Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO) świętuje dziś swoje 50-lecie. Pół wieku temu podpisano międzynarodową konwencję, która powołała je do życia. Od tego czasu ESO stało się najbardziej efektywnym naziemnym obserwatorium astronomicznym. W piątek rano, po raz pierwszy w historii ESO, teleskop VLT obserwował obiekt wybrany w głosowaniu internautów. Zwyciężczyni rocznicowego konkursu miała okazję skierować VLT na spektakularną Mgławicę Hełm Thora, a obserwacje były transmitowane na żywo przez internet.
Podpisanie w dniu 5 października 1962 roku konwencji ESO było spełnieniem marzeń astronomów z pięciu europejskich krajów: Belgii, Francji, Niemiec, Holandii i Szwecji. Postanowili połączyć siły w dziele budowy wielkiego teleskopu, który dałby Europejczykom możliwości obserwacji południowego nieba.
Pięćdziesiąt lat później początkowe nadzieje pięciu krajów - założycieli ESO - zostały nie tylko zrealizowane, ale i znacznie przekroczone - oświadczył Tim de Zeeuw, Dyrektor Generalny ESO. ESO w pełni sprostało misji projektowania, budowy i eksploatacji najpotężniejszych naziemnych urządzeń obserwacyjnych na naszej planecie - dodał. Korzystając z instalacji obserwacyjnych w La Silla, Paranal oraz Chajnantor w Chile, ESO stało się liderem badań astronomicznych.
W Paranal ESO dysponuje Bardzo Dużym Teleskopem (VLT), najbardziej zaawansowanym obserwatorium astronomicznym na świecie, które od 1998 roku stanowi siłę napędową nowych odkryć. Na płaskowyżu Chajnantor w północnym Chile ESO wraz z międzynarodowymi partnerami buduje rewolucyjny teleskop astronomiczny - ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array), który pomoże odkryć tajemnice Wszechświata. Pierwsze obserwatorium ESO w La Silla także pozostaje w czołówce badań astronomicznych. W szczególności instrument HARPS na teleskopie 3,6-metrowym, jest najskuteczniejszą na Ziemi maszyną do "polowania" na planety pozasłoneczne.
Kolejny olbrzymi teleskop ESO powstanie już za kilka lat. 39-metrowy Ogromnie Wielki Teleskop Europejski (E-ELT) stanie się "największym okiem na niebo". Z chwilą planowanej inauguracji jego pracy, z początkiem przyszłej dekady, E-ELT stawi czoło największym wyzwaniom naukowym naszych czasów i może zrewolucjonizować nasz obraz Wszechświata tak, jak 400 lat temu dokonał tego teleskop Galileusza.
Jako część obchodów rocznicowych, po raz pierwszy w historii ESO, piątkowego ranka VLT został skierowany na obiekt na niebie wybrany przez internautów. Mgławicę Hełm Thora wybrano w konkursie "Wybierz, co ma zaobserwować VLT". Obserwacje przeprowadziła Brigitte Bailleul - zwyciężczyni konkursu “Wytweetuj swoją drogę do VLT!". Transmisję z Obserwatorium Paranal prowadzono na żywo przez internet. Zdjęcie uzyskane w świetnych warunkach Paranal jest najbardziej szczegółowym obrazem tego obiektu otrzymanym do tej pory. Mgławicę Hełm Thora, znaną także jako NGC 2359, widać w gwiazdozbiorze Wielkiego Psa. Obiekt znajduje się około 15 000 lat świetlnych od Ziemi i ma 30 lat świetlnych średnicy.
Źródło: Na podstawie informacji prasowej ESO.
