W Senacie trwają intensywne prace nad projektem ustawy o tzw. 500 plus dla małżeństw. Nowa inicjatywa przewiduje jednorazowe świadczenie pieniężne dla par obchodzących okrągłe rocznice ślubu. Wysokość wsparcia miałaby zależeć od długości stażu małżeńskiego i wynosić od 5000 do nawet 8000 zł.
Projekt "500 plus dla małżeństw" to odpowiedź na społeczne oczekiwania dotyczące uznania dla par, które przez dziesięciolecia wspólnie budowały rodzinę i społeczeństwo. Jak czytamy w uzasadnieniu petycji, "pary o tak długim stażu małżeńskim powinni otrzymywać świadczenie rodzinne na podobieństwo tzw. emerytury honorowej, otrzymywanej przez 100-latków (miesięcznie). Przy czym świadczenie to powinno być przyznawane okresowo i jednorazowo".
Propozycja zakłada, że wsparcie finansowe będzie przyznawane parom obchodzącym jubileusz 50-lecia małżeństwa oraz kolejne okrągłe rocznice. Wysokość świadczenia miałaby rosnąć wraz ze stażem:
- 50 lat - 5000 zł,
- 55 lat - 5500 zł,
- 60 lat - 6000 zł,
- 65 lat - 6500 zł,
- 70 lat - 7000 zł,
- 75 lat - 7500 zł,
- 80 lat - 8000 zł.
Senacka Komisja Petycji od wielu miesięcy analizuje petycję, która zainicjowała prace nad nowym świadczeniem. Podczas ostatnich posiedzeń senatorowie debatowali nad projektem ustawy przygotowanym przez Biuro Legislacyjne Senatu. W trakcie dyskusji pojawiły się zarówno głosy poparcia, jak i wątpliwości dotyczące kosztów realizacji programu.
Według szacunków przedstawionych w Ocenie Skutków Regulacji, wprowadzenie świadczenia dla wszystkich par z co najmniej 50-letnim stażem mogłoby kosztować budżet państwa nawet 1 miliard złotych rocznie.
Ministerstwo Finansów wyraziło swoje zastrzeżenia, wskazując na trudną sytuację finansów publicznych i konieczność racjonalnego gospodarowania środkami. Resort podkreślił, że "obecna sytuacja finansów państwa związana z: procedurą nadmiernego deficytu, koniecznością spłaty zobowiązań zaciągniętych w poprzednich latach na realizację funduszy zarządzanych przez BGK oraz aktualna sytuacja geopolityczna wymagają racjonalnych decyzji w obciążaniu budżetu państwa dodatkowymi wydatkami".
Zwolennicy projektu podkreślają, że w czasach, gdy liczba zawieranych małżeństw spada, a rozwodów przybywa, państwo powinno promować i doceniać trwałość związków. Senator Michał Seweryński zaznaczył, że "promowanie małżeństw jest kwestią szczególnie ważną w czasach mnożących się rozwodów i wciąż malejącej liczbie zawieranych małżeństw". Wsparcie finansowe miałoby być wyrazem wdzięczności wobec tych, którzy przez dziesięciolecia budowali stabilność rodzinną i społeczną.
Nie brakuje jednak głosów sceptycznych. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej początkowo negatywnie oceniło propozycję, argumentując, że w polskim systemie wsparcia rodziny nie ma precedensu dla tego typu świadczenia. Resort przypomniał, że istnieją już niefinansowe formy uznania, takie jak medale za długoletnie pożycie małżeńskie.
Mimo zastrzeżeń, prace nad projektem są kontynuowane. W lutym 2025 roku senacka Komisja Petycji jednogłośnie zdecydowała o dalszym procedowaniu inicjatywy. Biuro Legislacyjne przygotowało projekt ustawy, który został przedstawiony senatorom w czerwcu 2025 roku. W trakcie posiedzenia senator Robert Mamątow zgłosił poprawkę, by świadczenie dla par z 50-letnim i dłuższym stażem było wypłacane jednorazowo w wysokości 5000 zł, co miałoby ograniczyć koszty programu.
Komisja zwróciła się także o opinię do Związku Miast Polskich oraz zleciła przygotowanie kolejnej Oceny Skutków Regulacji, uwzględniającej różne warianty wypłat. Decyzja o ostatecznym kształcie ustawy oraz wysokości świadczenia ma zapaść po uzyskaniu wszystkich niezbędnych opinii i analiz.
Zgodnie z założeniami projektu, świadczenie miałoby być finansowane z budżetu Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Aby je otrzymać, małżonkowie musieliby złożyć odpowiedni wniosek oraz przedstawić dokumentację potwierdzającą staż małżeński. Szczegółowe zasady przyznawania świadczenia zostaną określone w przepisach wykonawczych do ustawy.
