Badania kliniczne przeprowadzone przez naukowców z University College London rzucają zupełnie nowe światło na rolę przetworzenia żywności w procesie odchudzania. Wyniki eksperymentu opublikowanego w prestiżowym czasopiśmie „Nature Medicine” pokazują, że osoby spożywające minimalnie przetworzone produkty tracą na wadze aż dwa razy więcej niż te, które jedzą żywność wysoko przetworzoną – nawet jeśli oba jadłospisy są identyczne pod względem wartości odżywczych.
- W badaniu wzięło udział 55 osób, które przez 8 tygodni stosowały dietę opartą na minimalnie lub wysoko przetworzonych produktach, a potem zamieniły diety miejscami.
- Obie diety miały podobne wartości odżywcze, ale osoby na diecie z minimalnie przetworzonymi produktami schudły dwukrotnie więcej.
- W dłuższej perspektywie dieta z minimalnie przetworzonymi produktami może pomóc schudnąć nawet do 13 proc. masy ciała u mężczyzn i 9 proc. u kobiet w ciągu roku.
- Chcesz dowiedzieć się więcej o tym, jak zmiana diety może wpłynąć na twoje zdrowie i sylwetkę? Sprawdź pełny artykuł!
W badaniu uczestniczyło 55 osób, których dzielono na dwie grupy - jedna przez osiem tygodni stosowała dietę opartą na minimalnie przetworzonych produktach, druga na wysoko przetworzonych, przy czym obie dostarczały podobnych ilości białka, tłuszczu, węglowodanów, błonnika, soli oraz zalecanych porcji warzyw i owoców. Potem obie grupy wróciły do swoich normalnych zwyczajów żywieniowych, by po miesiącu przejść znów na ośmiotygodniową dietę, ale odwrotnie.
Wszystkie posiłki były dostarczane uczestnikom do domu i były zgodne z oficjalnymi brytyjskimi zaleceniami żywieniowymi (Eatwell Guide). Uczestnicy mogli jeść tyle, ile chcieli - nie byli zachęcani do ograniczania porcji.
Po ośmiu tygodniach stosowania każdej z diet uczestnicy tracili na wadze, co można tłumaczyć lepszą jakością spożywanych produktów w porównaniu do ich codziennego jadłospisu. Jednak różnica była wyraźna: osoby na diecie minimalnie przetworzonej schudły średnio o 2,06 proc. masy ciała, podczas gdy na diecie wysoko przetworzonej - tylko o 1,05 proc. Oznacza to, że wybierając mniej przetworzone produkty, można schudnąć nawet dwa razy szybciej.
Różnica ta przekładała się na deficyt kaloryczny - osoby na diecie minimalnie przetworzonej spożywały średnio o 290 kcal mniej dziennie, podczas gdy na diecie wysoko przetworzonej deficyt wynosił 120 kcal. W kontekście zalecanej dziennej dawki energii (2000 kcal dla kobiet i 2500 kcal dla mężczyzn) to znacząca różnica.
Badanie wykazało, że większa utrata masy ciała na diecie minimalnie przetworzonej wynikała głównie z redukcji tkanki tłuszczowej i wody, bez utraty masy mięśniowej. To oznacza, że zmiany były korzystne nie tylko dla wagi, ale i dla ogólnej kompozycji ciała.
Co ciekawe, uczestnicy raportowali także znacznie lepszą kontrolę nad apetytami i zachciankami podczas stosowania diety opartej na minimalnie przetworzonych produktach. Poprawa w zakresie panowania nad chęcią sięgania po jedzenie była nawet czterokrotnie większa w przypadku słonych przekąsek i dwukrotnie większa w przypadku ogólnej kontroli nad zachciankami.
Choć ośmiotygodniowa redukcja masy ciała może wydawać się niewielka, naukowcy podkreślają, że w skali roku efekty mogą być spektakularne. Szacuje się, że osoby stosujące dietę minimalnie przetworzoną mogą schudnąć nawet 13 proc. masy ciała (mężczyźni) i 9 proc. (kobiety) w ciągu roku, podczas gdy na diecie wysoko przetworzonej - odpowiednio 4 proc. i 5 proc. To różnica, która może mieć kluczowe znaczenie dla zdrowia.
W badaniu analizowano także inne wskaźniki zdrowotne, takie jak ciśnienie krwi, tętno czy poziom cholesterolu i glukozy. Nie odnotowano istotnych negatywnych zmian w przypadku diety wysoko przetworzonej, jednak naukowcy zastrzegają, że dłuższe badania są potrzebne, by w pełni ocenić wpływ przetworzonej żywności na zdrowie metaboliczne.
Eksperci podkreślają, że problem nadwagi i otyłości to nie tylko kwestia indywidualnych wyborów, ale także efekt działania globalnego systemu żywnościowego, w którym tanie, wysoko przetworzone produkty są powszechnie dostępne i intensywnie reklamowane.
Naukowcy wskazują na potrzebę wprowadzenia szeroko zakrojonych działań, takich jak oznakowanie produktów, ograniczenia reklam czy podatki i subsydia, które uczynią zdrową żywność bardziej dostępną i atrakcyjną.
Mimo że oficjalne zalecenia żywieniowe są szeroko promowane, zaledwie 1 proc. Brytyjczyków stosuje się do wszystkich ich wytycznych, a większość przestrzega mniej niż połowy z nich. Najlepszą radą, jaką eksperci mają dla osób dbających o zdrowie i sylwetkę, jest ograniczanie spożycia soli, cukru i tłuszczów nasyconych, zwiększanie ilości błonnika oraz wybieranie produktów jak najmniej przetworzonych - warzyw, owoców, orzechów, roślin strączkowych i dań przygotowywanych w domu.
Wyniki najnowszego badania nie pozostawiają wątpliwości - im mniej przetworzona żywność na naszym talerzu, tym większa szansa na skuteczne i trwałe odchudzanie oraz poprawę ogólnego stanu zdrowia. Warto więc postawić na domowe gotowanie i świadome wybory żywieniowe - to inwestycja, która zwraca się każdego dnia.
