Ponad 41 milionów mieszkańców Unii Europejskiej nie stać na odpowiednie ogrzanie swoich domów – wynika z najnowszych danych Eurostatu za 2024 r. To aż 9,2 proc. populacji Wspólnoty. Problem nasilił się po wybuchu kryzysu energetycznego, który rozpoczął się wraz z rosyjską inwazją na Ukrainę. Jak w zestawieniu wypada Polska?
- Ponad 41 milionów mieszkańców UE nie stać na odpowiednie ogrzanie domu, a problem ubóstwa energetycznego jest największy w Albanii, Macedonii Północnej, Grecji i Bułgarii, gdzie dotyka nawet co trzeciego mieszkańca.
- Najwięcej osób żyjących w zimnych domach mieszka w Turcji, Hiszpanii i Francji, a w Polsce problem ten dotyczy ok. 1,2 mln osób (3,3 proc. populacji).
- Główne przyczyny to wysokie ceny energii, niskie dochody i słaba efektywność energetyczna budynków, a sytuację pogorszyły pandemia i kryzys energetyczny po rosyjskiej inwazji na Ukrainę, choć ostatnio notuje się poprawę dzięki spadkowi cen i programom wsparcia.
- Po więcej aktualnych informacji zapraszamy na RMF24.pl
Skala problemu różni się w zależności od kraju. W Unii Europejskiej odsetek osób niebędących w stanie ogrzać domu waha się od 2,7 proc. w Finlandii do aż 19 proc. w Bułgarii i Grecji. Po uwzględnieniu krajów kandydujących i EFTA, rozpiętość jest jeszcze większa - od 0,7 proc. w Szwajcarii do 33,8 proc. w Albanii. W Macedonii Północnej wskaźnik ten wynosi aż 30,7 proc.
- 1. Albania - 33,8 proc.
- 2. Macedonia Północna (dane z 2023 r.) - 30,7 proc.
- 3. Grecja - 19 proc.
- 4. Bułgaria - 19 proc.
- 5. Litwa - 18 proc.
- 6. Hiszpania - 17,5 proc.
- 7. Portugalia - 15,7 proc.
- 8. Turcja - 15,1 proc.
- 9. Cypr - 14,6 proc.
- 10. Czarnogóra (dane z 2022 r.) - 14 proc.
- 11. Francja - 11,8 proc.
- 12. Rumunia - 10,8 proc.
- 13. Serbia - 9,3 proc.
- 14. średnia unijna - 9,2 proc.
- 15. Włochy - 8,6 proc.
- 16. Słowacja - 8,3 proc.
- 17. Malta - 7,8 proc.
- 18. Holandia - 7,1 proc.
- 19. Niemcy - 6,3 proc.
- 20. Węgry - 6,3 proc.
- 21. Wielka Brytania (dane z 2018 r.) - 5,4 proc.
- 22. Łotwa - 4,9 proc.
- 23. Irlandia - 4,9 proc.
- 24. Czechy - 4,9 proc.
- 25. Belgia - 4,8 proc.
- 26. Chorwacja - 4,6 proc.
- 27. Dania - 4,4 proc.
- 28. Szwecja - 4,1 proc.
- 29. Austria - 4 proc.
- 30. Luksemburg - 3,6 proc.
- 31. Estonia - 3,6 proc.
- 32. Słowenia - 3,3 proc.
- 33. Polska - 3,3 proc.
- 34. Finlandia - 2,7 proc.
- 35. Norwegia - 2,2 proc.
- 36. Islandia (dane z 2020 r.) - 1 proc.
- 37. Szwajcaria - 0,7 proc.
Powyżej unijnej średniej (9,2 proc.) znalazły się m.in. Litwa, Hiszpania, Portugalia, Turcja, Cypr, Czarnogóra, Francja i Rumunia. Włochy i Niemcy plasują się poniżej średniej UE. Polska, z odsetkiem 3,3 proc., jest w dolnej części zestawienia.
Wśród 36 analizowanych krajów najwięcej osób żyjących w zimnych domach mieszka w Turcji - aż 12,9 mln. Mimo niskich cen energii, ubóstwo energetyczne pozostaje tam poważnym problemem. W Hiszpanii problem dotyczy 8,5 mln osób, a we Francji - 8,1 mln. W Niemczech to 5,3 mln, a we Włoszech - 5,1 mln. Najwięcej osób dotkniętych ubóstwem energetycznym mieszka więc w czterech największych gospodarkach UE.
- 1. Turcja - 12,891 mln
- 2. Hiszpania - 8,508 mln
- 3. Francja - 8,079 mln
- 4. Niemcy - 5,257 mln
- 5. Włochy - 5,071 mln
- 6. Wielka Brytania (wskaźnik z 2018 r. w odniesieniu do liczby ludności w 2024 r.) - 3,742 mln
- 7. Rumunia - 2,059 mln
- 8. Grecja - 1,976 mln
- 9. Portugalia - 1,670 mln
- 10. Holandia - 1,273 mln
- 11. Bułgaria - 1,224 mln
- 12. Polska - 1,208 mln
- 13. Albania - 808 tys.
- 14. Serbia - 614 tys.
- 15. Węgry - 575 tys.
- 16. Belgia - 567 tys.
- 17. Macedonia Północna (dane z 2023 r.) - 560 tys.
- 18. Czechy - 534 tys.
- 19. Litwa - 519 tys.
- 20. Słowacja - 450 tys.
- 21. Szwecja - 432 tys.
- 22. Austria - 366 tys.
- 23. Dania - 262 tys.
- 24. Irlandia - 262 tys.
- 25. Chorwacja - 177 tys.
- 26. Finlandia - 151 tys.
- 27. Cypr - 141 tys.
- 28. Norwegia - 122 tys.
- 29. Łotwa - 91 tys.
- 30. Czarnogóra (dane z 2022 r.) - 86 tys.
- 31. Słowenia - 70 tys.
- 32. Szwajcaria - 62 tys.
- 33. Estonia - 49 tys.
- 34. Malta - 43 tys.
- 35. Luksemburg - 24 tys.
- 36. Islandia - 3,8 tys.
Życie w zimnym domu to nie tylko dyskomfort psychiczny, ale także poważne zagrożenie dla zdrowia - badania wskazują na wzrost ryzyka udarów, infekcji dróg oddechowych czy wypadków spowodowanych ograniczoną sprawnością manualną.
Według Komisji Europejskiej, ubóstwo energetyczne pojawia się, gdy gospodarstwo domowe musi ograniczyć zużycie energii do poziomu zagrażającego zdrowiu i dobrostanowi mieszkańców. Główne przyczyny to: wysoki udział wydatków na energię w budżecie domowym, niskie dochody oraz słaba efektywność energetyczna budynków i urządzeń.
Kryzys wywołany pandemią Covid-19, a następnie gwałtowny wzrost cen energii po rosyjskiej agresji na Ukrainę, pogłębiły problem w Europie. Odsetek osób niebędących w stanie ogrzać domu spadał od 2011 roku, osiągając najniższy poziom w latach 2019 i 2021, jednak później znów wzrósł. W ostatnim roku odnotowano jednak ponowny spadek.
Komisja Europejska wskazuje, że poprawa sytuacji to efekt m.in. spadku cen detalicznych gazu i prądu, wdrażania programów poprawy efektywności energetycznej oraz lepszego rozpoznania problemu ubóstwa energetycznego.
