Lepsze samopoczucie może pomóc zmniejszyć ryzyko utraty pamięci w średnim wieku - informuje recenzowane pismo "Aging & Mental Health". Badanie przeprowadzili naukowcy z University College London, którzy przez 16 lat obserwowali 10 760 mężczyzn i kobiet w wieku powyżej 50 lat. Uczestnicy byli oceniani pod kątem dobrostanu i pamięci co dwa lata - łącznie dziewięć razy w ciągu 16-letniego okresu badania, sięgającego 2002 roku.
- Dobre samopoczucie wiąże się z lepszą pamięcią w średnim wieku.
- Efekt utrzymuje się nawet po uwzględnieniu depresji i innych czynników.
- Poprawa dobrostanu psychicznego może chronić przed pogorszeniem funkcji poznawczych.
Jak się okazało, osoby twierdzące, że mają lepsze samopoczucie, miały też większe prawdopodobieństwo uzyskania lepszych wyników w testach pamięci. Osoby te zgłaszały również większe poczucie kontroli, niezależności i swobody dokonywania wyborów.
Analiza przeprowadzona przez 15 ekspertów z Wielkiej Brytanii, USA i Hiszpanii nie wykazała natomiast żadnych dowodów sugerujących, że lepsza pamięć wiąże się z późniejszym lepszym samopoczuciem (choć autorzy twierdzą, że nie można wykluczyć takiej możliwości).
Zdaniem autorów uzyskane wyniki podkreślają, że czynniki psychologiczne i społeczne wpływają na zdrowie mózgu, a dobre samopoczucie może chronić przed upośledzeniem funkcji poznawczych. Interwencje mające na celu promowanie dobrego samopoczucia psychicznego - takie jak trening uważności (mindfulness) - mogą podtrzymywać funkcje umysłowe, w tym pamięć, w miarę starzenia się ludzi.
W kontekście starzejącej się populacji zrozumienie czynników, które mogą chronić i utrzymywać zdrowe funkcje poznawcze, ma kluczowe znaczenie dla poprawy zdrowia populacji i rozwoju polityki zdrowotnej. Choć w tym badaniu nie jesteśmy w stanie jednoznacznie określić związku przyczynowo-skutkowego, nasze ustalenia są ważne, ponieważ sugerują, że dobre samopoczucie poprzedza lepszą pamięć - a nie odwrotnie. Sugeruje to, że związek między dobrym samopoczuciem a pamięcią nie polega jedynie na tym, że osoby z gorszą pamięcią czują się gorzej. Jeśli uda się udowodnić związek przyczynowy, poprawa dobrostanu może chronić przed późniejszym pogorszeniem pamięci - powiedziała główna autorka publikacji, dr Amber John z UCL Psychology & Language Sciences i University of Liverpool.
Badanie to stanowi ważny krok w kierunku zrozumienia wzajemnego oddziaływania dobrego samopoczucia i pamięci na przestrzeni czasu. Oferuje nowe spojrzenie na to, w jaki sposób samoocena dobrostanu wiąże się z pamięcią - i odwrotnie - dodał współautor, profesor Joshua Stott (UCL Psychology & Language Sciences).
Depresja i lęk są powszechnie uznawane za czynniki ryzyka szybszego pogorszenia zdrowia mózgu i rozwoju demencji. Kluczowym globalnym priorytetem opieki zdrowotnej staje się dziś zapobieganie demencji.
Do elementów dobrego samopoczucia należą: szczęście, pewność siebie, poczucie celu i kontrola nad własnym życiem. Dobrostan definiuje się jako zdrowie emocjonalne połączone ze zdolnością do skutecznego funkcjonowania.
Naukowcy wykorzystali zadanie wymagające uczenia się, aby sprawdzić zdolność uczestników do natychmiastowego i opóźnionego przypomnienia sobie dziesięciu słów. Dobrostan oceniano za pomocą kwestionariusza jakości życia. Uczestnicy oceniali siebie pod kątem zaspokojenia konkretnych potrzeb - przyjemności, kontroli, autonomii i samorealizacji. Pytania dotyczyły m.in. takich stwierdzeń jak: "Mogę robić rzeczy, które chcę robić" oraz "Czuję, że życie jest pełne możliwości".
Autorzy wykluczyli z analizy osoby, u których na początku badania zdiagnozowano demencję. Wyniki wykazały niewielki, ale istotny związek między wyższym samopoczuciem a lepszą pamięcią. Co więcej, wpływ dobrostanu na pamięć był zauważalny nawet po uwzględnieniu objawów depresyjnych. Zdaniem badaczy sugeruje to, że relacja między dobrym samopoczuciem a pamięcią istnieje niezależnie od występowania depresji.
Według naukowców możliwymi mechanizmami wpływu samopoczucia na pamięć mogą być czynniki biologiczne, takie jak choroby układu krążenia, oraz styl życia - np. aktywność fizyczna. Wiek, płeć, styl życia i status społeczno-ekonomiczny również mogą wpływać - pozytywnie lub negatywnie - na związek między dobrostanem a funkcją pamięci.
Mimo że nie znaleziono dowodów na to, iż pamięć wpływa na dobre samopoczucie, autorzy nie wykluczają takiej możliwości. Ich zdaniem pogarszające się samopoczucie psychiczne może być wczesnym sygnałem "nadchodzącego upośledzenia poznawczego", zanim jeszcze wystąpią jego wyraźne objawy.
