W wieku 94 lat zmarła Jadwiga Piłsudska-Jaraczewska, córka Józefa Piłsudskiego. "Żegnamy wspaniałego, życzliwego ludziom Człowieka. Pozostanie na zawsze w naszej pamięci" - napisano w specjalnym komunikacie Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku.

Jadwiga Piłsudska urodziła się 28 lutego 1920 r. w Warszawie. W latach 1921-1922, wraz z rodzicami i starszą siostrą Wandą, mieszkała w Belwederze, następnie od 1923 do 1926 r. w Sulejówku. Po przewrocie majowym, w 1926 r. Piłsudscy ponownie wprowadzili się do Belwederu i mieszkali tam do śmierci Marszałka w 1935 r.

W gimnazjum Jadwigę Piłsudską zafascynowało lotnictwo. W 1937 r., w wieku 17 lat ukończyła kurs Wołyńskiej Szkoły Szybowcowej Ligi Powietrznej i Przeciwgazowej Sokola Góra koło Krzemieńca na Wołyniu. Dwa lata później jako najmłodsza w Polsce posiadaczka licencji szybowcowej kategorii D, Jadwiga Piłsudska pokonała na szybowcu Delfin trasę 270 km z Bezmiechowej w Bieszczadach do Łukowa na Podlasiu. Przed wojną wylatała około 100 godzin, m.in. na szybowcach IS-B Komar i CW-5.

1 września 1939 r., razem z matką i siostrą, Piłsudska zgłosiła się do pomocy w stacji ratunkowej Polskiego Czerwonego Krzyża na warszawskiej Pradze. Kilka dni później wszystkie trzy wyjechały do majątku krewnych na Kresy Wschodnie, a następnie do Wilna. 17 września 1939 r., po wkroczeniu na ziemie polskie Armii Czerwonej, zostały ewakuowane przez polskie władze. Przedostały się na Łotwę, do Rygi, a stamtąd samolotem doleciały do Sztokholmu. Ze stolicy Szwecji, dzięki pomocy ambasady Rzeczpospolitej, dotarły drogą lotniczą do Londynu.

W 1940 r. Jadwiga Piłsudska rozpoczęła studia na wydziale architektury Uniwersytetu Cambridge. Kilkakrotnie składała pisma z prośbą o przyjęcie do Air Transport Auxiliary (ATA), organizacji zajmującej się rozprowadzaniem wyprodukowanych lub wyremontowanych samolotów z fabryk i warsztatów na lotniska RAF. Do służby w ATA przyjęta została po dwóch latach starań. Rozpoczęła ją 15 lipca 1942 r. od kursu w szkole pilotażu początkowego IFTS (Initial Flying Training School), gdzie przeszła szkolenie na lekkich samolotach, uzyskując 1. klasę pilota ATA. Jako pilot rozprowadzający latała m.in. na samolotach Tiger Moth oraz  Miles Magister. 14 marca 1943 r. w szkole pilotażu zaawansowanego AFTS (Advanced Flying Training School) uzyskała 2. klasę pilota ATA i uprawnienia do rozprowadzania samolotów bojowych (m.in. myśliwców Spitfire  i Hurricane). We wrześniu 1943 r. zdobyła 3. klasę pilota ATA, uprawniającą do pilotowania lekkich samolotów dwusilnikowych, takich jak Avro Anson, De Havilland Dragon Rapide i Airspeed Oxford. Po zakończeniu kursu otrzymała stały przydział do 1 Ferry Pool w White Waltham. Jadwiga Piłsudska była w grupie 17 polskich pilotów, w tym jedną z trzech Polek, w Air Transport Auxiliary.

Po konferencji wielkiej trójki, w Teheranie na przełomie listopada i grudnia 1943 r., na której zapadły decyzje niekorzystne dla Polski, Jadwiga Piłsudska wystąpiła o urlop, a następnie złożyła wniosek o zwolnienie ze służby w ATA. Odeszła z niej 20 stycznia 1944 r. w stopniu second officera (odpowiednik porucznika). Podjęła wtedy przerwane studia, tym razem w Polskiej Szkole Architektury przy Uniwersytecie w Liverpoolu. Ukończyła je,  uzyskując w 1946 r. dyplom inżyniera architekta. Studiowała także urbanistykę i socjologię.

Po zakończeniu  wojny  Piłsudska pozostała w Wielkiej Brytanii jako uchodźca polityczny. Mieszkała w Londynie. Początkowo projektowała domy i pracowała w Wydziale Urbanistyki i Planowania Zarządu Miejskiego w Londynie (London County Council). Później, wraz z mężem, otworzyła niewielką firmę produkującą na początku lampy, kinkiety, a z czasem nowoczesne meble własnego projektu, za które otrzymywała  nagrody.

Pomagała opozycjonistom

Po powstaniu "Solidarności" Piłsudska organizowała pomoc dla "solidarnościowego" podziemia, w tym pomoc charytatywną. Podejmowała też działania na rzecz uwolnienia więźniów politycznych oraz wspierała demokratyczną opozycję w Polsce.

Jesienią 1989 r. Jadwiga Piłsudska-Jaraczewska wraz z rodziną podjęła decyzję o powrocie do Polski po 51 latach nieobecności. Na lotnisku rodzinę powitał Tadeusz Mazowiecki. Jadwiga Jaraczewska po powrocie zamieszkała w Warszawie.

Pielęgnowała pamięć Marszałka

Razem z siostrą Wandą, córką Joanną Onyszkiewicz i synem Krzysztofem Piłsudska założyła Fundację Rodziny Józefa Piłsudskiego. Podjęła ona starania o odzyskanie dworku Milusin w Sulejówku, do czego doszło w 2000 r., i utworzenia Muzeum Józefa Piłsudskiego. Fundacja przeprowadziła remont dworku oraz przekazała Muzeum kolekcję bezcennych pamiątek po Józefie Piłsudskim.

10 listopada 2008 r. Jadwiga Jaraczewska, jako pełnomocnik zarządu Fundacji Rodziny Józefa Piłsudskiego, wraz z Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego podpisała umowę ustanawiającą Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, współprowadzone przez Fundację i Ministerstwo.

W 2008 r. Jadwiga Piłsudska-Jaraczewska została odznaczona przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za "bohaterską postawę i męstwo wykazane podczas II wojny światowej, za wybitne zasługi w popularyzowaniu historii i tradycji Narodu Polskiego oraz pielęgnowanie pamięci o dokonaniach Marszałka Józefa Piłsudskiego".