Narodowy dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Uroczystości w całym kraju

1 marca obchodzony jest Narodowy dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. W ramach obchodów w Pałacu Prezydenckim odbyła się uroczystość wręczenie przez prezydenta odznaczeń państwowych Żołnierzom Niezłomnym oraz osobom pielęgnującym pamięć o powojennej historii Polski. W ceremonii uczestniczyli m.in. minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu Piotr Gliński oraz szef BBN Paweł Soloch.

Podczas uroczystości Duda mówił, że Narodowy Dzień Pamięci o Żołnierzach Wyklętych jest ważny dla wszystkich środowisk, które mają w sercach głęboką cześć dla "nieugiętych bohaterów, którzy do końca służyli Polsce, jej wolności, niepodległości, suwerenności; często oddając za to życie, zdrowie, swoją przyszłość".

Cytat

Cieszę się, że dzisiaj Polska o nich pamięta. To także dla mnie osobiście święto niezwykle ważne z uwagi na pamięć o bohaterach, o Żołnierzach Niezłomnych, o wszystkich, którzy ich wspierali, którzy swoją postawą pokazywali, jakiej Polski dzisiaj oczekują, dzięki którym tę Polskę dzisiaj mamy. Nie mam co do tego żadnych wątpliwości.

powiedział prezydent.

Duda zaznaczył, że autorem idei, by 1 marca był świętem pamięci Żołnierzy Wyklętych był prezydent Lech Kaczyński. "Byłem wtedy ministrem w jego kancelarii, upoważnił mnie do reprezentowania go przed Sejmem w sprawie tego projektu. Pamiętam jak mówił do mnie, że to ma być święto, które będzie miało charakter państwowy, by świętowano wszędzie, w małych miejscowościach, gdzie ci Żołnierze Niezłomni byli, gdzie walczyli, gdzie ludzie prze lata musieli ukrywać i szeptali po cichu w rodzinach historię walki" - mówił prezydent.

Dodał, że o Żołnierzach Wyklętych trzeba mówić głośno, by oddać im honor i cześć. 

Cytat

Mówić, świętować, bo przez lata nie wolno było, bo przez lata nikt tym ludziom honoru nie oddał, przez lata zakopywano tę prawdę i ich samych pod tym przysłowiowym chodnikiem, po to, by zapomniano

mówił Duda.

Prezydent dziękował żołnierzom i osobom przyczyniającym się do zachowania pamięci o podziemiu antykomunistycznym. Tym, którzy o tę pamięć dbali, którzy ją pielęgnują, którzy odszukują dokumenty po to, by móc ustalić wszystkie fakty historyczne, by Polska była Polską historycznej prawdy, bo ta prawda już sama oddaje honor tym synom Polski, których uznać można za najwspanialszych, za najbardziej bohaterskich, za niezłomnych - powiedział.

Za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski pośmiertnie odznaczony został Romuald Warakomski, żołnierz ZWZ-AK, szef komórki legalizacyjnej wytwarzającej fałszywe dokumenty dla ukrywających się żołnierzy podziemia antykomunistycznego, po wojnie przebywał w zakonie Ojców Karmelitów Bosych, był przeorem klasztoru w Krakowie. Odznaczenie odebrał o. Piotr Jackowski, przełożony prowincjalny Zakonu Karmelitów Bosych w Krakowie.

Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski odznaczony został Tadeusz Prus, który działał w organizacji niepodległościowej "Krajowy Ośrodek - Kraj", skazany w 1952 roku na karę siedmiu lat więzienia, a także Zdzisław Zblewski, historyk z Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek redakcji "Zeszytów Historycznych WiN-u".

Za wybitne zasługi w pielęgnowaniu pamięci o najnowszej historii Polski prezydent odznaczył Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski Witalisa Skorupkę, pseudonim "Orzeł", uczestnika Wojny Obronnej 1939 roku, żołnierza ZWZ-AK, który po wojnie służył pod rozkazami Jana Ponikowskiego pseudonim "Czort", skazanego w 1945 roku na karę śmierci.

Prezydent odznaczył także Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski Alinę Czerniakowską, reżyserkę filmów dokumentalnych, a także Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski podpułkownika Tomasza Ziemińskiego, inicjatora wystaw i publikacji upamiętniających "Żołnierzy Niezłomnych".

Za zasługi dla Niepodległej Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości odznaczony został Jan Fidziński, członek Narodowej Organizacji Wojskowej w latach 1947-1949, aresztowany w 1949 roku i skazany na osiem lat więzienia, zwolniony w 1954 roku; Marlena Piekarska-Olszówka, prezes Fundacji "Willa Jasny Dom", która popularyzuje wiedzę na temat antykomunistycznego podziemia niepodległościowego po II wojnie światowej.

Odznaczeni Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości zostali też: Edward Purkiewicz, żołnierz Armii Krajowej, członek organizacji "Sokół", skazany w 1952 roku na 15 lat więzienia; Tadeusz Zawistowski pseudonim "Krakus", żołnierz Armii Krajowej-Narodowej Organizacji Wojskowej, który służył w Pogotowiu Akcji Specjalnej.

"Żołnierze Wyklęci, Żołnierze Niezłomni, Powstańcy, Żołnierze Niepodległościowego Podziemia - dziś, w dniu 1 marca, obchodzimy pamięć o Nich" - napisał Morawiecki w poniedziałek na Facebooku.

Jak dodał, "nazwano ich Wyklętymi, bo mieli być zapomniani, skazani na śmietnik historii, niczym Maciek Chełmicki w pamiętnej scenie filmu Wajdy "Popiół i diament", któremu kazano konać na śmietniku". "Przypisywano im zbrodnie, których nie popełnili. Odmawiano im godności ludzkiej, dezawuując ich patriotyzm i złożoną przysięgę żołnierską, że "będą walczyć z wrogiem Polski do ostatniej kropli krwi"" - zaznaczył.

Podczas poniedziałkowych uroczystości przed Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych szef rządu wspominał, że równo 70 lat temu płk Łukasz Ciepliński, płk Mieczysław Kawalec, ppłk Adam Lazarowicz i czterech ich towarzyszy zostali zamordowani strzałem w tył głowy przez komunistycznych oprawców.

Rzeczpospolita ma wobec nich wielki dług, wielkie zobowiązanie. Wielkie zobowiązanie nie tylko dotyczące pamięci, jako łącznika z więzi między pokoleniami, które walczyły o wolność, o solidarność, o suwerenność, a pokoleniami współczesnymi i w sztafecie pokoleń pokoleniami przyszłymi - mówił Morawiecki.

Podkreślił, że mają oni dzisiaj "swój dzień jako siewcy wolności, siewcy Rzeczypospolitej naszych wspólnych marzeń". Jestem przekonany, że ta Polska, nad którą wspólnie się pochylamy, pracujemy jest Polską naszych wspólnych marzeń - dodał szef rządu.

Cytat

Z tego miejsca, niczym na apelu, wołam do was: żołnierze Rzeczypospolitej, żołnierze powstania antykomunistycznego, żołnierze, którzy walczyliście o wolność, o solidarność, o niepodległość! Jesteście tutaj dzisiaj z nami. Stajecie do tego apelu, który dla nas dzisiaj jest fundamentem budowy wielkiego gmachu Rzeczypospolitej. Cześć ich pamięci! Cześć i chwała bohaterom!

oświadczył premier