Lubelscy adwokaci świętują 100-lecie powstania Izby Adwokackiej. Była pierwszą w odrodzonej Rzeczypospolitej.

Po odzyskaniu niepodległości na ziemiach polskich obowiązywały trzy różne systemy prawne: pruski, austro-węgierski i rosyjski. 24 grudnia 1918 roku Naczelnik Państwa Józef Piłsudski podpisał Statut Tymczasowy Palestry Państwa Polskiego, który obowiązywał na terenie dawnego zaboru rosyjskiego. To były podwaliny do powstania samorządu adwokackiego. 

Lublin był pierwszy, dlaczego? Ponieważ najszybciej udało się zwołać walne zgromadzenie - tłumaczy adwokat Seweryna Sajna,rzeczniczka prasowa lubelskiej Okręgowej Rady Adwokackiej. Już w 1915 roku Rosjanie opuścili Lublin. Mimo trwania wojny, społeczeństwo lubelskie w tym adwokaci zaczęli organizować lokalne struktury, chociaż nie było przecież jeszcze Państwa Polskiego.

Walne Zgromadzenie udało się zwołać na 29 marca 1919 roku z udziałem 64 adwokatów i 4 aplikantów. Walne Zgromadzenie wybrało spośród siebie 10 osobową Radę Adwokacką, której pierwszym dziekanem został Roman Zaremba.

Od tego czasu w Rzeczpospolitej rozpoczął działalność samorząd adwokacki. Opierał się na uniwersalnych wartościach zapisanych w Statucie Tymczasowym Palestry Państwa Polskiego. Najważniejsze z nich to samorządność adwokatury, tajemnica adwokacka, wolność słowa, immunitet adwokacki, odpowiedzialność dyscyplinarna za sprawy związane z wykonywaniem obowiązków służbowych, ale również i przewinienia w życiu prywatnym. Statut wówczas był jednym z najbardziej nowoczesnych aktów prawnych w Europie, a te zasady obowiązują do dzisiaj - mówi Seweryna Sajna. Próbowano je ograniczać w czasach PRL, jednak wielu adwokatów bezwzględnie się do nich stosowało, często narażając się na szykany ze strony władz, a nawet pozbawienie wolności.

Po Walnym Zgromadzeniu w Lublinie udało się zorganizować kolejne w innych największych miastach dawnego zaboru rosyjskiego takich jak Warszawa, Lwów i Wilno. Dlaczego rozpoczęto od zaboru rosyjskiego? To uwarunkowania historyczne, w jego skład wchodziły ziemie dawnego Królestwa Polskiego w tym stolica Warszawa.

Odmienne systemy prawne w dawnym zaborze pruskim i austro-węgierskim obowiązywały aż do 1932 roku, kiedy to Prezydent RP - wydał rozporządzenie z mocą ustawy - Prawo o ustroju adwokatury. Wtedy ujednolicono strukturę samorządu adwokackiego na terenie całego państwa. Cały czas trwały prace nad zunifikowaniem systemu prawa polskiego, ponieważ w każdym zaborze obowiązywały różne przepisy. Praktycznie prace trwały aż do wybuchu II wojny światowej.

Obecnie Izba Adwokacka w Lublinie liczy 853 adwokatów oraz 195 aplikantów.

Obchody 100-lecia rozpoczną się w dniu pierwszego Walnego Zgromadzenia, czyli 29 marca o godzinie 19.00 uroczystą Mszą w lubelskiej Archikatedrze. Między 18:00 do 24.00 elewacja Trybunału Koronnego w Lublinie zostanie podświetlona na kolor zielony - kolor adwokatury.

W sobotę 30 marca o godzinie 10:00 w Filharmonii im. Henryka Wieniawskiego w Lublinie rozpocznie się gala jubileuszowa, podczas której głos zabiorą m.in. adw. Stanisław Estreich - Dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Lublinie, adw. Jacek Trela- Prezes Naczelnej Rady Adwokackiej - którzy także uhonorują  adwokatów odznaką "Adwokatura Zasłużonym". W czasie gali zostaną  wręczone okolicznościowe medale wybite z okazji 100-lecia Izby Adwokackiej.

Podczas uroczystości zaplanowano m.in. premierowe wykonanie hymnu Izby Adwokackiej w Lublinie, skomponowanego przez jednego z członków Izby adw. dr. Adama Załęskiego. 

Opracowanie: