Odpowiednia dieta może pomóc w walce z demencją. Najnowsze wyniki badań naukowców z Mass General Brigham, Harvard T.H. Chan School of Public Health oraz Broad Institute MIT rzucają nowe światło na walkę z chorobą Alzheimera. W publikacji na łamach czasopisma "Nature Medicine" badacze sugerują, że dieta śródziemnomorska może skutecznie obniżać ryzyko rozwoju demencji, nawet u osób obciążonych wysokim ryzykiem genetycznym. To istotne odkrycie, które może mieć ogromne znaczenie dla milionów osób na całym świecie, szczególnie tych, którzy mają w rodzinie przypadki tej groźnej choroby.
Choroba Alzheimera od lat pozostaje jednym z największych wyzwań współczesnej medycyny. Szacuje się, że aż 80 proc. ryzyka zachorowania na Alzheimera wynika z czynników genetycznych. Najważniejszym z nich jest wariant genu APOE4 - osoby posiadające jedną kopię tego genu mają trzykrotnie wyższe ryzyko zachorowania, a dwie kopie zwiększają to ryzyko aż dwunastokrotnie.
Autorzy pracy chcieli sprawdzić, czy dieta może pomóc obniżyć to ryzyko. Zwrócili uwagę na dietę śródziemnomorską, która pokazywała już we wcześniejszych badaniach pozytywny wpływ na utrzymanie zdolności poznawczych. Chcieliśmy sprawdzić, czy te korzyści mogą różnić się u osób o różnych uwarunkowaniach genetycznych oraz zbadać rolę obecnych we krwi produktów przemiany materii w tym zakresie - mówi pierwsza autorka badania, dr Yuxi Liu z Brigham and Women’s Hospital.
Aby to zbadać zespół przeanalizował dane 4215 kobiet uczestniczących w Nurses' Health Study, obserwowanych od 1989 do 2023 roku. Średni wiek na początku badania wynosił 57 lat. Dla weryfikacji wyników, naukowcy przeanalizowali podobne dane od 1490 mężczyzn z Health Professionals Follow-Up Study, obserwowanych od 1993 do 2023 roku. Badacze oceniali dietę z pomocą kwestionariuszy częstotliwości spożycia pokarmów oraz badali próbki krwi uczestników pod kątem szerokiego zestawu metabolitów. Do oceny dziedzicznego ryzyka choroby Alzheimera u każdego uczestnika posłużyły badania genetyczne. Uczestnicy byli też obserwowani pod kątem nowych przypadków demencji, a grupa 1037 kobiet poddawana była prowadzonym przez telefon regularnym testom poznawczym.
Stwierdzono, że osoby stosujące bardziej śródziemnomorski styl diety miały niższe ryzyko rozwoju demencji oraz wykazywały wolniejszy spadek funkcji poznawczych. Efekt ochronny diety był najsilniejszy w grupie wysokiego ryzyka, czyli u osób z dwiema kopiami wariantu APOE4, co sugeruje, że dieta może pomóc niwelować u nich ryzyko genetyczne.
Te wyniki sugerują, że strategie żywieniowe, a w szczególności dieta śródziemnomorska, mogą pomóc zmniejszyć ryzyko spadku funkcji poznawczych i zapobiegać demencji poprzez szerokie oddziaływanie na kluczowe szlaki przemiany materii. To zalecenie ma zastosowanie ogólne, ale może być jeszcze ważniejsze dla osób o wyższym ryzyku genetycznym, takich jak nosiciele dwóch kopii wariantu genetycznego APOE4 - podkreśla Liu.
Zapowiada, że w dalszych badaniach zespół będzie chciał ustalić, czy korekta poziomu niektórych produktów przemiany materii, z pomocą diety lub innych metod, może pomóc w bardziej indywidualny sposób redukować ryzyko demencji.
