Czy Europie grozi wzrost nastrojów nacjonalistycznych, antysemickich i faszystowskich? W wielu europejskich krajach zauważa się wzrost aktywności formalnych i nieformalnych ugrupowań neonazistwoskich. Przeczytaj raport RMF.
Lubelski CBŚ i ABW wraz ze służbami brytyjskimi od kilku miesięcy sprawdzają powiązania Polaków z grupami faszystowskimi i nacjonalistycznymi działającymi na Zachodzie. Śledztwo w tej sprawie trwa.
Wszystko zaczęło się w maju. Wówczas pojawiły się na mieście antysemickie plakaty a wiele osób otrzymało pocztą broszury podobnej treści. Wtedy potraktowałem to jako głupi pomysł. Teraz zastanawiam się, czy nie mamy przypadkiem do czynienia za zorganizowaną działalnością wyznawców ideologii faszystowskiej – mówi Tymoteusz.
Przede wszystkim bałbym się jakichś uogólnień - mówi z kolei Tomasz Pietrasiewicz, szef ośrodka „Brama Grodzka Teatr NN”. Właśnie w maju na drzwiach ośrodka, który zajmuje się polsko-żydowską historią Lublina i współistnieniem obu kultur ktoś powiesił antysemicki plakat i rozlał toksyczną substancję.
Właśnie z tych faktów nie wyciągajmy daleko idących wniosków, że tutaj rzeczywiście już pojawia się silny ruch neofaszystowski - dodaje Pietrasiewicz. Jednak ten antysemityzm gdzieś jest i nie możemy pozostawać obojętni na jego przejawy – dodaje.
Szczególnie w sytuacji, kiedy spotykamy się z nim na wyższych uczelniach. Często bywało tak, że przykłady różnych twierdzeń logicznych uzasadniał również na przykładach polsko-żydowskich - Jacek wspomina zajęcia z profesorem X. Nikt jednak nie potrafił zaprotestować, powiedzieć dość i to jest właśnie szokujące...
Kołowrót - tak nazywa się grupa najchętniej słuchana przez rosyjskich faszystów i skinheadów. W jednym z utworów opiewa skinaheada, który oczyszcza Rosję z „paskudztwa”, czyli imigrantów. Kołowrót ma w repertuarze też pieśni sławiące np. SS i hitlerowskie Niemcy. Nazwa tego zespołu nawiązuje oczywiście do swastyki, a koncerty najczęściej kończą się pogromami albo starciami z milicja
Eksperci obliczają, że faszyzujące organizacje w skali kraju skupiają kilkadziesiąt tys. osób - duża część to skinheadzi - zrzeszonych w kilku raczej marginalnych na szczęście partiach politycznych. Ich elektorat to najwyżej dwa procent wyborców. Ale już hasło "Rosja dla Rosjan" popiera połowa mieszkańców tego kraju.
Wg rosyjskich politologów, rosyjscy faszyści nie są niebezpieczni w sensie politycznym, ale zagrażają ludziom na ulicy, zwłaszcza jeśli ktoś ma inny kolor skóry i jest brunetem - rosyjski faszyzm najbardziej nienawidzi przybyszów z Kaukazu.
Niecałe 60 lat po zakończeniu II wojny światowej we Włoszech, kraju który był kolebką faszyzmu, nie obserwuje się wzrostu zainteresowania ideologią neonazizmu.
Są jednak grupy, dla który Benito Mussolini wciąż jest ideałem przywódcy narodu - co roku 28 kwietnia, w rocznicę jego śmierci, pielgrzymują na grób Duce w Predappio.
A jak przekonała się korespondentka RMF Aleksandra Bajka podczas rozmów ze zwykłymi Włochami, Mussolini wcale nie jest osobą postrzeganą wyłącznie negatywnie. Mussolini jest postacią historyczną, której dobre i złe strony należy umieć dokładnie ocenić. Myślę, że młodzi ludzie wiedzą o nim niewiele. Może dlatego, że podręczniki szkolne, z których się uczą są napisane dość stronniczo - mówi jeden z rozmówców.
Dziś myśli się o nim źle. To jego obarcza się winą za II wojnę światową. To prawda, popełnił wiele błędów - jak wielu innych w historii. Prawdą jest jednak także to, co wspominają moi dziadkowie, że zrobił dużo dobrego dla społeczeństwa. Założył domy dla sierot i dla matek samotnie wychowujących dzieci - dodaje.
W Hiszpanii istnieje ponad 20 organizacji ultraprawicowych. Jedne twierdzą, że wyznają zasady generała Franco, inne szukają swoich korzeni w niemieckim nazizmie. Wszystkie podkreślają swój patriotyzm, hołdowanie tradycji i dbanie o czystość rasy. Ich wrogami są imigranci, homoseksualiści i innowiercy. Ekstremistyczna partia Platforma dla Katalonii wystartowała nawet w ostatnich wyborach samorządowych. Nie zdobyła jednak poparcia.
Narodowa Demokracja, związek antyfaszystowski Katolickie Dzieci - to tylko niektóre z hiszpańskich radykalnych ugrupowań. Ich członkowie podkreślają, że są gotowi umrzeć za Hiszpanię i twierdzą, że z dnia na dzień liczba ich zwolenników rośnie. Jedni noszą mundury, inni golą głowy i witają się gestem „Hail Hitler”. Mają własne lokale a nawet księgarnie.
Barcelońska usytuowana jest w centrum miasta. Oprócz książek broniących rasizm i chwalących faszyzm, można tam kupić portrety Franco, Hiltera i znaczki ze swastyką. To, co robimy ma duże znaczenie. Jeśli istniejemy, to znaczy, że ktoś tego potrzebuje. Wszystko, co znajduje się w sklepie, to też kultura. W dodatku nie jesteśmy sami. Podobne księgarnie istnieją w Madrycie, Walencji, Sewilli czy Sarrgossie - tłumaczył sprzedawca.
Zdaniem policji, ugrupowań skrajnie prawicowych przybywa, najczęściej w regionach, w których osiedlają się imigranci, czyli w Andaluzji i Katalonii.
Niemiecka stolica jest specjalnie przygotowana na ochronę przed neonazistami. Szczególnie dotyczy to budynków należących do organizacji żydowskich. Grupy skrajnie prawicowe już kilkakrotnie próbowały przeprowadzić zamachy na takie obiekty.
Na wycieczkę po Berlinie w miejsca, gdzie znajdują się budynki żydowskie wybrał się berliński korespondent RMF Tomasz Lejman:
11:05
