Kto dostanie Nobla z chemii? Oto faworyci

Podobnie jak laureata w dziedzinie fizyki, tak i chemii, ogłosi Królewska Szwedzka Akademia Nauk w Sztokholmie. Specjalna konferencja zaplanowana jest na godzinę 11:45. Dowiemy się wówczas, czyje osiągnięcia z zakresu chemii "w największym stopniu przysłużyły się ludzkości". Transmisję z wydarzenia można oglądać m.in. na portalu YouTube.

Jak co roku, pojawia się wiele spekulacji, kto może otrzymać to prestiżowe wyróżnienie. Jest tak m.in. dlatego, że nie funkcjonuje oficjalna lista "kandydatów" do Nobla.

Ze względu na klauzulę tajności, jaką objęte są na 50 lat listy nominowanych do nagrody, typowanie nazwisk potencjalnych laureatów budzi wiele emocji. W tym roku taką listę przygotował m.in. National Geographic Polska. Autorzy wskazują następujące nazwiska:

• Clifford P. Brangwynne, Anthony A. Hyman, Michael K. Rosen - "za prace nad działaniem komórek";
• Jean-Marie Tarascon - "za prace dotyczące przechowywania energii";
• Tao Zhang - "za prace dotyczące katalizy".

Tydzień Noblowski co roku obfituje w wielkie emocje w świecie nauki. Poznaliśmy już pierwsze nazwiska laureatów - w dziedzinie medycyny oraz fizyki. Nobla za osiągnięcia z zakresu medycyny otrzymali Mary E. Brunkow, Fred Ramsdell i Shimon Sakaguchi, a z fizyki John Clarke, Michel H. Devoret i John M. Martinis.

Jednak to dopiero pierwsi laureaci. Nagrodę Nobla przyznaje się w pięciu kategoriach, szósta - ekonomia, nie była wskazana w testamencie fundatora. Oficjalnie nazywamy ją Nagrodą Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii. Pozostały jeszcze 4 dziedziny, w których nie ogłoszono laureatów - chemia, literatura, ekonomia oraz Pokojowa Nagroda Nobla. Zaplanowano specjalne konferencje, podczas których ogłoszone zostaną nazwiska laureatów w poszczególnych dziedzinach:

• 8 października (środa), godz. 11:45 - chemia (Królewska Szwedzka Akademia Nauk);
• 9 października (czwartek), godz. 13:00 - literatura (Sekretarz Akademii Szwedzkiej, Sala Giełdy na Starym Mieście, Sztokholm);
• 10 października (piątek), godz. 11:00 - Pokojowa Nagroda Nobla (Komitet Noblowski w Oslo; w tym roku spośród 338 zgłoszeń);
• 13 października (poniedziałek), godz. 11:45 - Nagroda Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii.

Wczoraj Królewska Szwedzka Akademia Nauk ogłosiła laureatów Nobla z fizyki. Zostali nimi naukowcy z m.in. Uniwersytetu Kalifornijskiego: John Clarke, Michel H. Devoret i John M. Martinis. Doceniono ich za przełomowe odkrycia dotyczące makroskopowego tunelowania kwantowego oraz kwantyzacji energii w obwodach elektrycznych.

Przedmiotem badań laureatów było m.in. zjawisko tunelowania kwantowego. To proces, w którym cząstka - wbrew zdrowemu rozsądkowi i klasycznej fizyce - potrafi "przeniknąć" przez barierę energetyczną, która powinna być dla niej nie do pokonania. W świecie codziennym, gdzie mamy do czynienia z ogromną liczbą cząstek, takie efekty z reguły zanikają, ustępując miejsca przewidywalnym prawom fizyki klasycznej. Jednak eksperymenty przeprowadzone przez Johna Clarke’a, Michela H. Devoreta oraz Johna M. Martinisa udowodniły, że kwantowe osobliwości mogą być widoczne także w dużo większych układach - tłumaczył dziennikarz RMF FM Grzegorz Jasiński.

Z kolei w poniedziałek poznaliśmy laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny. Zostali nimi Mary E. Brunkow, Fred Ramsdell i Shimon Sakaguchi. Instytut Karolinska przekazał, że laureaci zostali docenieni "za odkrycia dotyczące obwodowej tolerancji immunologicznej". Co to znaczy? Badacze zajmowali się układem odpornościowym, który dla sprawnego funkcjonowania musi rozpoznawać, co należy niszczyć, a co chronić. Właśnie to stało się przedmiotem badań tegorocznych noblistów w dziedzinie medycyny. Odkrycia, których dokonali, pozwalają lepiej zrozumieć funkcjonowanie układu odpornościowego w równowadze, a także powody, przez które nie każdy zmaga się z ciężkimi chorobami autoimmunologicznymi.

Dokonania tegorocznych laureatów w dziedzinie medycyny pozwoliły na zapoczątkowanie nowej gałęzi badań - nad tzw. obwodową tolerancją immunologiczną. Dzięki temu pojawiły się narzędzia pozwalające na opracowanie nowych terapii dla osób zmagających się z chorobami autoimmunologicznymi, a także nowotworami.