5153 zł brutto - tyle wynosi wynagrodzenie zasadnicze nauczyciela początkującego z tytułem zawodowym magistra i z przygotowaniem pedagogicznym. W tym roku podwyżka wynagrodzeń nauczycieli wyniosła 5 proc., a w 2026 r. - zgodnie z projektem budżetu - ma wynieść 3 proc. Znacznie wyższych podwyżek wynagrodzeń domaga się dla nauczycieli Związek Nauczycielstwa Polskiego.
Związek Nauczycielstwa Polskiego chce, by nauczyciele dostali 10 proc. podwyżki, a docelowo ich płaca była związana z wysokością przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce.
W styczniu 2024 r. w Sejmie przeprowadzono ponownie pierwsze czytanie projektu obywatelskiego w tej sprawie, po czym projekt trafił do sejmowej podkomisji.
W listopadzie 2024 r. premier Donald Tusk na zjeździe ZNP zobowiązał się do przyspieszenia prac nad obywatelskim projektem związkowców. Nie będzie już zwłoki - zapewnił wówczas Donald Tusk. Pod koniec kwietnia tego roku związkowcy zaapelowali do premiera, by rząd "na poważnie zajął się płacami nauczycieli".
Związkowcy oczekują uchwalenia projektu obywatelskiego, tak by wszedł on w życie od 1 stycznia 2026 r. Z czerwcowej wypowiedzi szefowej MEN Barbary Nowackiej wynika jednak, że ten postulat zostanie spełniony rok później. Jestem przekonana, że od 2027 r., kiedy projekt obywatelski będzie mógł wejść w życie, zarobki nauczycieli będą rosły - mówiła Nowacka, prosząc Sejm o "wspólne, sprawne procedowanie projektu obywatelskiego".
Wysokość wynagrodzenia nauczycieli reguluje ustawa Karta nauczyciela i rozporządzenie ministra edukacji w sprawie minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli.
W Karcie nauczyciela określona jest wysokość średniego wynagrodzenia nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego - wyrażona procentowo w odniesieniu do kwoty bazowej określanej corocznie w ustawie budżetowej. Średnie wynagrodzenie nauczyciela początkującego to 120 proc. kwoty bazowej, nauczyciela mianowanego - 144 proc., a nauczyciela dyplomowanego - 184 proc.
W tym roku kwota bazowa została określona na poziomie 5434,82 zł. Oznacza to, że średnie wynagrodzenie nauczyciela początkującego powinno wynieść 6672,31 zł brutto, nauczyciela mianowanego 7826,14 zł brutto, a nauczyciela dyplomowanego 10 000,07 zł brutto. To kwota, którą samorządy są zobowiązane zagwarantować w przeliczeniu na etat w ujęciu rocznym. Nie oznacza więc, że każdy nauczyciel taką sumę otrzymuje co miesiąc.
Na średnie wynagrodzenie nauczycieli oprócz wynagrodzenia zasadniczego składają się też dodatki do niego. Są one określone w Karcie nauczyciela. Jest ich kilkanaście, m.in. za wysługę lat, funkcyjny (wynikający z pełnienia funkcji kierowniczej, dla mentora, dla wychowawcy klasy, nauczyciela doradcy metodycznego, nauczyciela konsultanta), motywacyjny, za warunki pracy, nagroda jubileuszowa, nagroda ze specjalnego funduszu nagród, dodatkowe wynagrodzenie za pracę w porze nocnej, dodatkowe wynagrodzenie roczne (tzw. trzynastka), odprawa emerytalno-rentowa i odprawa z tytułu rozwiązania stosunku pracy, wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i doraźne zastępstwa.
Wysokość części dodatków przepisy uzależniają od wysokości wynagrodzenia zasadniczego (np. dodatek stażowy i wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe) - wzrost wynagrodzenia zasadniczego powoduje automatyczny wzrost składników od niego zależnych. O wysokości innych dodatków decydują samorządy w regulaminach wynagradzania.
Nauczycielskie związki zawodowe od lat podkreślają, że dla rzeczywistej wysokości wynagrodzenia poszczególnych nauczycieli kluczowa jest wysokość wynagrodzenia zasadniczego. Jak podkreślają, nie ma nauczyciela, który by co miesiąc otrzymywał nagrodę jubileuszową, dodatek za pracę w nocy, świadczenie na start i odprawę emerytalną, a średnie wynagrodzenie jest konstruktem prawno-księgowym. Nazywają obecny system wynagradzania nauczycieli arbitralnym, w pełni zależnym od decyzji polityków.
