Jakie efekty przyniosła likwidacja prac domowych? Do resortu edukacji trafił już raport Instytutu Badań Edukacyjnych w tej sprawie, który może być podstawą do wprowadzenia ewentualnych zmian. Ujawniono najważniejsze wnioski płynące z tego dokumentu.
Od 1 kwietnia 2024 r. obowiązują przepisy ograniczające zadawanie prac domowych w podstawówkach.
W klasach I-III szkół podstawowych nie zadaje się prac domowych pisemnych i praktyczno-technicznych, z wyjątkiem ćwiczeń usprawniających małą motorykę. W klasach IV-VIII prace domowe mogą być zadawane, ale nie są obowiązkowe. Zamiast oceny uczeń ma otrzymać informację, co zrobił dobrze, a co wymaga poprawy.
Raport Instytutu Badań Edukacyjnych został przygotowany na prośbę minister edukacji Barbary Nowackiej. Chodziło o sprawdzenie, jak sprawdziła się w praktyce likwidacja obowiązkowych prac domowych w szkołach podstawowych. Eksperci pracujący nad tym dokumentem zbierali opinie nauczycieli i dyrektorów szkół.
Rzecznik IBE Ryszard Kamiński poinformował, że raport podsumowujący pierwsze efekty zmian w zadawaniu prac domowych trafił do resortu edukacji. Jak wyjaśnił, analiza oparta jest na danych z ponad 7,5 tys. ankiet z reprezentatywnej próby 2081 szkół.
Dyrektorzy i nauczyciele ze szkół podstawowych informowali w nich, w jaki sposób wdrożyli nowe rozwiązania, jakie są ich opinie i doświadczenia. Dodatkowo, na próbie 1468 szkół zweryfikowany został ewentualny związek między nowymi zasadami prac domowych a wynikami egzaminu ósmoklasisty - sprecyzował.
W klasach I-III blisko jedna trzecia nauczycieli całkowicie zrezygnowała z zadawania prac domowych, a ponad połowa wyraźnie je ograniczyła - relacjonował Kamiński. W klasach IV-VIII około dwie trzecie szkół zrezygnowało z obowiązkowości takich zadań, a blisko jedna trzecia istotnie ograniczyła ich zakres. W ocenie dyrektorów szkół spowodowało to zmniejszenie stresu uczniów: o 41 proc. w klasach IV-VIII i o 31 proc. w klasach I-III - przekazał.
Jakie są efekty odejścia od obowiązkowych prac domowych?
Ponad dwie trzecie nauczycieli szkół podstawowych jest zdania, że osłabła motywacja uczniów do odrabiania prac domowych i ich samodzielność w procesie uczenia się, więc "wymagają obecnie szczególnej uwagi".
"W ich ocenie, w obu tych elementach wyniki uczniów się pogorszyły. Jednocześnie ośmiu na dziesięciu pedagogów deklaruje, że obecnie rzadziej sprawdza zadawane prace domowe - najczęściej robi to sporadycznie, nie częściej niż raz w miesiącu. W praktyce oznacza to, że uczniowie rzadziej otrzymują informację zwrotną na temat swoich postępów" - podał Instytut.
Ponad 60 proc. badanych dyrektorów szkół i ponad 50 proc. nauczycieli uważa, że dzieci mają obecnie więcej czasu na odpoczynek, zabawę i aktywność fizyczną.
Instytut Badań Edukacyjnych przyjrzał się też wynikom pierwszego egzaminu ósmoklasisty przeprowadzonego po upływie pełnego roku szkolnego z nowymi zasadami dotyczącymi zadań domowych.
"Badanie pokazało brak lub niewielki wpływ prac domowych na wyniki w matematyce, języku polskim i językach obcych. Porównano zmiany w wynikach szkół, które w pełni zrezygnowały z prac domowych z tymi, które kontynuowały ich stosowanie. Różnice między tymi szkołami, w większości porównań, były nieistotne statystycznie" - przekazał IBE.
"Wyniki te sugerują, że rezygnacja z prac domowych nie poprawia wyników uczniów, ale też nie powoduje istotnych spadków" - podkreślono.
Na początku września minister edukacji Barbara Nowacka była pytana, czy resort edukacji może wycofać się z ubiegłorocznych zmian i przywrócić obowiązkowe zadania domowe.
Na pewno nie wróci ten stan wariactwa, który był do 2024 r., że dzieci wracały do domu i godzinami odrabiały prace domowe, bo nie zdążono przerobić materiałów na lekcji - zapewniła Nowacka. Jednocześnie przyznała, że nie wie, w jakiej formule będą funkcjonować prace domowe i czy będą one nadal nieobowiązkowe.
Jedno jest pewne, nie pozwolę na to, by młodzież tak jak dwa, trzy, cztery lata temu godzinami odrabiała prace domowe zamiast czytać książki, rozwijać swoje pasje albo po prostu grać w piłkę - podsumowała minister edukacji.
