Cieszył się sławą sportowca przekraczającego bariery, zdolnego pokonać raka, charyzmatycznego założyciela fundacji na rzecz walki z nowotworami, herosa Stanów Zjednoczonych. Był jednym z najlepiej opłacanych sportowców w swoim kraju, bohaterem książek i filmu fabularnego. Po latach z kolarza wszech czasów stał się dopingowym oszustem. Oto, jak rodziła się i upadła legenda Lance’a Armstronga.
Armstrong urodził się 18 września 1971 roku w Dallas. Jako nastolatek trenował triathlon, ale szybko dostrzeżono jego talent kolarski. Kolarzem zawodowym został w 1992 roku po olimpiadzie w Barcelonie, gdzie zakończył zmagania na 14. pozycji. Rok później, mając zaledwie 21 lat, zdobył w Oslo tęczową koszulkę mistrza świata zawodowców. W tym samym roku debiutował w Tour de France. Wyścigu wprawdzie nie ukończył, ale wygrał etap w Verdun. W Wielkiej Pętli startował jeszcze w 1994, 1995 i 1996 roku, zapisując na swoim koncie jeszcze jedno zwycięstwo etapowe.
Później jego karierę na dwa lata przerwał rak jąder, przerzuty pojawiły się też w płucach i mózgu. Armstrong przeszedł kilka operacji, a później chemioterapię.
Lekarze podkreślali, że nawet w najtrudniejszych momentach choroby, kiedy jego szanse przeżycia oceniane były na 50 procent, Armstrong nie rozstawał się z rowerem. Przejeżdżał po kilkadziesiąt kilometrów dziennie.Po wygranej batalii z rakiem Amerykanin wrócił do kolarstwa silniejszy niż wcześniej. Schudł wprawdzie 10 kilogramów, ale zachował siłę. Przed chorobą nie miałem w sobie głodu sukcesów. Choroba była jak przebudzenie, otworzyła mi oczy. Powiedziałem sobie: ‘Chłopie, przecież masz tylko jedno życie, nie będzie drugiej szansy, idź na całość’ - mówił.
Od 1999 roku Armstrong podporządkowywał cały cykl przygotowań głównemu celowi - startowi i zwycięstwu w Tour de France. Przygotowania rozpoczynał już w listopadzie, pokonując przez pełnych osiem miesięcy dystans około 20 tysięcy kilometrów, czyli średnio 725 kilometrów tygodniowo.
W sezonie przenosił się do Europy. Zamieszkał w hiszpańskiej Geronie, gdzie miał znakomite warunki do treningów. W innych wyścigach startował tylko po to, by lepiej przygotować się do Wielkiej Pętli.
Tuż przed Tour de France w 2004 roku (wtedy Amerykanin odniósł swoje szóste zwycięstwo w Wielkiej Pętli) w kilku krajach ukazała się książka "Sekrety Lance'a Armstronga", w której otwarcie oskarżono go o stosowanie dopingu. Kolarz poszedł do sądu - za zniesławienie pozwał autorów książki Brytyjczyka Davida Walsha i Francuza Pierre'a Ballestera, jej wydawcę, a także tygodnik "L'Express", który opublikował jej fragmenty.
23 sierpnia 2005 roku, a więc miesiąc po siódmym zwycięstwie Armstronga w Tour de France, dziennik "L'Equipe" podał, że w sześciu próbkach moczu, pobranych od kolarza podczas Tour de France 1999, wykryto zabroniony środek EPO.
Amerykanin konsekwentnie zaprzeczał oskarżeniom o przyjmowanie w trakcie kariery jakichkolwiek substancji dopingowych. Próbki, o których pisano w "L'Equipe", były tzw. próbkami B. Nie było możliwości skonfrontowania ich ze zniszczonymi już próbkami A.
Kolarz musiał przełknąć jeszcze kilka innych gorzkich pigułek. Do jego krytyków przyłączył się jego idol z młodości Greg LeMond, pierwszy Amerykanin na liście zwycięzców Tour de France. Kłopot z Armstrongiem jest taki, że nie można z nim dyskutować, bo wychodzi na to, że albo jesteś kłamcą, albo chcesz zniszczyć kolarstwo. Lance jest gotowy zrobić wszystko, by zachować swój sekret, ale nie wiem, jak chce dalej przekonywać wszystkich o swojej niewinności - mówił.
LeMond głośno zastanawiał się, jak to możliwe, że Armstrong po zwalczeniu raka wrócił do kolarstwa jeszcze silniejszy niż przed chorobą. Nie ma cudów w kolarstwie. Jest zawsze tylko jedno wyjaśnienie, wiadomo jakie - podsumowywał.
Po siódmym zwycięstwie w Tour de France w 2005 roku Armstrong ogłosił zakończenie kariery, ale po trzyletniej przerwie zdecydował się na powrót. Nie mogę zagwarantować, że wygram po raz ósmy - mówił wtedy dziennikarzom. Ostatecznie Tour de France 2009 ukończył na trzecim miejscu - wygrał zaś jego partner z ekipy Astana Alberto Contador. W kolejnej, swojej ostatniej, Wielkiej Pętli Armstrong został sklasyfikowany na 22. miejscu.
