Depresja, zaburzenia lękowe i inne problemy psychiczne dotykają już ponad miliard osób na całym świecie - wynika z najnowszego raportu Światowej Organizacji Zdrowia. Eksperci apelują o pilne działania, by powstrzymać narastający kryzys zdrowia psychicznego.
Zaburzenia psychiczne, takie jak depresja czy napady lęku, są obecnie drugą najczęstszą przyczyną niepełnosprawności na świecie, ustępując jedynie chorobom układu mięśniowo-szkieletowego. Problem ten nie omija żadnej grupy wiekowej - cierpią zarówno dzieci, jak i seniorzy, niezależnie od statusu społecznego czy poziomu dochodów.
Według raportu WHO, najczęściej występującymi zaburzeniami są depresja i stany lękowe. Szczególnie niepokojące są statystyki dotyczące samobójstw - w 2021 roku życie odebrało sobie aż 727 tysięcy osób. Samobójstwa są główną przyczyną śmierci wśród młodych ludzi, choć dotyczą także innych grup, zwłaszcza mężczyzn po czterdziestce.
Skutki ekonomiczne związane z zaburzeniami psychicznymi są coraz większe. Roczne straty związane z zachorowaniami na depresję i zaburzenia lękowe oceniane są na 1 bln dolarów. Konieczne są zatem bardziej intensywne i wielostronne działania w zakresie zdrowia psychicznego. To jedno z największych wyzwań zdrowia publicznego - stwierdza na stronie WHO dyrektor generalny tej organizacji dr Tedros Adhanom Ghebreyesus.
Autorzy raportu przekonują, że mimo wzrostu zaburzeń psychicznych nakłady na opiekę w zakresie zdrowia psychicznego są w stagnacji. Od 2017 r. mediana wydatków publicznych na ten cel się nie zmienia i nie przekracza 2 proc. wszystkich nakładów na opiekę medyczną.
Raport WHO zwraca uwagę na konieczność rozwoju psychiatrii środowiskowej, która obecnie w pełni funkcjonuje jedynie w 10 procentach krajów. W większości państw nadal dominuje opieka szpitalna, choć poprawia się dostępność pomocy w nagłych przypadkach kryzysu psychicznego - obecnie oferuje ją już 80 procent krajów, podczas gdy jeszcze w 2020 roku było to 39 procent.
W Polsce osoby w kryzysie psychicznym mogą uzyskać pomoc, dzwoniąc pod numer alarmowy 112, udając się na szpitalny oddział ratunkowy lub korzystając z całodobowych linii wsparcia, takich jak 116 123 (dla dorosłych) czy 800 70 22 22 (Centrum Wsparcia).
ONZ planuje do 2030 roku zmniejszyć liczbę samobójstw o jedną trzecią, jednak - jak alarmuje WHO - obecne tempo zmian jest zbyt wolne. "Przy obecnym postępie można liczyć jedynie na 12 proc. redukcję w tym zakresie" - ostrzegają autorzy raportu.
Problemy zdrowia psychicznego będą jednym z głównych tematów nadchodzącego Zgromadzenia Ogólnego ONZ, które odbędzie się 25 września, w 80. rocznicę powstania Organizacji Narodów Zjednoczonych.
