Pozostałości Ratusza Starej Częstochowy zostały zalane wskutek chuligańskiego wybryku dwóch nastolatków – poinformowało Muzeum Częstochowskie. Ze względów bezpieczeństwa obiekt, prezentujący zabytkowe relikty architektoniczne, został zamknięty do odwołania.

Stary Rynek w Częstochowie został otwarty wiosną ubiegłego roku po trwającej 2 lata rewitalizacji. Projekt zakładał modernizację płyty Starego Rynku oraz budowę pawilonu, który w części podziemnej mieści obiekt Muzeum Częstochowskiego, a w części naziemnej kawiarnię i toalety.

Pawilon powstał w miejscu dawnego ratusza, którego pozostałości odnaleźli archeolodzy kilka lat wcześniej. Wewnątrz prezentowane są zabytkowe mury pierwszego częstochowskiego ratusza oraz towarzysząca im archeologiczno-historyczna wystawa "Historia Częstochowy - miasta nad Wartą".

Wyciekło około 3 tys. litrów wody

Jak wynika z informacji placówki, przekazanej przez częstochowski magistrat, zwiedzanie pawilonu uniemożliwił chuligański czyn dwóch nastolatków. Kilka dni temu odkręcili oni tzw. zawór czerpalny w jednej z toalet (toalety powyżej obiektu muzealnego są administrowane przez najemcę kawiarni), wskutek czego na podłogę wyciekło ok. 3 tys. litrów wody.

Jej nadmiar, którego nie była w stanie odebrać kratka odpływowa, przesiąkła przez strop i zalała zabytkowe mury. Uszkodzeniu uległa też instalacja elektryczna znajdująca się w podłodze. Trwa ustalanie innych strat. O sprawie powiadomiono policję, która zabezpieczyła nagrania z monitoringu.

Tylko dzięki natychmiastowej ewakuacji przeprowadzonej przez pracowników Muzeum Częstochowskiego uszkodzeniu nie uległy znajdujące się na wystawie zbiory. Wstępne oględziny obiektu przeprowadzone przez specjalistę w zakresie konserwacji konstrukcji wymagających ochrony konserwatorskiej nie napawają optymizmem - przekazało muzeum.

"Teraz ten proces będzie trzeba zacząć od nowa"

Dokładna diagnoza uszkodzeń będzie możliwa po całkowitym odparowaniu wody z murów. W trosce o zabytkową substancję proces ten musi następować powoli i nie może być wsparty przez dodatkowe osuszanie. Już dziś wiadomo, że na murze pojawiły się pęknięcia - konieczne będzie zlecenie przez muzeum ekspertyzy, na ile są groźne.

Muzeum Częstochowskie przez blisko pół roku po zakończeniu budowy walczyło o stworzenie w obiekcie odpowiednich warunków mikroklimatycznych dla prezentowanych murów i muzealiów - ceramiki, monet i dewocjonaliów. Teraz ten proces będzie trzeba zacząć od nowa - przyznali przedstawiciele placówki.

26,5 mln zł, w tym ponad 16 mln zł dotacji

Prace na Starym Rynku w latach 2019-21 były prowadzone w ramach projektu "Przebudowa i rozbudowa budynku Ratusza Starej Częstochowy wraz z zagospodarowaniem terenu", współfinansowanego z funduszy europejskich, realizowanego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Woj. Śląskiego na lata 2014-20.

Projekt zakładał modernizację płyty Starego Rynku oraz utworzenie pawilonu z obiektem Muzeum Częstochowskiego oraz kawiarnią i toaletami publicznymi. Schody prowadzące do muzeum pełnią funkcję amfiteatru dla kameralnych imprez okolicznościowych. Atrakcjami są plenerowa galeria rzeźb Jerzego Kędziory oraz strefa wypoczynku obejmująca małą architekturę i fontannę.

Wartość zadania wyniosła ponad 26,5 mln zł, z czego ponad 16 mln zł pochodziło z dotacji unijnej. Dodatkowe środki, jakie muzeum przeznaczyło na uruchomienie wystawy, w tym m.in. na konserwację zbiorów, to ponad 100 tys. zł.

Stary Rynek jest historycznym centrum dawnej Starej Częstochowy - miasta nad Wartą, które istniało, zanim Aleje połączyły je z Nową Częstochową, skupioną wokół klasztoru na Jasnej Górze. Stary ratusz - kiedyś centralny obiekt Starego Rynku - był jednym z symboli miasta do początku XIX wieku.