"Naganka na polowaniu w Nieświeżu" i "Przed polowaniem w Rytwianach" Juliana Fałata zrabowane w czasie II wojny światowej, wrócą w przyszłym tygodniu do Polski. Jak zapowiedział minister kultury Bogdan Zdrojewski, dzieła trafią do Muzeum Narodowego w Warszawie.
Obrazy zostaną przekazane podczas oficjalnej wizyty prezydenta Bronisława Komorowskiego i ministra kultury Bogdana Zdrojewskiego w Stanach Zjednoczonych zaplanowanej na 22 września.
O powrocie obrazów do kraju zdecydował sąd w Nowym Jorku, który 16 sierpnia br. wydał pozytywną decyzję w tej sprawie.
Dzieła zostały utracone w czasie II wojny światowej przez warszawskie Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych. W 2006 roku wystawiono je na sprzedaż w nowojorskich domach aukcyjnych. Wycofano je z licytacji na wniosek ministerstwa kultury, za pośrednictwem Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku.
To są dwa przepiękne i bardzo ważne obrazy. Jeżeli chodzi o twórczość Fałata, można powiedzieć, że są one w grupie tych najciekawszych, najbardziej wartościowych - powiedział minister.
Akwarela "Naganka na polowaniu w Nieświeżu", znana również pt. "Polowanie w Nieświeżu", należy do większej grupy obrazów Fałata związanych z polowaniami w białoruskich lasach należących do książąt Radziwiłłów. Obraz przez specjalistów określany jest jako przełomowy w twórczości artysty. Pierwszym właścicielem obrazu był Ludwik Norblin, który w 1914 roku przekazał go (wraz z 11 innymi obrazami) do Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie dzieło znajdowało się do wybuchu II wojny światowej.
Powstanie obrazu "Przed polowaniem w Rytwianach" ma związek z pobytem artysty w majątku hr. Potockich na Kielecczyźnie w II połowie l. 90. XIX w. W 1904 r. płótno zakupiono do zbiorów Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie. W 1939 r., po zajęciu budynku Zachęty przez Niemców, obraz przewieziono do Muzeum Narodowego w Warszawie. Zaginął prawdopodobnie w 1944 r. W zbiorach Muzeum zachowała się jego oryginalna, ozdobna rama.
