Minione ćwierćwiecze to czas, w którym medycyna przeszła prawdziwą rewolucję. Od przełomowych szczepionek mRNA, przez terapie genowe i nanotechnologie, aż po biodruk 3D narządów – to, co jeszcze niedawno wydawało się science fiction, dziś staje się codziennością. O największych odkryciach i wyzwaniach współczesnej medycyny, a także o tym, jak pandemia Covid-19 przyspieszyła rozwój nauki, opowiedział dr Michał Sutkowski, prezes elekt Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce, w rozmowie z Krzysztofem Urbaniakiem na antenie Radia RMF24.
- Pandemia Covid-19 to największy game changer w medycynie XXI wieku, przyspieszając rozwój szczepionek mRNA, które uratowały miliony istnień.
- Technologia mRNA otworzyła nowe możliwości w leczeniu nie tylko wirusów, ale też nowotworów dzięki terapiom genowym i immunoterapiom.
- Rewolucyjna edycja genów CRISPR/Cas9 oraz nanotechnologia zmieniają podejście do leczenia chorób dziedzicznych i dostarczania leków z precyzją.
- Zobacz, jak te przełomy zmieniają medycynę na naszych oczach i co jeszcze czeka nas w przyszłości - pełny artykuł czeka na Ciebie!
Rok 2025 zbliża się wielkimi krokami, a za nami dwie i pół dekady, które zmieniły świat medycyny nie do poznania. Dr Michał Sutkowski, wybitny specjalista i prezes elekt Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce, podsumował najważniejsze przełomy ostatnich lat w rozmowie z Radiem RMF24. Jego zdaniem największy wpływ na oblicze medycyny miała pandemia Covid-19 - wydarzenie, które na zawsze odcisnęło piętno na życiu społecznym i naukowym.
Koronawirus to najważniejszy temat ubiegłego ćwierćwiecza, a może nawet i wieku - podkreśla dr Sutkowski. Globalny kryzys zdrowotny wywołany przez Covid-19 zmobilizował naukowców na całym świecie do bezprecedensowej współpracy. Dzięki temu w rekordowym tempie powstały szczepionki mRNA, które uratowały miliony istnień ludzkich.
Technologia mRNA, choć rozwijana już wcześniej, dzięki pandemii doczekała się praktycznego zastosowania na masową skalę. W pierwszym roku szczepień dotyczyły one życia 21 milionów ludzi na świecie. To technologie, które są już w użyciu i nadal ratują życie - mówi dr Sutkowski. Skuteczność szczepionek mRNA nie tylko zmieniła podejście do walki z wirusami, ale również otworzyła drzwi do nowych terapii, zwłaszcza w leczeniu nowotworów.
Wiedza zdobyta w trakcie walki z pandemią zaowocowała również w onkologii. Terapie genowe i immunoterapie, które w ostatnich latach zrewolucjonizowały leczenie raka czerniaka, płuc czy pęcherza, to bezpośredni efekt intensywnych badań nad wirusami i szczepionkami. Pandemia przyspieszyła badania nad terapiami celowanymi, które pozwalają dostosować leczenie do indywidualnych potrzeb pacjenta - zaznacza ekspert.
Jednym z największych przełomów jest technologia edytowania genów CRISPR/Cas9. Pozwala ona na precyzyjne modyfikowanie materiału genetycznego, co daje szansę na skuteczne leczenie wielu chorób dziedzicznych oraz nowotworów. Choć budzi kontrowersje etyczne, jej skuteczność została już potwierdzona w praktyce klinicznej.
Nanotechnologia to kolejny krok w rozwoju medycyny przyszłości. Dzięki niej możliwe jest dostarczanie leków bezpośrednio do komórek, co minimalizuje skutki uboczne i zwiększa skuteczność terapii. Nanocząsteczki rewolucjonizują nie tylko leczenie, ale i diagnostykę - pozwalają na wykrywanie chorób na bardzo wczesnym etapie oraz stałe monitorowanie stanu zdrowia pacjenta.
Rzeczą wielką i wspaniałą jest biodruk 3D. Będziemy drukować części ciała z wykorzystaniem komórek i polimerów. To jest przecież niebywałe - ekscytuje się dr Sutkowski. Drukowanie narządów, które jeszcze niedawno wydawało się fantastyką naukową, staje się powoli rzeczywistością. W niedalekiej przyszłości możliwe będzie tworzenie na zamówienie tkanek i organów, co może rozwiązać problem braku dawców i zrewolucjonizować transplantologię.
Nowoczesne technologie umożliwiają już tworzenie cyfrowych klonów pacjentów, na których można testować skuteczność różnych leków bez ryzyka dla zdrowia chorego. Takie podejście pozwala na dobór najbardziej skutecznej terapii dla konkretnej osoby - to właśnie przyszłość leczenia nowotworów opornych na standardowe metody.
Pandemia Covid-19 przyspieszyła również rozwój telemedycyny. Konsultacje online, zdalna diagnostyka i telechirurgia pozwalają na niesienie pomocy pacjentom nawet na odległość setek kilometrów. Sztuczna inteligencja analizuje już zdjęcia rentgenowskie, tomografię komputerową i rezonanse, wspierając lekarzy w stawianiu diagnoz.
Czy w przyszłości lekarza zastąpi AI? Dr Sutkowski jest przekonany, że nie. Lekarz zawsze będzie potrzebny, niezależnie od tych kosmicznych technologii. Połączenie empatii, wiedzy i doświadczenia to coś, czego żadna maszyna nie zastąpi - podsumowuje ekspert.
Mimo ogromnych osiągnięć, medycyna wciąż stoi przed wieloma wyzwaniami. Jednym z kluczowych problemów pozostaje dostęp do czystej wody i odpowiednia higiena, które są fundamentem zdrowia publicznego.
Opracowanie: Julia Rut
Słuchajcie online już teraz!
Radio RMF24 na bieżąco informuje o wszystkich najważniejszych wydarzeniach w Polsce, Europie i na świecie.
