"Turcja nie zgodzi się na wejście Szwecji do NATO, dopóki kraj ten nadal będzie gościł terrorystów" - powiedział w piątek prezydent Recep Tayyip Erdogan. "Członkostwo Szwecji w Sojuszu jest na wyciągnięcie ręki" - mówił dzień wcześniej sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg.
Jak Turcja mogłaby zaufać państwu, w którym terroryści robią, co chcą? Jak naród, który nie jest w stanie zdystansować się od terroryzmu, może pomóc NATO? - pytał retorycznie turecki prezydent.
Cytujący słowa Erdogana dziennik "Daily Sabah" zaznaczył, że "pogrzebał on właściwie wszelkie nadzieje na porozumienie w tej sprawie przed szczytem NATO w Wilnie 11-12 lipca".
Jak naród, który nie radzi sobie z terroryzmem, ma pomóc w walce z wrogami sojuszu? - dodał Erdogan.
Nie zrezygnujemy z reagowania na przykłady niepodejmowania odpowiednich środków w walce z terroryzmem; wszystkie nasze obawy przedstawimy sojusznikom podczas nadchodzącego szczytu w Wilnie - zaznaczył w piątek Erdogan.
W czwartek po spotkaniu z przedstawicielami Szwecji, Finlandii i Turcji sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg oświadczył, że "członkostwo Szwecji w Sojuszu jest na wyciągnięcie ręki". Stoltenberg poinformował, że przywódcy Szwecji i Turcji spotkają się w poniedziałek w Wilnie w przeddzień szczytu NATO i spróbują pokonać utrzymujące się przeszkody na drodze Szwecji do NATO.
Szef MSZ Turcji Hakan Fidan powiedział natomiast tego dnia, że Szwecja musi wprowadzić w życie swoje przepisy antyterrorystyczne, by zyskać zgodę Ankary na przystąpienie do NATO.
Moją główną ambicją jest uzgodnienie tego na szczycie - powiedział sekretarz generalny NATO, dodając, że dalsze odkładanie zgody na przyjęcie Szwecji cieszy jedynie prezydenta Rosji Władimira Putina i Partię Pracujących Kurdystanu (PKK) - organizację, która jest uznawana za ugrupowanie terrorystyczne m.in. przez USA i UE.
Szwecja i Finlandia wystąpiły z wnioskiem o członkostwo w NATO w zeszłym roku, porzucając dotychczasową politykę wojskową opartą na neutralności. Podczas gdy proces akcesji w przypadku Helsinek zakończył się powodzeniem i Finlandia stała się 4 kwietnia 2023 r. 31. członkiem Sojuszu, to Sztokholm wciąż czeka na zielone światło ze strony Turcji i Węgier.
25 czerwca w rozmowie telefonicznej z Jensem Stoltenbergiem, prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan powiedział, że władze Szwecji muszą powstrzymać odbywające się w Sztokholmie manifestacje zwolenników zdelegalizowanej Partii Pracujących Kurdystanu, aby uzyskać zgodę na członkostwo w NATO.
W Szwecji w czerwcu zostały zaostrzone przepisy antyterrorystyczne, wprowadzające możliwość karania również za wspieranie organizacji terrorystycznych, w tym PKK. Rząd Szwecji wydał też po raz pierwszy zgodę na ekstradycję do Turcji mężczyzny wspierającego PKK.
Jednak tureckie władze bulwersują kurdyjskie demonstracje, organizowane w Szwecji. Protesty z uwagi na wolność wypowiedzi wpisaną do szwedzkiej konstytucji nie mogą zostać zakazane, nie jest również karalne używanie symboli organizacji terrorystycznej. W rezultacie Turcja nadal opowiada się przeciwko wejściu Szwecji do Sojuszu Północnoatlantyckiego, a prezydent Erdogan powtarza, że Sztokholm nie powinien mieć rozbudowanych oczekiwań względem lipcowego szczytu NATO w Wilnie.
