Nowa podstawa programowa lekcji religii wejdzie w życie od 1 września 2027 roku - poinformował w czwartek przewodniczący Komisji Wychowania Katolickiego KEP bp Wojciech Osial. Dodał, że lekcje religii nie zmienią się w religioznawstwo, natomiast mocniejszy akcent zostanie położony na historię i kulturę. Zmian będzie więcej.

  • Nowa podstawa programowa lekcji religii ma wejść w życie od 1 września 2027 roku.
  • Komisja Wychowania Katolickiego przygotowała specjalne wytyczne dla nauczycieli religii.
  • Od tego września natomiast lekcje religii lub etyki będą odbywać się tylko raz w tygodniu.
  • Nowa podstawa programowa ma poszerzy naukę o religii o kontekst kulturowy, historyczny i społeczny, ale pozostanie wierna nauce Kościoła katolickiego.
  • Przygotowanie do sakramentów przeniesione zostanie głównie do parafii, a lekcje religii w szkole będą pełnić rolę wsparcia.
  • Chcesz wiedzieć więcej o zmianach, które mają zajść? Szczegóły znajdziesz poniżej.

Bp Osial przekazał, że na trwającym od wtorku w Katowicach 401. Zebraniu Plenarnym Konferencji Episkopatu Polski, biskupi zapoznali się z nową podstawą programową lekcji religii w szkole.

Poinformował, że zgodnie z planem ma ona zostać zatwierdzona na następnym Zebraniu Plenarnym, które odbędzie się jesienią. Nowa podstawa programowa ma wejść w życie 1 września 2027 roku - tak, aby wydawnictwa zdążyły z przygotowaniem podręczników i pomocy dydaktycznych.

Bp Osial przypomniał, że od 1 września 2025 r., zgodnie z rozporządzeniem Ministerstwa Edukacji Narodowej, w szkołach będzie tylko jedna lekcja religii w tygodniu.

Zostaliśmy niejako zmuszeni do tego, żeby w najbliższym roku szkolnym pracować jeszcze na starych podręcznikach. Dlatego Komisja Wychowania Katolickiego przygotowała specjalne wytyczne dla nauczycieli religii, żeby wiedzieli, jak mają sobie radzić z realizacją programu w sytuacji, gdy będzie jedna godzina lekcji religii. Te wytyczne są dostępne na oficjalnych stronach Episkopatu i Komisji Wychowania Katolickiego - powiedział hierarcha.

Bp Osial podkreślił, że w nowej podstawie programowe wprowadzone zostaną znaczące zmiany.

Na pewno lekcje religii nie zmienią się w religioznawstwo. Nadal będziemy nauczać treści religii rzymskokatolickiej. Zmiana będzie polegać na tym, że treści te zostaną szerzej omówione w kontekście kultury, historii i w wymiarze społecznym. Mocniej zostaną zaakcentowane treści wychowawcze, kulturowe, społeczne i historyczne, tak żeby te treści mogły szerzej wchodzić w korelację z innymi dziedzinami wiedzy. Wciąż będzie to przekaz depozytu nauki wiary, jedynie akcent zostanie położony przede wszystkim na wymiar wiedzy - wyjaśnił.

Biskupi dyskutowali też o tym, jak ma się rozwijać katecheza parafialna

Według przewodniczącego Komisji Wychowania Katolickiego, formacja chrześcijańska będzie dokonywać się w parafii, dlatego podczas Zebrania Plenarnego biskupi dyskutowali również o kierunkach rozwoju katechezy parafialnej.

Został powołany zespół, który będzie przygotowywał dokument programowy dla katechezy parafialnej. Wszystkie te dokumenty i wytyczne - zarówno te dotyczące lekcji religii, jak i katechezy parafialnej - to wszystko będzie zawarte w znowelizowanym dyrektorium katechetycznym - stwierdził.

Bp Osial przypomniał, że dotąd przygotowanie do sakramentów I komunii świętej i bierzmowania odbywało się przede wszystkim na lekcjach religii w szkole. Teraz - jak wyjaśnił - w szkole przygotowanie do sakramentów będzie ograniczone ściśle do przekazania wiedzy, natomiast katecheza inicjacyjna będzie odbywać się w parafii.

Lekcja religii tutaj będzie wsparciem, będzie pomocą, ale głównym środowiskiem przygotowania do sakramentów jest parafia i tam się będzie odbywać przygotowanie - dodał.

Jednocześnie zastrzegł, że katechezy w parafii nie będą prostym przeniesieniem lekcji religii ze szkoły do salek parafialnych.

Jedna godzina religii lub etyki tygodniowo od września

Hierarcha poinformował, że Konferencja Episkopatu Polski wciąż oczekuje na rozpatrzenie przez Trybunał Konstytucyjny sprawy dotyczącej lekcji religii w szkole. Chodzi o regulacje zawarte w rozporządzeniu MEN z 20 stycznia 2025 r., które zaskarżyła do TK I prezes SN Małgorzata Manowska. Zgodnie z nim od 1 września 2025 r. religia lub etyka będą się odbywać w wymiarze jednej godziny tygodniowo – bezpośrednio przed obowiązkowymi zajęciami edukacyjnymi ucznia lub bezpośrednio po nich.

Czekamy na rozpatrzenie przez Trybunał Konstytucyjny tej sprawy. Nie wykluczamy możliwości prawnych, takich jak skorzystanie z prawa, by lekcji religii w szkole bronić także na forum międzynarodowym. Na razie informujemy o tych złych zmianach w organizacji lekcji religii, informujemy episkopaty w innych krajach, nagłaśniamy ten temat - powiedział.

W maju Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepis rozporządzenia MEN przewidujący nieuwzględnianie oceny uzyskanej z religii w średniej ocen ucznia jest niekonstytucyjny. Według TK przepis został wprowadzony bez porozumienia ze stroną kościelną i związkami wyznaniowymi.

Prawny spór trwa

W orzeczeniu z 27 listopada 2024 roku TK za niekonstytucyjne uznał zapisy późniejszej nowelizacji rozporządzenia MEN z 26 lipca 2024 r., zgodnie z którymi m.in. dyrektor szkoły mógł połączyć w grupę z oddziałów lub klas, w których na naukę religii zgłosiło się siedmioro lub więcej uczniów, z osobami z oddziałów lub klas, w których na naukę religii zgłosiło się mniej niż siedmioro dzieci.

W odpowiedzi na tamten wyrok MEN oświadczyło, że postanowienie TK nie wywołuje skutków prawnych. Według MEN rozporządzenie zostało wydane zgodnie z prawem i ma moc powszechnie obowiązującą.

Prezydium Konferencji Episkopatu Polski już dwukrotnie - w lutym i kwietniu br. - wystosowało listy do premiera Donalda Tuska z prośbą o udzielenie informacji publicznej w sprawie braku publikacji ubiegłorocznego listopadowego wyroku TK.