Zmiany w przepisach, sprzyjający układ kalendarza oraz rosnąca popularność mikrourlopów sprawią, że w 2026 roku część pracowników będzie mogła zebrać nawet 40 dni wolnego. Dla pracodawców oznacza to jednak poważne wyzwanie organizacyjne i konieczność zupełnie nowego podejścia do planowania pracy.
- W 2026 roku pracownicy mogą zyskać nawet 40 dni wolnego, łącząc urlop wypoczynkowy, święta ustawowe, dni odbierane za święta w sobotę oraz dodatkowe wolne oferowane przez pracodawców.
- Do okresu urlopowego będą wliczane także lata pracy na umowach-zleceniach i podobnych, prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej oraz praca za granicą.
- Większa liczba nieobecności, popularność mikrourlopów sprawią, że planowanie grafików i urlopów stanie się kluczowym elementem strategii HR.
- Chcesz być na bieżąco? Odwiedź stronę główną RMF24.pl.
W 2026 roku przypada 14 ustawowych dni wolnych od pracy. Dwa z nich wypadają w sobotę - 15 sierpnia (Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny) oraz 26 grudnia (Boże Narodzenie), co oznacza możliwość odebrania dnia wolnego w innym terminie. Cztery święta przypadają w niedzielę i nie generują dodatkowego wolnego: 5 kwietnia (Wielkanoc), 3 maja (Święto Konstytucji), 24 maja (Zielone Świątki) oraz 1 listopada (Wszystkich Świętych).
Pierwsza okazja do odpoczynku w środku tygodnia pojawi się już 1 stycznia, który w 2026 roku wypada w czwartek. Kolejne święta ustawowe to m.in.: 6 stycznia (Trzech Króli - wtorek), 6 kwietnia (Poniedziałek Wielkanocny), 1 maja (piątek), 4 czerwca (Boże Ciało - czwartek), 11 listopada (środa), 24 grudnia (Wigilia - czwartek) oraz 25 grudnia (piątek). Wiele z tych dat w połączeniu z weekendami daje możliwość wydłużonego odpoczynku bez konieczności wykorzystywania dużej liczby dni urlopowych.
Krótkie przerwy w pracy to wyraźny trend na rynku. Z analiz Grupy Progres wynika, że coraz więcej pracowników decyduje się na tzw. mikrourlopy trwające od jednego do trzech dni. W marcu, maju i grudniu aż 94 proc. nieobecności ma właśnie taki charakter. To efekt świąt i naturalnej potrzeby przedłużania wolnego w najbardziej korzystnych terminach.
Eksperci podkreślają, że mikrourlopy są formą szybkiej regeneracji i odreagowania stresu. Najczęściej korzystają z nich osoby łączące pracę z nauką lub obowiązkami rodzinnymi.
Największa zmiana zacznie obowiązywać od 1 stycznia. Nowelizacja przepisów dotyczących urlopu wypoczynkowego zmienia sposób liczenia stażu pracy. Do okresu uprawniającego do 20 lub 26 dni urlopu będą wliczane także lata pracy na umowach-zleceniach i podobnych, prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej oraz praca za granicą.
Dzięki temu wiele osób, które dotąd pracowały poza etatem i formalnie nie miały prawa do urlopu, nabędzie je po raz pierwszy.
Inni szybciej osiągną próg 26 dni wolnego. Skala zmian jest znacząca - według danych GUS z marca 2025 roku ponad 1,39 mln osób pracowało wyłącznie na umowach cywilnoprawnych, a w pierwszym kwartale 2025 roku w Polsce działało 2,8 mln aktywnych przedsiębiorstw.
Zmiany związane ze stażem urlopowym mogą znacząco wpływać na politykę kadrową firm. Wielu pracodawców będzie musiało przygotować się nie tylko organizacyjnie, ale również technologicznie, aktualizując systemy HR i dostosowując procedury do nowego sposobu rozliczania urlopów - mówi Anna Pietraszko, Dyrektor Projektów Consultingowych, HR i Szkoleniowych w Grupie Progres.
