Wielu emerytów i rencistów nie zdaje sobie sprawy, że co miesiąc z ich świadczeń potrącane są zaliczki na podatek dochodowy, których wcale nie muszą płacić. Wystarczy złożyć jeden wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, by otrzymywać nawet o 400 zł większą emeryturę. Kto może skorzystać z tej możliwości i jak to zrobić?
Każdego miesiąca ZUS wypłaca emerytom i rencistom świadczenia pomniejszone o składkę zdrowotną oraz zaliczkę na podatek dochodowy. W praktyce oznacza to, że do rąk seniorów trafia mniej pieniędzy, niż wynosi ich nominalna emerytura lub renta. Jednak nie wszyscy muszą godzić się na takie potrącenia. Osoby, których roczny dochód nie przekracza 30 tys. zł, mogą skorzystać z tzw. kwoty wolnej od podatku i całkowicie uniknąć comiesięcznych zaliczek.
Aby zatrzymać w portfelu nawet 400 zł rocznie, wystarczy złożyć w ZUS specjalny formularz EPD‑21. To właśnie ten dokument sprawia, że ZUS przestaje potrącać zaliczki na podatek dochodowy od emerytury lub renty. Warunek jest jeden: łączna wysokość wszystkich świadczeń wypłacanych w ciągu roku (wliczając tzw. trzynastkę i czternastkę) nie może przekroczyć 30 tys. zł.
Z takiego rozwiązania mogą skorzystać przede wszystkim osoby pobierające najniższe emerytury, renty rodzinne czy socjalne. Warto podkreślić, że złożenie wniosku EPD‑21 nie następuje automatycznie - nawet jeśli świadczenie jest bardzo niskie, to senior sam musi zadbać o dostarczenie dokumentu do ZUS.
Największe korzyści odniosą osoby otrzymujące najniższe świadczenia - w 2025 roku minimalna emerytura wynosi 1878,91 zł brutto, a renta rodzinna lub socjalna - do 2186,85 zł brutto. Jeśli suma miesięcznych wypłat przekracza 2200 zł, to wraz z dodatkami roczny dochód przekroczy 30 tys. zł i ZUS będzie musiał pobierać zaliczki na podatek.
Nie każdy emeryt czy rencista może złożyć wniosek EPD‑21. Jeśli roczne dochody przekroczą 30 tys. zł - na przykład przez wyższą emeryturę, dodatkową pracę lub inne źródła przychodu - ZUS i tak będzie zobowiązany do pobierania zaliczki na podatek dochodowy. Złożenie wniosku mimo przekroczenia limitu może skutkować niedopłatą podatku, którą trzeba będzie uregulować w zeznaniu rocznym.
W Ministerstwie Finansów trwają dyskusje nad podniesieniem kwoty wolnej od podatku do 60 tys. zł rocznie. Gdyby taki postulat został zrealizowany, znacznie większa liczba emerytów i rencistów mogłaby skorzystać z wniosku EPD‑21, nawet przy wyższych świadczeniach.
W praktyce oznaczałoby to, że osoby z emeryturą rzędu 3 500-4 000 zł brutto również uniknęłyby potrąceń podatkowych z ZUS, bez konieczności corocznego składania wniosku.
Warto pamiętać, że wniosek EPD‑21 działa od miesiąca, w którym został złożony. Im szybciej senior złoży dokument, tym większa będzie jego korzyść finansowa. Najlepiej zrobić to już w styczniu lub na początku roku, by skorzystać z pełnej kwoty wolnej od podatku przez cały rok.
Formularz EPD‑21 można pobrać ze strony internetowej ZUS lub otrzymać w każdej placówce Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Wypełniony dokument należy złożyć osobiście, przesłać pocztą lub za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS).
Warto pamiętać, że decyzja o złożeniu wniosku leży po stronie seniora. ZUS nie informuje automatycznie o tej możliwości.
