Kobiety, które w rządzonym przez talibów Afganistanie pozbawione są niemal wszelkich praw, znalazły się w dramatycznej sytuacji po potężnym trzęsieniu ziemi w tym kraju. Prawo talibów zabrania kobietom poddawania się opiece medycznej przez lekarzy płci męskiej. Co więcej, w państwie praktycznie nie ma lekarek.
Trzęsienie ziemi, które na początku września nawiedziło Afganistan, pochłonęło ponad dwa tysiące ofiar.
Nietrudno było przewidzieć, że w rządzonym przez talibów państwie wielu poszkodowanych nie otrzyma potrzebnej pomocy. W dramatycznej sytuacji znalazły się kobiety.
Kobiety i dziewczęta są najbardziej poszkodowane przez kataklizm, ponieważ napotykają na bariery kulturowe i prawne w dostępie do opieki medycznej. Rządzący w tym kraju od 2021 r. talibowie wprowadzili wiele restrykcji wobec kobiet, wśród których jest zakaz korzystania z pomocy lekarzy-mężczyzn.
Talibowie zabronili kobietom studiowania, wskutek czego lekarek i przedstawicielek innych zawodów medycznych jest coraz mniej.
Według afgańskiego lekarza Abdula Kajuma Rahima, który rozmawiał z afgańską sekcją Radia Swoboda, wiele afgańskich kobiet i dziewcząt nie otrzyma pomocy, ponieważ zarówno w regionie, który dotknął kataklizm, jak w całym kraju praktycznie nie ma lekarek.
Mieszkańcy wsi wiedzą, że w szpitalach brakuje personelu kobiecego i nie mają odwagi przewozić rannych kobiet i dziewcząt do placówek medycznych. Rodziny starają się leczyć je u siebie, zamiast zawieźć do szpitala - mówi.
Według lekarki z Kabulu, która niedawno rozmawiała z dziennikarzami Radia Swoboda, w niektórych regionach kraju są jedynie położne lub pielęgniarki, a w innych brakuje nawet ich.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wezwała talibów do zniesienia ograniczeń dla pracownic medycznych, by mogły podróżować po kraju bez asysty mężczyzny. Według WHO ma to rozwiązać problem niewystarczającej pomocy kobietom po trzęsieniu ziemi.
WHO zwróciła się do talibskich władz z prośbą o formalne wyłączenie kobiet zatrudnionych w sektorze zdrowia spod obowiązujących ograniczeń - poinformował Reuters.
To moment, w którym naprawdę trzeba zwiększyć obecność kobiet w służbie zdrowia, pozwólcie nam je ściągnąć - oznajmiła zastępczyni przedstawiciela WHO w Afganistanie dr Mukta Sharma.
Według niej w dotkniętym przez wstrząsy regionie aż 90 proc. personelu medycznego to mężczyźni. Pozostałe 10 proc. to głównie położne i pielęgniarki. W efekcie wiele kobiet unika leczenia ze względu na brak dostępu do lekarzy kobiet.
Wstrząsy o magnitudzie 6, które miały miejsce 1 września, spowodowały w Afganistanie śmierć co najmniej 2200 osób, zraniły ponad 3600 i pozostawiły tysiące osób bez dachu nad głową.
Do trzęsienia doszło w momencie, gdy Afganistan i tak już zmaga się z głębokim kryzysem humanitarnym, ograniczonym dostępem do opieki zdrowotnej i poważnymi cięciami międzynarodowej pomocy, w tym ze strony USA.
Niedzielne trzęsienie ziemi w Afganistanie było trzecim od czasu powrotu talibów do władzy, które pociągnęło za sobą co najmniej tysiąc ofiar. W dwóch poprzednich, jak twierdzą międzynarodowe instytucje, takie jak UNICEF czy Międzynarodowy Komitet Ratowniczy (IRC), ogromną większość ofiar również stanowiły kobiety i dziewczęta.
Według danych portalu Statista od 1990 roku do marca 2025 Afganistan nawiedziło 39 trzęsień ziemi spełniających co najmniej jeden z czterech warunków: magnituda równa lub wyższa od 7,5, straty materialne wynoszące co najmniej 1 mln dolarów, co najmniej 10 zabitych, wystąpienie tsunami.
Po dokonanym w popłochu wyjściu z Afganistanu sił koalicji międzynarodowej pod przewodnictwem USA (brali w niej udział również Polacy) i powrocie do władzy w tym kraju talibów (w sierpniu 2021 r.) ci islamscy fundamentaliści zaczęli konsekwentnie ograniczać prawa kobiet. Zlikwidowano Ministerstwo ds. Kobiet, a w jego miejsce powołano Ministerstwo Propagowania Cnoty i Zapobiegania Występkom.
Kobietom zabroniono wykonywania większości zawodów oraz nauki powyżej szóstej klasy szkoły podstawowej, pojawiania się w miejscach publicznych bez męskiego opiekuna, a nawet rozmawiania w miejscach publicznych.
