Dokładnie 40 lat temu w dawnej Fabryce Samochodów Małolitrażowych w Bielsku-Białej zmontowano pierwszego Fiata 126p. Później przez dwa dziesięciolecia Maluch był najpopularniejszym samochodem w naszym kraju. Do 2000 roku na polski rynek trafiło ponad 2,4 miliona tych aut.
Przez wiele lat Fiat 126p był najczęściej spotykanym samochodem na polskich drogach. 40 lat temu kosztował 69 ówczesnych tysięcy złotych, czyli mniej więcej 20 średnich pensji, a na samochodowych giełdach płacono za niego 110 tysięcy złotych. Żeby kupić Malucha, trzeba jednak było mieć nie tylko pieniądze, ale też talon, czyli przydział.
Nasz Maluch - obiekt wielu złośliwych żartów i gorących pragnień - był produkowany w Polsce ponad 25 lat. We Włoszech zakończono jego produkcję w 1980 roku. W Polsce ostatni egzemplarz zjechał z linii produkcyjnej w samo południe 22 września 2000 roku - opowiada rzecznik Fiat Auto Poland Bogusław Cieślar.
Pierwszego polskiego Malucha zmontowano 6 czerwca 1973 roku z oryginalnych włoskich części. Seryjna produkcja tego modelu w zakładach we włoskim Cassino trwała już wówczas od blisko roku. W październiku 1972 roku odbyła się międzynarodowa premiera auta na Salonie Samochodowym w Turynie, a niedługo potem było ono prezentowane na warszawskim Placu Defilad. Oficjalnie seryjna produkcja w Bielsku-Białej ruszyła 22 lipca 1973 roku, a we wrześniu 1975 roku rozpoczęła się produkcja w nowej fabryce w Tychach.
Produkcja Malucha w Polsce była efektem kontraktu "o współpracy przemysłowej i licencyjnej na samochód małolitrażowy 126", zawartego przez polskie władze z Fiatem 29 października 1971 roku. Zgodnie z zapisami umowy, Fiat 126p to samochód z tylnym napędem, dwucylindrowym silnikiem o pojemności 594 ccm, maksymalnej mocy 23 KM oraz samonośnym, czteroosobowym i dwudrzwiowym nadwoziem typu Berlina.
W latach 70. Maluch zbierał dobre recenzje - według opublikowanego w 1976 roku rankingu zachodnioniemieckiej gazety "Auto Motor und Sport", Fiat 126 był wówczas najtańszym w zakupie i eksploatacji samochodem w Europie w klasie aut małych.
Ostatni Maluch, wyprodukowany jesienią 2000 roku, trafił do Muzeum Fiata w Turynie. W sumie w latach 1973-2000 w zakładach w Bielsku-Białej i Tychach wyprodukowano ponad 3,3 miliona tych aut, z czego blisko 900 tysięcy trafiło na eksport. We Włoszech powstało natomiast ponad 1,3 miliona fiatów 126.
Maluchami jeździli mieszkańcy wielu krajów, prawie na wszystkich kontynentach świata. W latach 1985-1989 wyeksportowano np. ponad 23 tysiące Maluchów do Chin, gdzie w wielu miastach eksploatowane były jako taksówki. Tylko w mieście Wengzhou było pięć tysięcy takich taksówek - przypomina rzecznik Fiat Auto Poland. W 1988 roku Maluchy wyeksportowano również do Australii i na Kubę.
Dzięki zmianom konstrukcyjnym Fiat 126p doczekał się także wersji rajdowej. Polscy rajdowcy zachwalali w latach 70., że na krajowych i międzynarodowych trasach małe auto sprawowało się nadspodziewanie dobrze. Np. zimą 1975 roku Sobiesław Zasada z Longinem Bielakiem testowali Malucha na trasie Warszawa-Monaco - był to tzw. odcinek dojazdowy słynnego Rajdu Monte Carlo.
Dziś zabytkowe już Maluchy bywają obiektami pożądania kolekcjonerów. Niedawno sensację w mediach wzbudził oryginalny, niemal prosto z fabryki, egzemplarz Fiata 126p z 1979 roku. Przez 34 lata auto garażowało w Piotrkowie Trybunalskim. Na siedzeniach miało jeszcze folię, a na liczniku jedynie 10 kilometrów.
