Na białoruskim portalu aukcyjnym ay.by pojawiła się oferta, która wzbudziła ogromne emocje wśród kolekcjonerów i miłośników historii. Znalazca z miasta Homel wystawił na sprzedaż dziesięciogroszową monetę z 1840 roku, pochodzącą z czasów Królestwa Polskiego. Według sprzedającego to prawdziwy unikat – jeden z zaledwie dziesięciu egzemplarzy na świecie. Cena? Aż 17 999 rubli białoruskich, czyli niemal 20 tys. złotych.

Dziesięciogroszówka, o której mowa, została wybita w 1840 roku przez Mennicę Warszawską. W tamtym okresie monety tego nominału były powszechnie używane na terenie Królestwa Polskiego, będącego wówczas pod zwierzchnictwem Imperium Rosyjskiego. 

Standardowe dziesięciogroszówki wykonywano ze srebra, co czyni białoruską ofertę jeszcze bardziej intrygującą - sprzedający przekonuje, że jego egzemplarz to próbka bicia, co miałoby tłumaczyć wyjątkową rzadkość monety.

Według opisu aukcji moneta waży 2,77 grama i zachowała się w dobrym stanie, choć widoczne są na niej ślady zużycia. W celu potwierdzenia materiału, z którego została wykonana, została oczyszczona z ciemnej patyny. Sprzedający podkreśla, że moneta należy do najwyższej kategorii rzadkości - R4, co oznacza, że na świecie istnieje mniej niż 10 takich egzemplarzy.

Cena, która szokuje

Wystawiona na aukcji dziesięciogroszówka została wyceniona na 17 999 rubli białoruskich, co w przeliczeniu daje niemal 20 tys. złotych. Dla porównania, zwykłe srebrne dziesięciogroszówki z tego okresu osiągają na Białorusi wartość zaledwie 15-20 rubli białoruskich, czyli równowartość 17-22 złotych. Tak ogromna różnica w cenie wynika z rzekomej unikatowości oferowanego egzemplarza.

Aukcja kończy się już jutro, jednak do tej pory nikt nie zdecydował się na udział w licytacji. Wśród kolekcjonerów i komentatorów pojawiły się liczne wątpliwości co do autentyczności monety.

Oferta szybko stała się przedmiotem gorącej dyskusji w środowisku numizmatycznym. Wielu internautów zwraca uwagę na brak niezależnej ekspertyzy potwierdzającej oryginalność monety. Pojawiają się głosy, że podobne egzemplarze - wykonane z miedzi - można znaleźć w sprzedaży w innych miastach.

Historia i znaczenie dziesięciogroszówki

Srebrna dziesięciogroszówka Królestwa Polskiego była oficjalną monetą obiegową, zatwierdzoną w 1835 roku przez cara Mikołaja I. Moneta była bita w latach 1835-1865 i zastąpiła wcześniejsze dziesięciogroszówki wprowadzone przez cara Aleksandra I, które były w obiegu od 1816 do 1831 roku.

Produkcję obu monet zakończyły powstania - listopadowe i styczniowe - znane na Białorusi jako powstanie Konstantego Kalinowskiego. Ostatecznie monety te zostały wycofane z obiegu dopiero w 1891 roku.

Numizmatyczne rekordy

Choć dziesięciogroszówka z 1840 roku może wydawać się wyjątkowa, to świat numizmatyki zna jeszcze bardziej spektakularne przypadki. Najdroższą monetą sprzedaną na świecie jest złota dwudziestodolarówka Double Eagle z 1933 roku.

Większość egzemplarzy tej monety została przetopiona po wycofaniu złotych monet z obiegu w Stanach Zjednoczonych. Do dziś przetrwało zaledwie kilka sztuk, które trafiły do prywatnych kolekcji. W 2021 roku jedna z nich została sprzedana przez dom aukcyjny Sotheby’s za rekordową kwotę 18,9 miliona dolarów.