Tuż po zakończeniu ciszy wyborczej w Polsce publikowane są pierwsze prognozy wyborcze. Exit poll i late poll to dwie metody badawcze, które pozwalają na wstępną ocenę wyników wyborów. Choć oba badania mają na celu przewidywanie wyników głosowania, różnią się od siebie metodą zbierania danych, momentem przeprowadzenia oraz precyzyjnością.

  • Exit poll to sondaż przeprowadzany wśród wyborców opuszczających lokal wyborczy - daje szybki obraz preferencji, ale opiera się na deklaracjach.
  • Late poll bazuje na częściowych, oficjalnych wynikach z komisji wyborczych - jest dokładniejszy, ale publikowany później.
  • Oba badania różnią się metodą, momentem realizacji i marginesem błędu - wspólnie pozwalają oszacować wynik wyborów jeszcze przed oficjalnym ogłoszeniem przez PKW.

Exit poll - pierwsze wyniki jeszcze przed nocą wyborczą

Exit poll to badanie prowadzone w dniu wyborów, tuż po wyjściu wyborców z lokali. Losowo wybrane osoby proszone są o anonimowe wypełnienie ankiety, w której wskazują, na kogo oddały głos, oraz udzielają podstawowych informacji demograficznych.

Wyniki exit poll publikowane są natychmiast po zakończeniu ciszy wyborczej - zazwyczaj o godzinie 21:00. Dają szybki wgląd w preferencje wyborców, ale należy pamiętać, że są to jedynie deklaracje, a nie rzeczywiste wyniki. Margines błędu wynosi zwykle około 2 punktów procentowych.

Late poll - bardziej precyzyjne prognozy

Late poll powstaje już po zamknięciu lokali wyborczych. W odróżnieniu od exit poll opiera się na częściowych, oficjalnych wynikach spływających z obwodowych komisji. Dane z wybranych lokali są analizowane statystycznie, co pozwala przewidzieć ostateczny wynik z większą dokładnością.

Ten rodzaj badania publikowany jest zazwyczaj w nocy lub nad ranem. Jego przewaga to mniejszy margines błędu - około 1 punktu procentowego - ale także brak danych demograficznych, które dostępne są tylko w exit pollu.

Podsumowanie

Exit poll i late poll to ważne narzędzia w analizie wyników wyborów, zanim pojawią się oficjalne dane. Exit poll daje szybki, choć mniej dokładny obraz dnia wyborczego. Z kolei late poll, bazując na realnych danych z komisji, zapewnia większą precyzję, ale wymaga więcej czasu. Oba badania uzupełniają się i wspólnie budują obraz wyborczego rozstrzygnięcia.