Wystartował z Malborka. Szwedzki Gripen kontra rosyjski samolot

• Szwedzki myśliwiec Gripen po raz pierwszy wystartował z bazy w Malborku w ramach misji NATO Enhanced Air Policing, by przechwycić rosyjski samolot zbliżający się do przestrzeni powietrznej NATO.
• To historyczne wydarzenie podkreśla rosnącą rolę Szwecji w działaniach Sojuszu Północnoatlantyckiego na wschodniej flance.
• W ostatnich dniach doszło do kilku podobnych incydentów, w tym poderwania brytyjskich myśliwców wielozadaniowych Eurofighter Typhoon.

Nie wiadomo, kiedy doszło do wspomnianego incydentu, natomiast natowskie Dowództwo Sojuszniczych Sił Powietrznych poinformowało o nim w czwartek przed południem.

"Po raz pierwszy w ramach (programu) NATO Enhanced Air Policing szwedzki Gripen poderwał się do lotu w odpowiedzi na rosyjski samolot znajdujący się w pobliżu przestrzeni powietrznej NATO" - przekazano we wpisie na platformie X.

Przypomniano, że szwedzkie maszyny - wraz z samolotami sił powietrznych Wielkiej Brytanii - są rozmieszczone w Malborku, "demonstrując (w ten sposób) bezproblemową integrację, chroniąc integralność sojuszniczego terytorium 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, 365 dni w roku".

To kolejny incydent w ostatnich dniach, kiedy z bazy w Malborku poderwane zostały sojusznicze myśliwce. Tydzień temu wicepremier, minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz poinformował o poderwaniu brytyjskich myśliwców wielozadaniowych Eurofighter Typhoon "w celu ochrony przestrzeni powietrznej nad Polską, nad państwami bałtyckimi, i zagrożeniem ze strony Federacji Rosyjskiej".

Sojusznicze myśliwce stacjonujące w Malborku oraz - w ramach natowskiej misji Baltic Air Policing - w litewskich Szawlach i estońskim Amari, angażowane są do patrolowania przestrzeni nad państwami bałtyckimi, Polską i nad Bałtykiem. Są m.in. przewidziane do reagowania na powtarzające się incydenty, w których rosyjskie samoloty naruszają natowską przestrzeń powietrzną lub np. nie odpowiadają na wezwania.

Obecnie w Malborku, poza polskimi samolotami MiG-29, stacjonują brytyjskie Eurofightery oraz szwedzkie Gripeny, które wspierają polskie lotnictwo w ochronie przestrzeni powietrznej. Dla Szwedów misja w Malborku ma charakter historyczny - to pierwszy raz, gdy szwedzkie lotnictwo jest rozmieszczone poza granicami kraju.

Z kolei dla Brytyjczyków to kolejna rotacja misji na wschodniej flance NATO. W Malborku do końca lipca stacjonuje sześć myśliwców Eurofighter Typhoon z II Eskadry Królewskich Sił Powietrznych z bazy RAF Lossiemouth w Szkocji.

Misja Enhanced Air Policing została zainicjowana w 2014 roku, w odpowiedzi na wzrost napięć w regionie i agresywne działania Rosji. W jej ramach myśliwce z różnych państw NATO rotacyjnie stacjonują w bazach na wschodzie Europy, prowadząc wspólne patrole i przechwycenia. Operacja ta ma charakter defensywny i odstraszający, a jej głównym zadaniem jest szybka identyfikacja i neutralizacja potencjalnych zagrożeń dla przestrzeni powietrznej Sojuszu Północnoatlantyckiego.

System szybkiego reagowania NATO, znany jako Quick Reaction Alert (QRA), to stały mechanizm obrony powietrznej Sojuszu Północnoatlantyckiego, który zapewnia natychmiastową gotowość do przechwycenia i zidentyfikowania obcych statków powietrznych zbliżających się do przestrzeni powietrznej państw członkowskich. W praktyce oznacza to, że wyznaczone myśliwce NATO wraz z załogami i personelem naziemnym przez całą dobę pozostają w pełnej gotowości operacyjnej na wyznaczonych lotniskach.

Gdy system radarowy wykryje niezidentyfikowany lub podejrzany obiekt w pobliżu granic NATO, natychmiast uruchamiana jest procedura alarmowa. Myśliwce startują w ciągu kilku minut, by przechwycić, zidentyfikować i - jeśli to konieczne - eskortować lub zmusić do lądowania obcy samolot. Dzięki temu systemowi NATO jest w stanie skutecznie chronić swoją przestrzeń powietrzną i błyskawicznie reagować na wszelkie zagrożenia.