Prezydent Karol Nawrocki skierował do Sejmu projekt nowelizacji ustawy o obywatelstwie polskim, który zakłada znaczące zaostrzenie kryteriów przyznawania polskiego obywatelstwa cudzoziemcom. Najważniejszą zmianą jest wydłużenie minimalnego okresu nieprzerwanego pobytu w Polsce z obecnych 3 do 10 lat. Okres ten dotyczy osób przebywających w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE lub prawa stałego pobytu.
W uzasadnieniu projektu podkreślono, że celem jest stworzenie warunków sprzyjających pełniejszej integracji cudzoziemców przed przyznaniem im obywatelstwa. Według prezydenta, obecny 3-letni okres jest zbyt krótki, by cudzoziemcy mogli wytworzyć trwałą więź ze wspólnotą państwową, zintegrować się z polskim społeczeństwem, opanować język na poziomie B1 oraz zrozumieć polską kulturę i realia społeczno-prawne.
W uzasadnieniu wskazano, że Polska ma obecnie jeden z najkrótszych okresów pobytu wymaganych do uzyskania obywatelstwa w Unii Europejskiej. Dla porównania:
- Węgry wymagają 8 lat,
- Włochy, Austria i Hiszpania - 10 lat,
- Francja - 5 lat (z możliwością skrócenia do 2 lat dla absolwentów),
- Niemcy - 5 lat (z możliwością skrócenia do 3 lat po kursie integracyjnym),
- Czechy - 5 lat.
Wydłużenie okresu pobytu do 10 lat ma, według projektodawców, sprzyjać lepszej asymilacji cudzoziemców i zapewnić harmonijne współistnienie w polskim społeczeństwie. Zmiana ta ma być także odpowiedzią na rosnącą skalę migracji i służyć stabilności społecznej oraz gospodarczej kraju.
W uzasadnieniu przyznano, że zmiana może spowodować spadek dochodów budżetu państwa z tytułu opłat za decyzje o uznaniu za obywatela polskiego - szacuje się, że będzie to od 1 do 3 mln zł rocznie (przy ok. 10 tys. wniosków rocznie; opłata od sierpnia 2025 r. wynosi 1 tys. zł). Kancelaria Prezydenta zaznaczyła jednak, że spadek ten zostanie częściowo zrównoważony przez oszczędności na świadczeniach socjalnych.
W projekcie zaproponowano, aby ustawa weszła w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
Projekt jest realizacją wcześniejszych zapowiedzi prezydenta. Wraz z nim do Sejmu trafił także drugi projekt dotyczący ścigania banderyzmu, obejmujący zmiany w Kodeksie karnym i ustawie o Instytucie Pamięci Narodowej.