Wraz z jego powrotem do peletonu nasiliły się oskarżenia o doping. Floyd Landis, zwycięzca Tour de France 2006 - pozbawiony zresztą tego sukcesu po wykryciu u niego podwyższonego poziomu testosteronu - stwierdził, że w sezonach 2001-2004, w okresie wspólnych startów z Armstrongiem w ekipie US Postal, wielokrotnie widział go dopingującego się. Do oskarżeń dołączali inni byli koledzy Amerykanina, między innymi Tyler Hamilton i George Hincapie.
Pod koniec czerwca 2012 roku Amerykańska Agencja Antydopingowa (USADA) formalnie oskarżyła Armstronga o to, że przez całą karierę stosował zabronioną erytropoetynę (EPO), transfuzje krwi, testosteron, kortyzon i hormon wzrostu, a także że namawiał innych kolarzy do stosowania dopingu.
Zawodnik próbował kwestionować legalność tej procedury na drodze sądowej, ale sąd federalny w jego rodzinnym Austin w stanie Teksas odrzucił jego pozew przeciw agencji. Wtedy sportowcowi pozostawało przyznać się do winy albo odpierać zarzuty USADA podczas postępowania i tzw. publicznego arbitrażu. Nie chciał jednak konfrontować się z zeznaniami kolegów. Odstąpił od postępowania, ogłaszając swą decyzję w ostatnim dniu, w jakim upływał termin na jej podjęcie.
Dotychczasowe postępowanie prowadzone przed USADA kosztowało mnie i moją rodzinę wiele wyrzeczeń. Nie chcę nadal płacić za to tak wysokiej ceny. Nie jestem także w stanie stale udowadniać swojej niewinności w tym jednostronnym i nie fair w stosunku do mnie prowadzonym procesie - tłumaczył swój wybór. Ponownie zapewnił też, że nigdy nie stosował zabronionego dopingu.
Ta decyzja otworzyła USADA drogę do nałożenia na Armstronga sankcji. Amerykanin został przez agencję dożywotnio zdyskwalifikowany, a Międzynarodowa Unia Kolarska (UCI) pozbawiła go siedmiu tytułów triumfatora Tour de France i unieważniła wszystkie jego wyniki od 1 sierpnia 1998 roku. Nakazała mu też zwrot części premii finansowych uzyskanych w tym okresie. Międzynarodowy Komitet Olimpijski zażądał natomiast zwrotu brązowego medalu olimpijskiego, który Armstrong wywalczył podczas igrzysk w Sydney w 2000 roku.
Amerykanin musiał również wycofać się z założonej przez siebie fundacji Livestrong i został pozbawiony tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Tufts.
A to wciąż nie koniec jego kłopotów, bo do sądów trafiło wiele pozwów przeciwko byłemu kolarzowi.
Wspomniany Floyd Landis zaskarżył go za oszukanie rządu Stanów Zjednoczonych, ponieważ federalny urząd pocztowy (U.S. Postal Service) wydał na sponsorowanie Armstronga i jego zespołu w Tour de France 35 milionów dolarów pod warunkiem, że rywalizacja będzie czysta. Do pozwu Landisa może zresztą dołączyć amerykański Departament Sprawiedliwości, co zwiększyłoby jeszcze szanse powodów na wygraną.
O kwotę 12 milionów dolarów pozwała Armstronga firma SCA Promotions, która ubezpiecza sponsorów sportu od strat, spowodowanych etycznymi wykroczeniami sponsorowanych zawodników.
Pozew przeciw byłemu kolarzowi wniósł także brytyjski "The Sunday Times", który w 2006 roku zarzucił mu doping i został przez niego oskarżony o oszczerstwo. Na mocy ugody pozasądowej dziennik wypłacił wtedy Amerykaninowi 500 tysięcy dolarów - teraz domaga się zwrotu tej kwoty z procentami oraz zwrotu poniesionych kosztów prawnych.
Co więcej, telewizja Fox News zwraca uwagę, że potencjalnie Armstrongowi grozi nawet odpowiedzialność karna, gdyż przysięgał, że nie stosował dopingu.
Wzrost 177 cm, waga 72 kg.
Grupy: Motorola (1992-1996), Cofidis (1997), US Postal (1998-2004), Discovery Channel (2005), Astana (2009), RadioShack (2010-2011).
Najważniejsze zwycięstwa:
Wyścigi jednodniowe:
mistrzostwa świata 1993 (Oslo), mistrzostwa USA 1993, Clasica San Sebastian 1995, Strzała Walońska 1996, GP Marostica 1992, Trophee Laigueglia 1993, GP Eddy Merckx (z Wiaczesławem Jekimowem) 2000, GP des Nations 2000.
Wyścigi etapowe:
Tour de France 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, Dookoła Luksemburga 1998, Tour DuPont 1995 (plus 5 etapów) i 1996 (5 etapów), Dookoła Szwajcarii 2001, Dauphine Libere 2002, 2003, Midi Libre 2002.
Starty w Tour de France:
13 startów, 7 zwycięstw, 22 wygrane etapy indywidualnie + trzy w drużynie. 83 dni w koszulce lidera TdF.
Trzy razy nie ukończył TdF (1993, 1994, 1996). W 1995 roku zajął 36. miejsce, w 2009 - trzecie, w 2010 - 22.
Życie prywatne:
Ma pięcioro dzieci: troje z Kristin Richard, z którą się rozwiódł, oraz dwoje z aktualną partnerką życiową Anne Hansen.
Źródło: PAP / RMF FM
