Centrum Szyfrów Enigma w Poznaniu sprowadziło do swoich zbiorów kolejny eksponat. Jednak tym razem nie dotyczy od czasów drugiej wojny światowej, a późniejszego okresu. Czym jest Tg S-1 M DUDEK? Sprawdziliśmy!

Kryptologiczny hit eksportowy z czasów "zimnej wojny" zawitał do poznańskiego Centrum Szyfrów Enigma! Odwiedzający to miejsce mogą już podziwiać urządzenie o tajemniczo brzmiącej nazwie: Tg S-1 M DUDEK, czyli Dalekopisowe Urządzenie Do Elektronicznego Kodowania. O jego zastosowaniach mówi Maksym Kempiński z Centrum Szyfrów Enigma.

Największe powojenne osiągnięcie polskiej myśli technicznej w dziedzinie kryptologii

To urządzenie wykorzystywane w czasach PRL przez polskie służby i administrację publiczną do elektronicznego kodowania i deszyfrowania wiadomości. Działało to jako przystawka do dalekopisu - wyjaśnia Kempiński.

DUDEK zaprojektowany został przez Biuro A Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w poł. lat 60. XX w, a produkowany był przez Wielkopolskie Zakłady Teletechniczne Teletra w Poznaniu od końca lat 60. XX w. do końca lat 80. XX w. Używany był w służbach specjalnych i strukturach bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Wojska Polskiego, administracji publicznej i służbach szyfrowych państw Układu Warszawskiego.

Jak się okazuje, urządzenie było eksportowym hitem Polski w czasach "zimnej wojny". Urządzenie to eksportowano m.in. do NRD, gdzie prężnie korzystało z niego osławione Stasi, do Czechosłowacji czy na Węgry. Pojedyncze sztuki używane były jeszcze przez polską policję do 2000 roku - dodaje Maksym Kempiński z Centrum Szyfrów Enigma.

Jak działał DUDEK?

Dziś tak naprawdę trudno opisać to w kilku zdaniach - mówi Maksym Kempiński z Centrum Szyfrów Enigma. Funkcjonowało to w ramach dalekopisu. Urządzenie dodatkowo generowało znaki graficzne za pomocą taśmy perforowanej. Ta wiadomość była niejako przepuszczana przez to urządzenie, które działało automatycznie. Szyfrowało i dekodowało wiadomości za pomocą szyfru Vernama, czyli było to niezawodne rozwiązanie właśnie w takich sytuacjach, w których wykorzystywano maszynę DUDEK.

Urządzenie można oglądać na ekspozycji w poznańskim Centrum Szyfrów Enigma.