Prof. Marcin Zajenkowski z Uniwersytetu Warszawskiego został laureatem znanej, humorystycznej nagrody Ig Nobla w dziedzinie psychologii. Wyróżniono go za badania, które pokazują, jak pochwały dotyczące inteligencji mogą tymczasowo wzmacniać cechy narcystyczne.
W nocy z 18 na 19 września w Bostonie odbyła się uroczystość wręczenia Ig Nobli - nagród przyznawanych za nietuzinkowe, często zaskakujące badania naukowe, które "najpierw śmieszą, a potem skłaniają do myślenia". W tym roku wśród laureatów znalazł się prof. Marcin Zajenkowski z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. Nagrodę otrzymał wspólnie z prof. Gillesem Gignakiem z University of Western Australia.
Wyróżnione badania, opublikowane w czasopiśmie "Intelligence", dotyczyły wpływu informacji zwrotnej o poziomie inteligencji na chwilowy poziom narcyzmu. W eksperymencie wzięło udział 361 osób, które po wykonaniu testu IQ otrzymywały losowo informację, że ich wynik był powyżej lub poniżej średniej. Okazało się, że osoby pochwalone za wysoką inteligencję zaczynały bardziej wierzyć w swoją wyjątkowość i doświadczały wzrostu narcystycznej samooceny. Z kolei uczestnicy, którym powiedziano, że ich wynik jest słabszy, tracili pewność siebie.
Co ciekawe, osoby o wyraźnie narcystycznych cechach były bardziej odporne na negatywną informację. Jak zauważył prof. Zajenkowski, narcyzm może pełnić funkcję swoistej "tarczy ochronnej" przed krytyką.
Prof. Zajenkowski podkreśla, że wyniki badań mają poważniejsze konsekwencje niż tylko wywoływanie uśmiechu. Sposób, w jaki mówimy o inteligencji innych osób, może realnie wpływać na ich samoocenę, motywację i sposób działania. Naukowiec zwraca uwagę na potrzebę ostrożności w ocenianiu i komentowaniu poziomu inteligencji, zwłaszcza w kontekście dzieci, u których nieadekwatne pochwały mogą prowadzić do kształtowania się nieprawdziwego obrazu własnych możliwości.
W kategorii literatury nagrodę otrzymał Amerykanin dr William Bean za swoje prace dotyczące wzrostu długości paznokci. Z kolei międzynarodowy zespół naukowców z Francji, Nigerii i Togo został wyróżniony za badania nad preferencjami żywieniowymi jaszczurek z rodzaju agama. Naukowcy sprawdzali, czy te zwierzęta wybierają konkretny rodzaj pizzy, co rzuca nowe światło na ich zachowania żywieniowe.
Amerykańscy badacze Julie Menella i Gary Beauchamp zostali docenieni za analizę tego, jak dieta matek wpływa na odczucia niemowląt karmionych piersią. Szczególną uwagę poświęcono sytuacji, gdy matka spożywa czosnek.
Z kolei japoński zespół badaczy został uhonorowany za eksperymenty polegające na malowaniu krów w pasy przypominające zebrę. Celem badania było sprawdzenie, czy taki zabieg pomaga zwierzętom unikać ukąszeń much.
Pokojową nagrodę otrzymali naukowcy z Holandii, którzy wykazali, że spożywanie alkoholu może czasami pozytywnie wpływać na zdolność posługiwania się językiem obcym. Wyniki tych badań mogą być zaskakujące, ale pokazują, jak różnorodne czynniki mogą oddziaływać na nasze kompetencje komunikacyjne.
Wyróżnienie w dziedzinie fizyki trafiło do zespołu naukowców z Włoch, Niemiec, Hiszpanii i Austrii. Badacze analizowali zmiany stanu materii podczas gotowania makaronu cacio e pepe oraz powstawanie grudek w sosie.
Z kolei nagroda w kategorii lotnictwa przypadła międzynarodowemu zespołowi, który badał wpływ spożycia alkoholu na zdolności lotu i echolokację nietoperzy.
