Z okazji 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika odbywa się w Polsce wyjątkowe wydarzenie - kolejny Światowy Kongres Kopernikański. Celem imprezy, zorganizowanej przez Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie oraz Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk, jest prezentacja stanu badań nad życiem i działalnością wybitnego uczonego i astronoma, a także jego wpływem na rozwój nauki, kultury i sztuki. Kongres został zainaugurowany w rocznicę urodzin Kopernika, 19 lutego, w Toruniu. Jego druga odsłona rozpoczyna się w Krakowie 24 maja, w 480. rocznicę jego śmierci.

Jak informuja organizatorzy - ze względu na bogate i wciąż żywe oraz rozwijane tradycje kopernikańskie w Toruniu, Krakowie i Olsztynie - kongres ma formułę kroczącą. Obrady rozpoczęły się w Toruniu, będą kontynuowane w Krakowie i Olsztynie, by potem wrócić do Torunia. W każdym z tych miast przeporowadzone zostaną sesje tematyczne, skierowane do poszczególnych grup badaczy. Do Krakowa (24-26 maja 2023 r.) zaproszono ekonomistów, filozofów oraz badaczy historii tych dyscyplin. Olsztyńskie obrady (21-24 czerwca 2023 r.) skupią się na biografii wielkiego astronoma, a także muzeach mu poświęconych. Toruńska część Kongresu (12-15 września 2023 r.) zgromadzi historyków, kulturoznawców, literaturoznawców i historyków sztuki zainteresowanych miejscem Mikołaja Kopernika w szeroko rozumianej kulturze, a także astronomów i historyków astronomii oraz przedstawicieli nauk medycznych. W Toruniu Kongres się też zakończy. 

W programie krakowskiej części Światowego Kongresu Kopernikańskiego znajdą się dwie sekcje: filozoficzna "Dziedzictwo kopernikańskie" oraz ekonomiczna "Wokół pieniądza". Celem tej drugiej przypomnienie traktatu Mikołaja Kopernika "Monetae cudendae ratio", poświęconego wartości pieniądza oraz reformie monetarnej.

Krakowska część Kongrasu będzie poświęcona z jednej strony zagadnieniom nauki jako takiej, czyli można powiedzieć filozofii nauki. To będzie o rozwoju nauki, o kryzysach w nauce, o tym, przed jakimi perspektywami zmian i wyzwań nauka współczesna obecnie stoi. Z drugiej strony ta część będzie poświęcona ekonomii, a w szczególności pieniądzu, wartości pieniądza, inflacji i polityce gospodarczej, także badaniu tych zjawisk inflacyjnych, pewnym zagadnieniom związanym z ekonometrią, czyli z pomiarem tych zjawisk ekonomicznych, bo trzeba dobrze rozumieć świat, zanim się go zacznie zmieniać - mówi RMF FM prorektor UJ, prof. dr hab. Jarosław Górniak. 

Zastanawialiśmy się, jak uczynić tę konferencję miejscem zgromadzenia się ludzi, którzy w imię Kopernika chcą w odważny sposób zmagać się z problemami rzeczywistości. I doszliśmy do wniosku, że inspiracja Kopernika będzie tu najważniejsza. Gdy prowadzę promocje doktorskie, przypominam o postaci Kopernika jako symbolu niezależności intelektualnej, odwagi w dawaniu świadectwa prawdzie, zamiłowania do poszukiwania prawdy, a jednocześnie umiejętnego łączenia dociekliwości intelektualnej, poświęconej czysto poznawczym zagadnieniom, z głębokim pochyleniem się nad tym, co niesie życie i próbą znajdowania recept na różnego rodzaju bolączki. To jest pewien profil wielkiego mistrza, który jest pewnego rodzaju patronem intelektualnym. I doszliśmy do wniosku, że lepiej oddamy mu pokłon, zajmując się przez te trzy dni kongresu kluczowymi wyzwaniami współczesności, do których podejście ciągle jest inspirowane postawą Kopernika. I jestem przekonany, że to był słuszny wybór - dodaje w rozmowie z Grzegorzem Jasińskim prof. Górniak. 

To będą żywe debaty. To nie będą wąsko specjalistyczne dyskusje, raczej spory, na przykład między ekonomistami. Mam nadzieję, że to będą wartkie debaty na temat tego, jak się kształtuje wartość pieniądza i co można zrobić z tym przy pomocy środków polityki pieniężnej i finansowej. Dobrze posłuchać - zaprasza prorektor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Uroczyste otwarcie krakowskiej części Światowego Kongresu Kopernikańskiego odbędzie się 24 maja o godz. 10.00 w Auditorium Maximum UJ przy ulicy Krupniczej 33. Wykład inauguracyjny zatytułowany "Nicolaus Copernicus' Theory of Relativity" (Teoria względności Mikołaja Kopernika) wygłosi ks. prof. Michał Heller. W programie tego dnia zaplanowano ponadto dwie sesje plenarne: "Rewolucja i kryzys w nauce: nauka płynąca z przeszłości i spojrzenie w przyszłość" i "Rewolucja (kopernikańska) w ekonomii" oraz wykład prof. Michela De Vroey'a pt. "The ‘Empirical Turn in Economics’, A Copernican Turn or a Return of the Pendulum?"

W programie drugiego dnia kongresu: wykład "T. Gresham, M. Kopernik czy N. Oresme? Z historii prawa gorszego pieniądza", panele dyskusyjne w części filozoficznej - "How Copernicus saw the world?", "Science and the evolution of worldviews", "Evolution or revolution: on progress in science", "The future of science" oraz w części ekonomicznej - "Fiscal-Monetary Policy Nexus", "Evolution of the International Financial System", "Korzyści z ustabilizowania i otwarcie polskiej gospodarki na wymianę", "O naprawie monety – od kopernikańskiej teorii pieniądza do współczesnych dylematów polityki monetarnej i fiskalnej w odpowiedzi na kryzys energetyczno-klimatyczny".

W programie ostatniego dnia kongresu znalazły się: wykład "The Anthropic Principle", dyskusje panelowe: "Is the Universe Fine-Tuned for Life?", "Prognozowanie makroekonomiczne. Teoria i praktyka", "Rewolucja cyfrowa i jej konsekwencje dla sfer finansowej i realnej gospodarki", dyskusje plenarne: "The Rational Universe" i "The Human Universe".

Udział w Światowym Kongresie Kopernikańskim jest bezpłatny, ale liczba miejsc jest ograniczona, więc aby zapewnić sobie udział w wydarzeniu, zapraszamy do rejestracji za pośrednictwem strony skk2023.systemcoffee.pl . Wszystkie wykłady i debaty będą transmitowane poprzez kanał YouTube UJ live oraz stronę internetową www.uj.edu.pl. Szczegółowy program Kongresu dostępny jest na stronie internetowej kopernik550.uj.edu.pl.

Opracowanie: