Wiemy, kto dostał Pokojową Nagrodę Nobla

María Corina Machado jest tegoroczną laureatką Pokojowej Nagrody Nobla. Nagrodzono ją za "jej niestrudzoną pracę na rzecz promowania praw demokratycznych dla narodu wenezuelskiego oraz za jej walkę o sprawiedliwe i pokojowe przejście od dyktatury do demokracji".

María Corina Machado od lat pozostaje jedną z najbardziej rozpoznawalnych i odważnych postaci na politycznej scenie Wenezueli. Jako liderka ruchu demokratycznego oraz założycielka organizacji Súmate, przez ponad dwie dekady walczyła o wolne i uczciwe wybory w kraju pogrążonym w kryzysie politycznym i gospodarczym. Jej determinacja i odwaga w obliczu represji ze strony władz stały się inspiracją nie tylko dla Wenezuelczyków, ale także dla społeczności międzynarodowej.

Machado od początku swojej działalności publicznej podkreślała, że "kartki wyborcze są lepsze niż kule". Jako jedna z kluczowych postaci opozycji, zdołała zjednoczyć rozbite wcześniej środowiska polityczne wokół idei wolnych wyborów i rządów reprezentatywnych. W czasach, gdy demokracja w Wenezueli była zagrożona, jej głos i działania nabrały szczególnego znaczenia.

Wenezuela, niegdyś kraj postrzegany jako stosunkowo demokratyczny i zamożny, w ciągu ostatnich lat przeszła dramatyczną przemianę. W wyniku umocnienia się autorytarnego reżimu państwo pogrążyło się w głębokim kryzysie humanitarnym i gospodarczym. Przemoc, bieda i represje stały się codziennością dla milionów obywateli. Według szacunków prawie 8 milionów mieszkańców zdecydowało się opuścić kraj, szukając schronienia za granicą.

Machado i jej współpracownicy wielokrotnie stawiali opór działaniom władz, które tłumiły opozycję poprzez fałszowanie wyborów, aresztowania oraz inne formy nacisku. Mimo ryzyka prześladowań, aresztowań i tortur, Machado nie zaprzestała swojej działalności, stając się symbolem wytrwałości i odwagi.

Szczególnym momentem w działalności Machado były wybory prezydenckie w 2024 roku. Choć została oficjalną kandydatką opozycji, jej udział w wyborach został zablokowany przez rząd. W tej sytuacji zdecydowała się poprzeć Edmundo Gonzaleza Urrutię, kandydata z innej partii opozycyjnej. Wspólne działania opozycji doprowadziły do bezprecedensowej mobilizacji społeczeństwa - setki tysięcy wolontariuszy zgłosiły się do roli obserwatorów wyborczych, dbając o przejrzystość i uczciwość głosowania.

Dzięki ich determinacji udało się udokumentować wyniki wyborów, zanim władze zdążyły zniszczyć karty do głosowania i zmanipulować ostateczny rezultat. Mimo zwycięstwa opozycji reżim odmówił uznania wyników i utrzymał się przy władzy, co spotkało się z międzynarodowym potępieniem.

Machado od lat aktywnie działa na rzecz praw człowieka, niezależności sądownictwa i wolności obywatelskich. Jej działania nie ograniczały się jedynie do polityki - angażowała się również w edukację obywatelską i budowanie społeczeństwa obywatelskiego. Nawet gdy była zmuszona do życia w ukryciu, nie zrezygnowała z walki o wolność Wenezuelczyków.

Jej postawa stała się inspiracją dla milionów ludzi, którzy mimo zagrożenia zdecydowali się aktywnie przeciwstawić się autorytarnym rządom. Pokazała, że pokojowy opór i demokratyczne wartości mogą być skutecznym narzędziem zmiany nawet w najbardziej niesprzyjających warunkach.

Wybór Marii Coriny Machado na laureatkę Pokojowej Nagrody Nobla ma wymiar symboliczny w czasach, gdy demokracja na świecie stoi wobec poważnych zagrożeń. W 2024 roku na całym świecie odbyło się wiele wyborów, jednak coraz więcej z nich nie spełniało standardów wolności i uczciwości. Wzrost autorytaryzmu, ograniczanie wolności mediów, represje wobec opozycji i militaryzacja społeczeństw to zjawiska obserwowane nie tylko w Wenezueli, ale również w innych regionach globu.

Machado swoim przykładem przypomina, że demokracja i pokój wymagają ciągłej ochrony i zaangażowania. Jej odwaga, determinacja i niezłomność wpisują się w tradycję pokojowego oporu, który przez dekady był nagradzany przez Komitet Noblowski.

María Corina Machado zjednoczyła opozycję, wytrwale sprzeciwiała się militaryzacji społeczeństwa i konsekwentnie popierała pokojowe dążenia do demokracji. Jej działalność pokazuje, że narzędzia demokracji są również narzędziami pokoju. Dzięki niej miliony ludzi na całym świecie zyskały nadzieję na przyszłość, w której podstawowe prawa człowieka będą szanowane, a głosy obywateli słyszalne. Pokojowa Nagroda Nobla dla Marii Coriny Machado to wyraz uznania dla jej odwagi i inspirowania wszystkich walczących o wolność i sprawiedliwość.

Tydzień Noblowski zbliża się ku końcowi. Pozostała jeszcze jedna dziedzina, w której nie ogłoszono laureata - ekonomia.

Dotychczasowi laureaci to:

• Pokojowa Nagroda Nobla: María Corina Machado;
• literatura: László Krasznahorkai;
• chemia: Susumu Kitagawa, Richard Robson, Omar M. Yaghi;
• fizyka: John Clarke, Michel H. Devoret, John M. Martinis;
• medycyna: Mary E. Brunkow, Fred Ramsdell, Shimon Sakaguchi.

Nagrodę Nobla przyznaje się w pięciu kategoriach, szósta - ekonomia wyróżnia się na tle pozostałych, gdyż nie była wskazana w testamencie fundatora. Oficjalnie nazywamy ją Nagrodą Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii. Jej laureata poznamy w poniedziałek 13 października o godz. 11:45.