Psiecko, czy psijaciel? W naszych relacjach społecznych psy coraz częściej pełnią zupełnie nowe role. W dzisiejszym świecie psy nie są już tylko zwierzętami domowymi czy pomocnikami w pracy - stały się członkami rodziny, przyjaciółmi, a czasem nawet zastępczymi dziećmi. Ale czy relacja, którą tworzymy ze swoimi czworonożnymi towarzyszami, rzeczywiście przypomina te, które łączą nas z innymi ludźmi? Naukowcy z Uniwersytetu Eötvösa Loránda (ELTE) w Budapeszcie piszą w czasopiśmie "Scientific Reports", że relacja opiekuna z psem może być interpretowana jako mieszanka relacji z dzieckiem i najlepszym przyjacielem.
- Właściciele oceniają więź z psem jako bardzo satysfakcjonującą i pełną wsparcia.
- Uczestnicy badania czuli, że ich pies kocha ich najbardziej spośród wszystkich partnerów.
- Relacje z psami uzupełniają relacje międzyludzkie.
- Przeczytaj dalszą część artykułu, by dowiedzieć się, jak wyglądało badanie przeprowadzone przez naukowców z Węgier.
Badacze ELTE porównywali relacje człowiek-pies z relacjami międzyludzkimi, wykorzystując do tego celu 13 różnych skal relacji. Ich publikacja ujawnia, że relacja właściciela z psem łączy pozytywne aspekty relacji rodzicielskiej z brakiem negatywnych aspektów przyjaźni, dodatkowo jeszcze istotne znaczenie ma dla opiekunów wysoki poziom kontroli nad psem.
Co ciekawe, choć wielu właścicieli ocenia relację ze swoim psem jako lepszą niż jakikolwiek ludzki związek, badanie wykazało, że większe poczucie wsparcia w relacjach międzyludzkich ma związek z większym wrażeniem wsparcia w relacjach między właścicielem a psem. To sugeruje, że psy raczej uzupełniają ludzkie relacje, a nie kompensują ich niedostatków.
Autorzy pracy przyznają, że nasza relacja z psami od czasu ich udomowienia dramatycznie ewoluowała. Z pierwotnych pracowników, psy stały się cenionymi towarzyszami, często postrzeganymi w wielu społeczeństwach zachodnich nawet jako "zastępcze dzieci". Mimo tej zmiany wciąż niewiele wiadomo o konkretnych rolach społecznych, jakie psy pełnią w naszej sieci relacji.
Sieci społeczne ludzi składają się z różnych partnerów, którzy oferują różne formy wsparcia. Na przykład, partnerzy romantyczni zapewniają intymność i pomoc, dzieci oferują możliwości pielęgnacji i bezpieczeństwa w relacji, podczas gdy najlepsi przyjaciele są źródłem towarzystwa o niskim poziomie konfliktu. Badanie zbadało, jak psy mogą być porównywane do tych ludzkich relacji.
Ponad 700 właścicieli psów oceniło 13 cech charakterystycznych relacji w odniesieniu do swoich psów i czterech ludzkich partnerów: ich dziecka, partnera romantycznego, najbliższego krewnego i najlepszego przyjaciela.
Wyniki pokazały, że właściciele ocenili swoją więź ze swoim psem jako najbardziej satysfakcjonującą, a psa jako najlepsze źródło towarzystwa. Właściciele czuli również, że ich pies kocha ich najbardziej spośród wszystkich partnerów. Co więcej, podobnie jak dzieci, psy uzyskały wysokie wyniki w kategoriach pielęgnacji i bezpieczeństwa w relacji, a podobnie jak najlepsi przyjaciele, charakteryzowały się niskim poziomem antagonizmu i konfliktów z właścicielami. Jednak - co istotne - w relacji z psami istnieje także większa nierównowaga sił na korzyść właściciela niż w jakiejkolwiek relacji ludzkiej.
Na różnicę w relacjach wpływa pełna kontrola, jaką właściciele mają nad swoimi psami, ponieważ podejmują większość decyzji. W porównaniu z ludźmi, relacja z psami wiąże się z mniejszą ilością konfliktów i minimalnymi negatywnymi interakcjami - wyjaśnia główna autorka pracy, prof. Enikő Kubinyi, kierownik Katedry Etologii na ELTE i szefowa grupy badawczej MTA-ELTE "Momentum" Companion Animal Research Group.
Wyniki pokazują, że psy zajmują wyjątkowe miejsce w naszym społecznym świecie - oferując nam równocześnie emocjonalną bliskość dziecka, łatwość relacji najlepszego przyjaciela i przewidywalność, związaną ze sprawowaną przez nas kontrolą - podkreśla Kubinyi, dodając, że to dlatego nasze więzi z psami są często tak głęboko satysfakcjonujące.
Badanie wykazało przy okazji, że oceny relacji między psem a człowiekiem często wiążą się z tymi, jakie opisują relacje międzyludzkie. Spodziewaliśmy się, że ludzie, którzy deklarują słabe relacje międzyludzkie będą bardziej polegać na swoich psach dla wsparcia, ale nasze wyniki temu przeczą - mówi współautorka pracy, Dorottya Ujfalussy. W naszej próbie ludzie nie wydawali się wykorzystywać psów do kompensowania niewystarczającego wsparcia w ich ludzkich relacjach" - podkreślono.
Naukowcy zauważają jednak, że ich próba badawcza składała się z ochotników, którzy prawdopodobnie byli bardziej zadowoleni ze swoich relacji, niż przeciętny opiekun psa. Badanie może więc nie w pełni oddawać doświadczenia osób bardziej wrażliwych, które silniej polegają na swoich psach dla wsparcia emocjonalnego.
Psy oferują różne rodzaje wsparcia emocjonalnego i społecznego, w zależności od potrzeb ich właścicieli - wyjaśnia pierwsza autorka pracy, Borbála Turcsán. Niektórzy ludzie szukają towarzystwa i zabawy, inni potrzebują zaufania i stabilności, a niektórzy po prostu cieszą się z możliwości opieki nad kimś - dodaje.
Zamiast opisywać relację między właścicielem a psem we wcześniej zdefiniowanych kategoriach, tradycyjnie używanych w takich badaniach - jak "członek rodziny" czy "zwierzę domowe" - autorzy sugerują nowe podejście, które lepiej oddaje jej złożoność. To lepiej pomaga zrozumieć, jak psy wpisują się w nasze życie społeczne, ujawnić, kiedy ludzie szukają w nich emocjonalnego wsparcia i wyjaśnić, dlaczego dla wielu, więź ta jest tak głęboka.
