"Bankier ubogich. Historia mikrokredytu" - to tytuł autobiografii pomysłodawcy pożyczek dla najbiedniejszych i laureata Pokojowej Nagrody Nobla Muhammada Yunusa, która właśnie trafiła do polskich księgarni. Profesor przekonuje, że prawdziwa pomoc powinna polegać na tworzeniu dla ubogich możliwości samodzielnego rozwoju i faktycznej niezależności.

Opierając się na doświadczeniach z własnego dzieciństwa, profesor przedstawia głód jako jeden z najpoważniejszych problemów krajów Trzeciego Świata. W swojej autobiografii Yunus podkreśla, że jałmużna często ma na celu uspokojenie sumienia ofiarodawcy, a nie poprawę bytu osoby, która ją otrzymuje. Dlatego - jego zdaniem - świat akademicki, reprezentowany m.in. przez ekonomistów, powinien w jak największym stopniu angażować się w poprawę sytuacji ludzi ubogich. Ekonomiści poświęcają swój talent na szczegółowe analizy procesu rozwoju i teorie dobrobytu, ale rzadko zastanawiają się nad przyczynami i nad rozwojem ubóstwa i głodu. W efekcie ubóstwo trwa dalej - stwierdza Yunus.

Bankier dla ubogich

W swojej autobiografii Yunus opisuje narodziny idei mikrokredytów dla ubogich oraz powstanie specjalnie w tym celu utworzonego banku Grameen Bank. Jego klientami są wyłącznie ludzie bardzo biedni, pomijani przez konwencjonalny system bankowy, którzy dzięki pożyczkom mogą rozwijać własną działalność gospodarczą. Zasadą działania banku Grameen jest m.in. to, że to jego reprezentanci wędrują między wioskami i sami przychodzą do ludzi. Według prof. Leszka Balcerowicza, pomaga to przełamywać dystans między bankami a ludźmi, a także tworzy we wsi zorganizowaną siłę na rzecz zmian kulturowych, ułatwiających biednym rodzinom poprawę życia. W lipcu 2011 roku Grameen Bank obsługiwał ponad 8,3 mln kredytobiorców.

We wstępie do polskiego wydania książki Janina Ochojska podkreśla, że doraźna pomoc nic nie daje żebrzącym. Nie zdajemy sobie sprawy z tego, że wyrządzamy im krzywdę, a uspokajamy tylko swoje sumienie. Takie działanie niczego nie rozwiązuje - pisze szefowa Polskiej Akcji Humanitarnej. Dodaje, że najlepszą pomocą dla żyjących w nędzy ludzi są zakrojone na szerszą skalę działania jak np. budowa szkół lub rozwijanie rolnictwa w dotkniętym biedą regionie.

Muhammad Yunus urodził się w 1940 r. w Chittagong w Bangladeszu. Po ukończeniu studiów na Uniwersytecie w Dhace, jako stypendysta Fulbrighta studiował ekonomię na Uniwersytecie Vanderbilta w USA. Następnie objął stanowisko dziekana Wydziału Ekonomii na Uniwersytecie w Chittagong. Dalsze lata swojego życia poświęcił świadczeniu usług finansowych i socjalnych najuboższym. Założył Grameen Bank i w latach 1983-2011 piastował funkcję jego dyrektora. Muhammad Yunus i Grameen Bank otrzymali w 2006 r. Pokojową Nagrodę Nobla.