskiego czasu (godz. 12 w Polsce), weźmie udział 2000 osób, w tym ok. 500 gości zagranicznych.

W Opactwie Westminsterskim obecni będą członkowie brytyjskiej rodziny królewskiej, premier Liz Truss i lider opozycji Keir Starmer, wszyscy żyjący byli premierzy, władze Izby Gmin i Izby Lordów, przedstawiciele władz Szkocji, Walii i Irlandii Północnej, reprezentanci 145 państw, w tym 19 monarchów, 48 prezydentów i 22 premierów, a także ok. 200 osób, które w czerwcu zostały uhonorowane przez królową odznaczeniami za działania na rzecz lokalnych społeczności.

Polskę podczas uroczystości pogrzebowych reprezentuje prezydent Andrzej Duda z małżonką Agatą Kornhauser-Dudą.

To na pewno historyczna chwila. Niecodziennie mamy do czynienia z pogrzebem monarchy. Królowa była symbolem, a symbole mają to do siebie, że mogą znaczyć wiele rzeczy. Symbole nigdy nie są jednoznaczne. Dla jednych była symbolem ich życia, może też być symbolem dawnego, przeszłego świata, może też być symbolem jedności monarchii brytyjskiej i państwa brytyjskiego - powiedział w Porannej rozmowie w RMF FM dr Michał Garapich, antropolog, wykładowca Uniwersytetu Roehampton, od 20 lat mieszkający w Londynie.

Transmisję z uroczystości pogrzebowych brytyjskiej królowej Elżbiety II można będzie obejrzeć w wielu miejscach publicznych w całym Zjednoczonym Królestwie.

Pogrzeb pokaże sieć kin Vue, Curzon oraz Arc. Wielkie ekrany będą ustawione też na placach, w parkach i świątyniach. Pojawią się one m.in. w jednym z parków królewskich niedaleko Pałacu Buckingham - Hyde Parku.

Katedry w Bradford, Chester, Guildford, Manchesterze, Norwich oraz Winchester również będą wyświetlać uroczystości. Ekrany będą wystawione m.in. w takich miastach jak Hull, Manchester, Leeds, Ipswich oraz Coventry. W Birmingham ekran będzie ustawiony na Centenary Square.

Wiele brytyjskich stacji telewizyjnych, w tym BBC, ITV oraz Sky News, będzie prowadzić transmisję uroczystości pogrzebowych od początku do końca.

Szacuje się, że uroczystości będą największym wydarzeniem telewizyjnym w historii. Na całym świecie może je śledzić nawet 4 miliardy osób, tj. połowa globalnej populacji.

Zakończyło się wystawienie na widok publiczny trumny z ciałem brytyjskiej królowej Elżbiety II. O godz. 6:30 londyńskiego czasu (godz. 7:30 w Polsce) zamknięto wejście do Westminster Hall, gdzie trumna pozostawała od środowego popołudnia.

W czasie tych ponad czterech dni setki tysięcy osób przeszły w milczeniu koło trumny, aby oddać hołd zmarłej monarchini. W większości przypadków, aby wejść do Westminster Hall, musieli oni czekać w kolejce kilkanaście godzin. 

Poniżej zamieszczamy harmonogram przebiegu pogrzebu królowej Elżbiety II. Wszystkie godziny są podane według czasu polskiego.

- o 7:30 kończy się wystawienie na widok publiczny w Westminster Hall trumny z ciałem Elżbiety II;

- o 11:44 trumna z ciałem Elżbiety II zostanie przewieziona do Opactwa Westminsterskiego, gdzie odbędzie się nabożeństwo żałobne;

- o 12:00 początek nabożeństwa żałobnego w Opactwie Westminsterskim;

- o 13:15, po zakończeniu nabożeństwa, kondukt z trumną z ciałem Elżbiety II wyruszy z Opactwa Westminsterskiego ulicami Londynu w kierunku Wellington Arch;

- o 14:00 trumna po dotarciu do Wellington Arch zostanie przeniesiona do karawanu, którym będzie przetransportowana do zamku w Windsorze.;

- o 16:06 karawan z trumną dotrze do bramy Wielkiego Parku Windsorskiego, po czym trumna zostanie przeniesiona w procesji do kaplicy św. Jerzego na zamku w Windsorze;

- o 17:00 w kaplicy św. Jerzego na zamku w Windsorze zacznie się nabożeństwo pogrzebowe, na zakończenie którego, ok. 17:30, trumna z ciałem Elżbiety II zostanie opuszczona do krypty królewskiej,

- o 20:30 trumna z ciałem Elżbiety II zostanie złożona do grobu w kaplicy pamięci Jerzego VI. W tej części uroczystości pogrzebowych uczestniczyć będzie tylko najbliższa rodzina.

W niedzielę wieczorem Pałac Buckingham zaprezentował wykonane w maju, niepublikowane dotychczas zdjęcie Elżbiety II.

Zdjęcie królowej zostało zrobione na zamku w Windsorze tuż przed obchodami Platynowego Jubileuszu, czyli 70-lecia jej panowania. Jego autorem jest fotograf Ranald Mackechnie, który wykonał również opublikowany z okazji rozpoczęcia obchodów jubileuszowy portret królowej.

Na tym opublikowanym w niedzielę królowa ma na sobie niebieską sukienkę, swój ulubiony trójpasmowy naszyjnik z pereł, kolczyki z pereł oraz broszki z akwamarynem i diamentem - prezent na 18. urodziny od ojca Jerzego VI w 1944 r. 

Przed północą została zamknięta kolejka dla osób chcących przejść w Westminster Hall obok trumny królowej Elżbiety II.

Pierwsze osoby ustawiały się w kolejce już w poniedziałek. Trumna z ciałem królowej została przetransportowana z Pałacu Buckingham do Pałacu Westminsterskiego, siedziby brytyjskiego parlamentu, w środę po południu. Ludzie zaczęli być wpuszczani do Westminster Hall w środę o godz. 18:00 czasu polskiego.

Westminster Hall będzie otwarty dla chcących pożegnać królową do godz. 7:30 czasu polskiego w poniedziałek.