Wirus Ebola, który wywołał epidemię w Afryce Zachodniej, należy do najwyższej kategorii A wśród czynników bioterrorystycznych. Jego wykorzystanie jako broni biologicznej wiąże się jednak z wieloma niedogodnościami i jest mało prawdopodobne - oceniają eksperci.
Można przypuszczać, że jako broń biologiczna byłyby raczej wykorzystywane czynniki łatwiej dostępne od wirusa Ebola, np. laseczka wąglika. Na korzyść Ebola przemawia nieporównywalny psychologiczny terror, jaki wywołuje ta epidemia - wyjaśnił dr Wacław L. Nahorski, krajowy konsultant ds. medycyny morskiej i tropikalnej.
Specjalista zaznaczył zarazem, że wirus Ebola należy do najwyższej kategorii A wśród czynników bioterrorystycznych z uwagi na "łatwość rozprzestrzeniania się między ludźmi, wysoki wskaźnik śmiertelności zakażonych osób, potencjalny wpływ na zdrowie publiczne, psychologiczny aspekt zachorowań - np. wzbudzanie paniki i duży oddźwięk społeczny oraz wymóg specjalnych przygotowań służby zdrowia".
Dr Anna Kuna z Krajowego Ośrodka Medycyny Tropikalnej w Gdyni przypomniała, że wirusy gorączek krwotocznych były badane w laboratoriach już w latach 60. XX wieku. Hipotetycznie możliwe jest, że próbki tych wirusów mogłyby zostać skradzione lub że - nie mając dostępu do laboratoriów - terroryści próbowaliby pobrać materiał zawierający wirusy od chorych pacjentów. Wymagałoby to jednak naprawdę dużego poświęcenia przestępców dla zdobycia próbek - podkreśliła specjalistka.
Zobacz również:
Według prof. Andrzeja Horbana, konsultanta krajowego ds. chorób zakaźnych, wirus Ebola jako broń biologiczna miałby tę wadę, że równie szybko mógłby zabić produkujący go personel.
Wirusa nie przenoszą komary, jak malarii czy dengi. Do zakażenia konieczny jest bliski kontakt z osobą chorą, z jej płynami ustrojowymi, wydzielinami i wydalinami (jak krew, kał, mocz ślina czy nasienie). Jak podaje na swojej stronie internetowej WHO, przenoszenie wirusa drogą płciową notowano jeszcze siedem tygodni po powrocie pacjentów do zdrowia.
Prof. Horban zwrócił uwagę, że dotychczas nie dowiedziono, że wirus przenosi się między ludźmi drogą kropelkową. Taką drogę przenoszenia się wirusa potwierdzono na razie u małp naczelnych w laboratorium. Co więcej, w okresie bezobjawowego rozwoju choroby, który może trwać od 2 do 21 dni, osoba zakażona najprawdopodobniej nie zakaża innych.
Wirusem Ebola nie można się zakazić od osoby, którą po prostu mijamy na ulicy - podkreślił prof. Horban.
Wirusem można się zakazić dotykając osób zmarłych oraz przedmiotów (np. pościeli, ręczników) zanieczyszczonych wydzielinami czy krwią osoby chorej. Źródłem infekcji mogą być też niewysterylizowane strzykawki i inny sprzęt medyczny.
Ponadto, do zakażenia może dojść podczas kontaktów z zakażonymi zwierzętami (WHO wymienia małpy, nietoperze, gryzonie i antylopy) - żywymi lub martwymi, czy podczas spożywania ich mięsa.
Pierwsze przypadki gorączki Ebola zostały odnotowane w 1976 r. jednocześnie na terenie Demokratycznej Republiki Konga (wówczas Zair) i w południowym Sudanie. Nazwa wirusa pochodzi od nazwy rzeki Ebola, która płynie w Demokratycznej Republice Konga.
Ogniska choroby pojawiają się rzadko, ale śmiertelność jest wysoka - nawet do 90 proc.
Dotychczas poznano pięć gatunków wirusa Ebola. Za najgroźniejszy z nich uważa się wirus Ebola-Zair, który odpowiada za rozwój epidemii szerzącej się obecnie w Afryce Zachodniej (Gwinea, Sierra Leone, Liberia i Nigeria). Z danych WHO na 11 sierpnia wynika, że wirusem Ebola zakaziło się tam łącznie 1975 osób (u 1275 pacjentów zakażenie potwierdzono laboratoryjnie), z czego 1069 zmarło.
Obecnie nie ma zarejestrowanej szczepionki ani leków przeciw wirusowi.
(acz)
