W Ogrodzie Saskim w Warszawie zakończyło się w sobotę 11. Narodowe Czytanie z udziałem prezydenta Andrzeja Dudy i pierwszej damy Agaty Kornhauser-Dudy. Para prezydencka ogłosiła, że za rok lekturą będzie "Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej. Tegoroczną lekturą były "Ballady i romanse" Adama Mickiewicza.
"Ballady i romanse" to tomik poezji, który zapoczątkował epokę romantyzmu w literaturze polskiej.
W Narodowym Czytaniu 2022 w Ogrodzie Saskim wystąpili aktorzy: Beata Fido, Angelika Kurowska, Lucyna Malec, Joanna Pach-Żbikowska oraz Piotr Bajtlik, Jarosław Gajewski, Krzysztof Kwiatkowski, Andrzej Mastalerz, Michał Mikołajczak, Józef Pawłowski, Stefan Pawłowski, Marcin Przybylski, Krzysztof Szczepaniak i Rafał Zawierucha. Za reżyserię widowiska odpowiada Janusz Kukuła - główny reżyser Teatru Polskiego Radia. Opracowania tekstu dokonała Aleksandra Głogowska.
Do tegorocznej odsłony Narodowego Czytania, podczas której muzyka ilustrowała oraz uzupełniała teksty literackie, zaproszono Trzy Dni Później - polską grupę muzyczną stworzoną przez Joannę Piwowar, Martę Groffik-Perchel i Martę Piwowar, którym towarzyszyli Paweł Odorowicz (altówka) i Maciej Zakrzewski (instrumenty elektroniczne), a także gitarzysta i kompozytora Janusza Strobla oraz multiinstrumentalistę i perkusistę Wojciecha "Malinę" Kowalewskiego.
Na zakończenie 11. Odsłony Narodowego Czytania pierwsza dama Agata Kornhauser-Duda zaznaczyła, że "podczas lektury ‘Ballad i romansów’ mogliśmy się przekonać, że występują w nich różni bohaterowie, ale z pewnością łączy je nasza polska wrażliwość". Być może o sukcesie "Ballad i romansów" zadecydowały właśnie czucie i wiara, czyli to, co możemy zobaczyć tylko i wyłącznie sercem - powiedziała. A tego serca z pewnością nie zabrakło uczestnikom i organizatorom Narodowego Czytania - dodała.
Agata Kornhauser-Duda podkreśliła, że "to, co mnie ujmuje w Narodowym Czytaniu, to fakt, że każdy może zorganizować to wydarzenie na swój własny, niepowtarzalny sposób". Organizatorzy mają niezwykłą wyobraźnię, są bardzo kreatywni. Tak było również i w tym roku - po ulicach chodzili Twardowscy, w lasach i nad brzegami jezior można było zobaczyć nimfy, biblioteki zamieniały się w karczmy "Rzym". Organizowane były również pokazy mody romantycznej. Wreszcie Narodowe Czytanie odbywało się w ogrodach i parkach stylizowanych na romantyczne - powiedziała.
To, co ogromnie nas cieszy, to fakt, że Narodowe Czytanie odbyło się w tym roku w 150 miejscach poza granicami Polski, i to w takich odległych krajach jak Chiny, Stany Zjednoczone, Australia, Nowa Zelandia, Kolumbia czy Maroko - podkreśliła pierwsza dama. Możemy już mówić o fenomenie, jakim jest polonijne Narodowe Czytanie - dodała.
To, co w tym roku ujęło nas najbardziej to fakt, że Narodowe Czytanie odbyło się w aż 70 miejscach w ogarniętej wojną Ukrainie. Muszę państwu powiedzieć, że otrzymaliśmy informacje od organizatorów, że byli przenosić swoje wydarzenia do schronów, gdyby okazało się to konieczne - podkreśliła Agata Kornhauser-Duda. Poinformowała, że "Narodowe Czytanie odbywało się w takich miejscach, które zostały bardzo doświadczone przez działania wojenne, jak chociażby w Kijowie, Irpieniu, Chersoniu czy Charkowie". To, o czym mówili sami organizatorzy, Adam Mickiewicz jest inspiracją do walki o wolność i niepodległość - powiedziała. Nasi drodzy przyjaciele w Ukrainie, jesteśmy z wami i bardzo dziękujemy, że przyłączyliście się również do Narodowego Czytania - podkreśliła pierwsza dama.
Prezydent Andrzej Duda z kolei wskazał, że "słuchając i czytając ‘Ballady i romanse’ można się wzruszyć, pośmiać, ale właściwie w każdej strofie można też znaleźć bardzo ważne znaki czasu, w jakich tworzył ‘Ballady i romanse’ Mickiewicz". Łatwo wtedy zrozumieć, co przeżywał, a właściwie przelewał swoje czucia i odczucia, także te najbardziej osobiste. Także na tym polega twórczość romantyczna, zostawiając ją nam, potomnym - powiedział prezydent. One, budując nas, naszą kulturę, nas, jako społeczeństwo i naród, a to, co tak niezwykłe i ważne dla tworzenia tkanki wspólnotowej, czyli ten element kulturowy, niosły ze sobą wiedzę o dziejach, budują tym bardziej to poczucie wspólnoty - podkreślił prezydent.
Para prezydentka ogłosiła, że za rok lekturą będzie "Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej. Postanowiliśmy, że i w przyszłym roku będziemy kontynuować wątek tego, jak biegły losy historii, a za nimi z kolei prądy w literaturze, uczucia i myśli - powiedział Andrzej Duda. Przypomniał, że w przyszłym roku przypada 160. rocznica Powstania Styczniowego. To powstanie w jakimś sensie było także i efektem tego romantycznego ducha, niezgody na niewolę i tyranię oraz pragnienia wolności, które rozgorzało w Polakach, a zwłaszcza w ludziach młodego pokolenia - podkreślił prezydent.
"Nad Niemnem" jest nie tylko pokazaniem polskiej duszy, niezwykłym opisem polskiej przyrody, życia w czasach po Powstaniu Styczniowym - mówił prezydent. Jest także już w jakimś sensie polemiką z tym romantycznym duchem. Polemiką, na ile ten duch kształtując nasze dzieje, służy, a na ile przeszkadza, na ile jest właściwą drogą, a na ile powinien zetknąć się z większą racjonalnością - wskazał prezydent Duda. Jak podkreślił, "nie ma wątpliwości, że ‘Nad Niemnem’ jest niezwykłą powieścią".
