Senat przyjął z poprawkami nowelizację ustawy o ochronie granicy państwowej, która umożliwi m.in. wprowadzenie zakazu przebywania w strefie nadgranicznej. Jedna z poprawek senackich przewiduje, że zakaz nie będzie obejmował dziennikarzy oraz przedstawicieli organizacji, których celem jest udzielanie pomocy humanitarnej. Ustawa wróci teraz do Sejmu.
Za przyjęciem nowelizacji ustawy o ochronie granicy państwowej i niektórych innych ustaw z poprawkami głosowało 49 senatorów, przeciwko 42, a 7 wstrzymało się od głosu. Wcześniej izba odrzuciła wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek stosunkiem głosów 50 do 49.
Nowelizację poparło 47 senatorów PiS oraz Lidia Staroń z Koła Senatorów Niezależnych i Józef Zając z Porozumienia. Przeciw było 39 senatorów Koalicji Obywatelskiej oraz Michał Kamiński z Koalicji Polskiej-PSL, Gabriela Morawska-Stanecka z Lewicy i senator niezrzeszony Stanisław Gawłowski.
Wstrzymali się: Ryszard Bober, Jan Filip Libicki i Kazimierz Michał Ujazdowski z KP-PSL, Jacek Bury z Polski 2050, Wojciech Konieczny z Lewicy oraz Krzysztof Kwiatkowski i Wadim Tyszkiewicz z Koła Senatorów Niezależnych. W głosowaniu nie wzięli udział: Kazimierz Kleina i Barbara Borys-Damięcka z Koalicji Obywatelskiej.
Uchwalona przez Sejm nowelizacja zakłada możliwość wprowadzenia zakazu przebywania na szczególnie narażonych obszarach przy linii granicy zewnętrznej. Zakaz ma być wprowadzany w drodze rozporządzenia szefa MSWiA po zasięgnięciu opinii komendanta głównego straży granicznej. Z zakazu wyłączeni będą m.in. mieszkańcy. Senat wprowadził poprawki, zgodnie z którymi zakaz nie będzie obejmował dziennikarzy ani przedstawicieli organizacji, których celem jest udzielanie pomocy humanitarnej.
W pierwotnej wersji zgodę na pobyt reporterów miał wydawać lokalny komendant straży granicznej. To on miał decydować o warunkach i czasie pracy dziennikarzy. Senatorowie pozwolili na nieograniczony wjazd mediów i przedstawicieli organizacji pozarządowych.
Ponadto, według jednej z przyjętych poprawek, przepisy ustawy dotyczące zakazu przebywania stracą moc po 3 miesiącach od jej wejścia w życie.
Kolejna poprawka skreśla możliwą karę aresztu za złamanie zakazu przebywania, pozostawiając tylko karę grzywny.
Senat zawęził także zakres obowiązywania ustawy wyłącznie do gmin na terenie Podlasia i Lubelszczyzny, na których do tej pory obowiązywał stan wyjątkowy. Rząd nie będzie mógł więc stosować tych zasad do innych regionów kraju.
Senatorowie dodali też przepis, zgodnie z którym szef MSWiA i KG SG będą co 30 dni składać Sejmowi sprawozdanie z obowiązywania zakazu.
Regulacja wprowadza ponadto zmiany do ustawy o rekompensacie dla przedsiębiorców w związku z wprowadzeniem stanu wyjątkowego. Zgodnie z nimi rekompensata będzie przysługiwała także osobom prowadzącym działalność na obszarze objętym czasowym zakazem przebywania.
Senatorowie uzupełnili katalog przedsiębiorców, którym przysługuje rekompensata, o tych prowadzących działalność związaną z kulturą, rozrywką, rekreacją i przewozem turystów. Skreślili ponadto zapis, że rekompensata stanowi pomoc de minimis.
Nowela zniesie także górny limit wieku nowo przyjmowanych funkcjonariuszy SG oraz reguluje kwalifikacje zawodowe wymagane do mianowania funkcjonariuszy straży granicznej na stanowisko służbowe. Rozszerza także katalog środków przymusu bezpośredniego, których mogą używać funkcjonariusze SG o plecakowe miotacze substancji obezwładniających. Obecnie takich miotaczy może używać jedynie policja.
Nowe przepisy wejdą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów regulujących służbę funkcjonariuszy SG, które wejdą w życie 1 stycznia 2022 r.
Do 2 grudnia - w związku z presją migracyjną - w przygranicznym pasie z Białorusią obowiązuje stan wyjątkowy, który oznacza m.in. zakaz przebywania na tym obszarze - poza mieszkańcami - osób nieuprawnionych, m.in. dziennikarzy. Wiceszef MSWiA Maciej Wąsik podczas debaty senackiej podkreślił, że konstytucja nie pozwala przedłużać pewnych ograniczeń w postaci stanu wyjątkowego, ale pozwala wprowadzać pewne ograniczenia ustawą.
