Od września 2026 roku ruszą w polskich parafiach powszechne katechezy. Poinformował o tym biskup sosnowiecki Artur Ważny, przewodniczący Zespołu Roboczego Konferencji Episkopatu Polski ds. Katechezy Parafialnej. Powiedział, że impulsem do przyspieszenia prac nad odnową katechezy parafialnej były decyzje Ministerstwa Edukacji Narodowej w kwestii lekcji religii w szkołach.
Bp Artur Ważny zaznaczył, że do tej pory katecheza parafialna była w różnym stopniu realizowana w parafiach i obejmowała m.in. przygotowanie rodziców i rodziców chrzestnych do chrztu ich dzieci, przygotowanie dzieci do przyjęcia I Komunii Świętej oraz młodzieży do sakramentu bierzmowania.
Jednak zdaniem bp. Ważnego, obecne konteksty społeczno-kulturowe i związane z nimi wyzwania wymagają przemyślenia jej dotychczasowego kształtu i "tchnienia nowego ducha".
Poinformował, że do zespołu powołani zostali katechetycy, pastoraliści, liturgiści, dogmatycy, bibliści oraz osoby zaangażowane na co dzień w działalność duszpastersko-ewangelizacyjną. Dodał, że ich zadania będą się koncentrować w wypracowaniu ogólnych zasad dotyczących treści, metod i form realizacji katechezy parafialnej.
Na tym etapie dyskutujemy o pięciu typach katechezy parafialnej: chrzcielnej, przygotowującej rodziców i dzieci do przyjęcia i przeżywania sakramentu pokuty i pojednania oraz Pierwszej Komunii Świętej, przed bierzmowaniem i ewangelizacyjnej. Ważnym elementem każdej katechezy ma być głoszenie kerygmatu i inspirowanie się katechumenatem realizowanym w starożytności chrześcijańskiej - powiedział.
Zaznaczył, że katechezy skierowane będą nie tylko do dzieci i młodzieży, lecz do wszystkich członków Kościoła - bez względu na wiek.
Zapytany, czy katechezy w parafii mają zastąpić lekcje religii w szkole po tym, jak resort edukacji zapowiedział zmniejszenie ich liczby o połowę, bp Ważny przyznał, że zmiany w organizacji lekcji religii w szkole, które są realizowane - w ocenie hierarchy - "niezgodnie z obowiązującym prawem", dostarczyły impulsu do naszych prac.
Podejmowaliśmy już wcześniej różne prace związane z koniecznością odnowy i nadawania nowego kształtu katechezom parafialnym, ale teraz one znacznie przyspieszyły - stwierdził.
Jednocześnie zastrzegł, że katechezy nie będą zwykłą kopią lekcji religii.
Głównym celem lekcji religii w szkole jest przekaz wiedzy religijnej i dostarczenie porządku aksjologicznego. Z kolei katecheza parafialna pogłębia formację, wiążąc wychowanie z życiem sakramentalnym. Obok nauczania i wychowania jedynie w parafii może być realizowana trzecia funkcja katechezy, którą jest chrześcijańskie wtajemniczenie. Parafia jest wspólnotą wiary, a przynależność do niej już jest swoistą deklaracją pójścia za Chrystusem - wyjaśnił bp Ważny.
Biskup sosnowiecki poinformował, że katechezy parafialne prowadzić będą nie tylko księża i nauczyciele religii, ale też przez odpowiednio do tego przygotowane osoby świeckie. Przypomniał, że w wielu diecezjach funkcjonują szkoły katechistów. Należy też wspomnieć o Szkole Katechistów prowadzonej na UKSW czy w diecezji kieleckiej oraz Studium Parafialnej Aktywności w Tarnowie.
KEP kończy już prace nad zasadami formacji i wprowadzanie w życie Kościoła w Polsce posługi katechistów parafialnych. Sposób prowadzenia będzie różnorodny - stosownie do odbiorców i założeń spotkań. W każdym przypadku prowadzący będą musieli wykazać się kompetencjami w różnych obszarach. Przede wszystkim będą świadkami, bo to ich potrzebuje dzisiejszy człowiek - zaznaczył.
Bp Ważny poinformował, że katechezy w parafiach mają się rozpocząć powszechnie od września 2026 roku. Dodał, że w tym samym momencie zostanie wprowadzone w życie Nowe Dyrektorium Katechetyczne dla Kościoła w Polsce oraz nowa podstawa programowej dla lekcji religii.
W obecnym stanie prawnym zajęcia z religii lub z etyki nie są obowiązkowe - organizowane są na wniosek rodziców. Uczeń może chodzić na lekcje religii lub etyki, na oba zajęcia lub na żadne z nich. Tygodniowy wymiar lekcji religii to dwie godziny w tygodniu, etyki - jedna.
Od 1 września 2025 roku - zgodnie z rozporządzeniem minister edukacji - wymiar lekcji etyki i religii ma być ujednolicony i ma wynosić jedną godzinę w tygodniu.
M.in. ta zmiana spotkała się z krytyką ze strony przedstawicieli Kościoła i środowisk katolickich.