Oznacza to również konieczność dokładnego monitorowania historii zatrudnienia pracowników oraz weryfikacji dotychczasowych okresów pracy nieetatowej. Dzięki temu firmy będą mogły prawidłowo naliczać przysługujące dni wolne i uniknąć nieporozumień z pracownikami - dodaje.
Poza ustawowymi dniami wolnymi wiele branż od lat celebruje własne święta zawodowe. Do najbardziej znanych należą m.in. Barbórka (4 grudnia), Dzień Strażaka i Dzień Hutnika (4 maja), Dzień Kolejarza (25 listopada), Dzień Energetyka (14 sierpnia) czy Dzień Edukacji Narodowej (14 października).
W kalendarzu jest też coraz więcej dni poświęconych konkretnym profesjom, takich jak Dzień Pracownika Służby Zdrowia (7 kwietnia), Dzień Pracownika Gospodarki Komunalnej (10 maja), Dzień Leśnika (5 czerwca) czy Dzień Lotnika (28 sierpnia). W wielu firmach towarzyszą im dodatkowe dni wolne lub wydarzenia integracyjne.
Coraz częściej pracodawcy wprowadzają również niestandardowe formy odpoczynku: dni wolne na adaptację nowego zwierzaka, dni zdrowia psychicznego, urlopy regeneracyjne po zakończeniu dużych projektów, urlopy menstruacyjne, wsparcie wolontariatu pracowniczego czy wolne w trudnych sytuacjach życiowych.
Ten kierunek zmian pokazuje, że pracodawcy zaczynają postrzegać odpoczynek szerzej niż tylko w wymiarze ustawowym. Coraz częściej wykorzystują to narzędzie do budowania zaangażowania i lojalności pracowników. Jest to realna odpowiedź pracodawców, podążających za trendami i zróżnicowanymi potrzebami pracowników - podkreśla Anna Pietraszko.
W 2026 roku możliwe są także istotne zmiany dotyczące Państwowej Inspekcji Pracy. Projektowane przepisy zakładają rozszerzenie kompetencji inspektorów, którzy w określonych sytuacjach mogliby samodzielnie przekształcać umowy cywilnoprawne w etaty, jeśli charakter pracy spełniałby kryteria stosunku pracy. Obecnie PIP może jedynie kierować sprawy do sądu.
Nowe regulacje mogłyby przyspieszyć egzekwowanie prawa pracy, ale też wpłynąć na cały rynek. Firmy korzystające z elastycznych form zatrudnienia musiałyby dokładniej dokumentować współpracę. Dla części pracowników oznaczałoby to mniejszą elastyczność, ale większą stabilność i szersze uprawnienia pracownicze.
Duża liczba dni wolnych i zmiany w naliczaniu urlopów sprawiają, że rok 2026 będzie szczególny pod względem planowania pracy. Dla menedżerów i działów HR kluczowe stanie się wcześniejsze zbieranie deklaracji urlopowych, organizowanie zastępstw i bieżące monitorowanie obciążenia zespołów.
Aby uniknąć luk kadrowych, konieczne będzie planowanie urlopów pracowniczych z odpowiednim wyprzedzeniem, wcześniejsze zbieranie preferencji pracowników, wprowadzanie zastępstw oraz monitorowanie obciążenia zespołów - mówi Anna Pietraszko z Grupy Progres.
Dobre zarządzanie urlopami stanie się kluczową częścią strategii HR na 2026 rok. To szczególnie ważne, ponieważ za niewykorzystany urlop pracownikom przysługuje ekwiwalent finansowy, a niedopilnowanie tych obowiązków naraża firmę na sankcje - w przypadku kontroli kary mogą sięgać nawet 30 tysięcy złotych. Dlatego przyszłoroczne harmonogramy nie będą jedynie kwestią organizacyjną, ale również finansową i formalną odpowiedzialnością pracodawców - podsumowuje.
