Prezydent Karol Nawrocki po raz kolejny skorzystał z prawa weta, blokując trzy istotne ustawy. Tym razem dotyczą one prawa oświatowego, podwyżki akcyzy oraz podwyższenia tzw. podatku cukrowego. Jednocześnie podpisał 15 innych ustaw i zaapelował do rządu o bardziej przemyślane prace legislacyjne.

  • Prezydent Karol Nawrocki zawetował trzy ustawy: dotyczącą prawa oświatowego, podwyżki akcyzy oraz podwyższenia podatku cukrowego.
  • Podpisał 15 innych ustaw.
  • Zaapelował do rządu o lepszą jakość pracy legislacyjnej.
  • Więcej informacji z Polski i świata znajdziesz na RMF24.pl.

Prezydent Karol Nawrocki zdecydował się zawetować trzy ustawy, które w ostatnich tygodniach wzbudzały wiele emocji zarówno wśród polityków, jak i opinii publicznej.

Nowelizacja Prawa oświatowego

Pierwsza z nich dotyczyła zmian w prawie oświatowym. Miała umożliwić wdrożenie etapami w szkołach reformy programowej i przesunąć termin egzaminu ósmoklasisty na kwiecień. Nie mogę wyrazić zgody na taką ustawę. To reforma prowadząca do chaosu, ideologizacji szkoły i eksperymentowania na całych rocznikach dzieci - powiedział prezydent w nagraniu opublikowanym na platformie X w czwartek wieczorem.

Nowelizacja Prawa oświatowego i niektórych innych ustaw zmieniała m.in. definicję podstawy programowej wychowania przedszkolnego i podstawy programowej kształcenia ogólnego. Miały one jasno i precyzyjnie określać cele kształcenia i efekty uczenia się, być spójne wewnętrznie i między przedmiotami. Wprowadzały metody pracy takie jak doświadczenie edukacyjne.

Nowelizacja wprowadzała też m.in. zmiany w zakresie nadzoru pedagogicznego, w tym rezygnację z obowiązku opiniowania przez kuratora oświaty arkuszy organizacji publicznych szkół i placówek, podwyższenie wysokości opłaty wnoszonej z wnioskiem o dopuszczenie podręcznika do użytku szkolnego, zwiększenie kwoty dotacji podręcznikowej. Rezygnowała też z przeprowadzania egzaminu maturalnego z języka łacińskiego jako alternatywy dla egzaminu z języka obcego nowożytnego.

Polska szkoła potrzebuje spokoju, wiedzy i stabilności, a nie nieprzemyślanych, chaotycznych zmian, które zaraz po wprowadzeniu trzeba będzie poprawiać - zaznaczył prezydent.

Podkreślił, że proponowane rozwiązania zamiast poprawić sytuację w oświacie, mogłyby ją pogorszyć. Odwołał się m.in. do wcześniejszych zmian, takich jak wprowadzenie edukacji zdrowotnej czy rezygnacja z prac domowych. Edukacja to inwestycja w przyszłość narodu. Tu nie ma miejsca na przygotowane w ten sposób rozwiązania - zaznaczył. 

Ustawa zwiększająca podwyżki akcyzy na alkohol

Druga ustawa przewidywała podwyżkę akcyzy na alkohol. 

Nie mogę zgodzić się na podwyżkę akcyzy, wprowadzonej bez czasu na przygotowanie przez przedsiębiorców i konsumentów. To chaos i dowód złego zarządzania finansami państwa. Zamiast walczyć z mafiami VAT-owskimi, to rząd wybiera najłatwiejszą drogę. Sięga po pieniądze Polaków — wyjaśnił Nawrocki.

Nowelizacja ustawy o podatku akcyzowym zakłada zwiększenie skali podwyżek akcyzy na alkohol w przyszłym roku. Obecnie w ustawie zapisane są podwyżki tego podatku o 5 proc. w roku 2026 oraz o 5 proc. w roku 2027. Uchwalona nowela podnosi stawki akcyzy w roku 2026 o 15 proc., a w roku 2027 - o 10 proc.

Resort finansów informował wcześniej, że zgodnie z wyliczeniami podwyżka ta powinna zagwarantować wpływy w przyszłorocznym budżecie w wysokości ok. 1,96 mld zł. Nowe przepisy miały wejść w życie od 1 stycznia 2026 r.

Ustawa ws. podwyższenia opłaty cukrowej

Trzecia z zawetowanych ustaw zakładała podwyższenie tzw. podatku cukrowego, który od kilku lat obejmuje napoje słodzone i ma na celu walkę z otyłością oraz promocję zdrowego stylu życia. Według prezydenta ustawa ta ma na celu zasypanie ogromnej dziury budżetowej.

Po 11 miesiącach mamy ponad 240 mld zł deficytu. Zamiast uszczelniać system podatkowy, to rządzący sięgają do portfela obywateli — stwierdził prezydent.

Stawki opłaty cukrowej miały zostać podniesione m.in. z 0,50 zł do 0,70 zł za litr napoju z cukrem do 5 g w litrze lub słodzikiem i z 0,10 zł do 1,00 zł za dodatek kofeiny lub tauryny. Ustawa ta poza podniesieniem opłaty cukrowej zawierała także zapisy o podniesieniu podatku z tytułu wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych lub nagród związanych ze sprzedażą premiową z 10 proc. do 15 proc.

Apel do rządu

Podczas ogłaszania swojej decyzji prezydent Nawrocki podkreślił, że weta mają na celu zwrócenie uwagi rządu na konieczność poprawy jakości stanowionego prawa. Presja weta działa. Rządzie, pracujcie lepiej i mądrzej. To najprostsza droga, aby weta nie było - powiedział prezydent. Zrobicie dobre prawo, będzie podpis. Będzie złe, będzie weto. To uczciwa i oczywista zasada. Na moje biurko trafiły kolejne złe ustawy — dodał.