Czy Twój pies czeka pod drzwiami, zanim jeszcze zdążysz podejść do klatki schodowej? A kot już czeka na parapecie, gdy tylko Twój samochód pojawi się na osiedlu? O tym, jak zwierzęta postrzegają czas, czy mają swoje własne zegary biologiczne i jak korzystać z tej wiedzy w codziennym życiu z pupilem, opowiada dr Jagna Kudła, lekarz weterynarii i behawiorystka w rozmowie na antenie internetowego Radia RMF24.
Psy i koty od pokoleń fascynują swoich opiekunów nie tylko lojalnością i czułością, ale też zdumiewającą zdolnością przewidywania codziennych rytuałów. Kto z nas nie słyszał historii o psie wyczekującym pod furtką czy kocie, który zjawia się pod drzwiami chwilę przed powrotem domowników? Zdaniem dr Jagny Kudły, odpowiedź na pytanie, czy zwierzęta mają poczucie czasu, jest złożona.
Czas dla zwierząt to nie tylko wskazówki zegara, ale przede wszystkim rytuały i powtarzalność dnia. Poczucie bezpieczeństwa budują właśnie dzięki stałym porom karmienia, spacerów czy zabawy. To nie magia, a biologia, która reguluje ich życie.
Nie bez znaczenia jest także wyostrzony zmysł węchu i słuchu. Psy i koty są mistrzami w wychwytywaniu nawet najdrobniejszych zmian w otoczeniu. Właściciele często opowiadają, że zwierzęta rozpoznają dźwięk konkretnego samochodu czy nawet zmiany zapachu powietrza w domu, gdy zbliża się powrót opiekuna.
Pies czy kot jest w stanie rozróżnić konkretny dźwięk silnika. (Samochód - red.) może być jeszcze na końcu ulicy, wjeżdżać w osiedle, a już pies wie - podkreśla dr Kudła.
Ich węch to prawdziwy fenomen. Dla porównania: kroplę kwasu masłowego człowiek wyczuje z odległości dziesiątego piętra, podczas gdy pies wyczuje ją na powierzchni obejmującej dwie trzecie Warszawy! To właśnie słuch i węch sprawiają, że zwierzęta wydają się mieć "szósty zmysł" i wiedzą, kiedy wracamy do domu.
Poczucie czasu u zwierząt jest mocno związane z ich zegarem biologicznym. Zarówno psy, jak i koty wyczuwają cykliczność dnia - pory karmienia, spacerów czy powrotu opiekuna.
Psy, koty mają cykle dobowe, regulowane przez chociażby metabolizm. Czyli krótko mówiąc, wiedzą, kiedy są karmione. A skoro są karmione, to najsilniejszy głód odczuwany jest właśnie w okolicy pory karmienia - wyjaśnia ekspertka.
Dzięki regularności w życiu domowym, zwierzęta czują się bezpiecznie. Psy i koty są zwierzętami zmierzchowymi, co oznacza, że naturalnie są najbardziej aktywne o świcie i o zmierzchu. Jednak proces udomowienia sprawił, że psy szczególnie dostosowały się do rytmu życia człowieka.
Ciekawostką jest, jak zwierzęta postrzegają upływający czas. Okazuje się, że ich "minuta" może trwać inaczej niż nasza. Psy mają wyższą częstotliwość fuzji migotania, czyli szybciej rejestrują zmiany w otoczeniu - dla nich czas płynie trochę szybciej.
Ludzie mają około sześćdziesięciu herców, psy około osiemdziesięciu. I tak jak powiedzmy, mówi się o sześćdziesięciu minutach dla nas, to dla psa będzie już siedemdziesiąt pięć minut - tłumaczy dr Kudła.
Psy i koty mają także znakomitą pamięć. Potrafią zapamiętać sekwencje czynności, a nawet rozpoznają sygnały, które zwiastują określone wydarzenia - jak powrót opiekuna czy pora zabawy.
Czy nasze zwierzęta potrafią przewidzieć, co się wydarzy? W pewnym sensie tak! Są mistrzami w czytaniu naszych mikroekspresji i zachowań. Często wydaje się nam, że pies czy kot "czyta w myślach", ale w rzeczywistości wychwytuje sygnały, o których nie mamy pojęcia.
Psy i koty są mistrzami w czytaniu mikromimiki. Nam się wydaje, że pies czy kot czyta nam w myślach, a tak naprawdę my dajemy im sygnały, tylko my o tym nawet nie wiemy - mówi dr Kudła.
Zmiany pory roku, długość dnia, a nawet nasze nastroje mają wpływ na rytmy biologiczne zwierząt. Melatonina, hormon regulujący sen, również u zwierząt odgrywa istotną rolę - zwłaszcza zimą, gdy dni są krótsze.
Skoro wiemy, że zwierzęta odczuwają naszą nieobecność, warto zadbać o ich komfort. Badania pokazują, że zostawienie czegoś pachnącego opiekunem - swetra czy koca - pomaga psom lepiej znosić rozłąkę.
Psy, które dostają coś pachnącego opiekunem, czy to będzie koszulka, czy na przykład koc, na którym leżymy (...) uspokaja je. Rzeczywiście mają niższy poziom kortyzolu - potwierdza behawiorystka.
Ważne są także rytuały: stałe pory karmienia, spacery, zabawy. To one budują poczucie bezpieczeństwa i przewidywalności, które są kluczowe dla zdrowia psychicznego zwierząt.
Gdy nie ma nas w domu, psy i koty najczęściej... śpią. Jednak brak zajęcia może prowadzić do nudy, a w konsekwencji do niepożądanych zachowań - niszczenia mebli czy nadmiernego szczekania. Dlatego warto zostawić zabawki, interaktywne karmniki czy ulubione gryzaki.
Dr Kudła zaleca, by dzień pupila był możliwie przewidywalny: To, co ja wprowadzam do terapii, to z dokładnością do kilku minut, dosłownie do kilku minut, nie piętnastu czy pół godziny, chcę, żeby opiekun ustalił stałe pory na karmienie, na spacery i na zabawy.
Tak, psy i koty śnią! Badania pokazują, że zwierzęta odtwarzają w snach przeżyte sytuacje, a nawet mogą "przeżywać" swoje lęki i radości. U starszych zwierząt rytm dobowy może się zaburzać - podobnie jak u ludzi z wiekiem. Czasem prowadzi to do problemów z orientacją, rozpoznawaniem opiekunów czy nawet objawów podobnych do choroby Alzheimera.
U psów i kotów - mówimy o zespole zaburzeń poznawczych - i tak jak w przebiegu choroby Alzheimera dochodzi do zaburzenia cyklu okołodobowego, tak u psów i kotów również. Więc jest to bardzo, bardzo podobne - wyjaśnia dr Kudła.
Psy widzą świat w odcieniach żółci i niebieskiego, koty dodatkowo dostrzegają nieco zieleni. Jednak dla obu gatunków znacznie ważniejszy od kolorów jest ruch. Współczesne telewizory umożliwiają zwierzętom oglądanie filmów - niektóre psy i koty reagują na bohaterów bajek czy mecze piłki nożnej.
Słuchajcie online już teraz!
Radio RMF24 na bieżąco informuje o wszystkich najważniejszych wydarzeniach w Polsce, Europie i na świecie.
