Pierwsza gwiazdka to nieodłączny element Wigilii. Zgodnie z tradycją, gdy zabłyśnie na niebie, pora zasiąść do wspólnej wieczerzy. O której godzinie należy jej wypatrywać w tym roku?

Pierwsza gwiazdka swoją tradycją nawiązuje do Gwiazdy Betlejemskiej, zwiastującej przyjście na świat Jezusa Chrystusa. W Biblii czytamy, że była drogowskazem, który doprowadził Trzech Królów do miejsca narodzin Bożego Syna.

Cytat

Gdy zaś Jezus narodził się w Betlejem w Judei za panowania króla Heroda, oto Mędrcy ze Wschodu przybyli do Jerozolimy i pytali: «Gdzie jest nowo narodzony król żydowski? Ujrzeliśmy bowiem jego gwiazdę na Wschodzie i przybyliśmy oddać mu pokłon».
Ewangelia wg św. Mateusza

Od lat astronomowie zastanawiają się, jakie to mogło być zjawisko. Mówi się m.in. o wybuchu supernowej, komecie albo koniunkcji planet.

Kometa, koniunkcja planet, supernowa? Co mogło być Gwiazdą Betlejemską?

Na starych rycinach Gwiazda Betlejemska jest często przedstawiana jako gwiazda z ogonem, co może sugerować, że była to kometa. Z punktu widzenia astronomii przeprowadzono wiele symulacji i obliczeń, by spróbować odpowiedzieć na pytanie: co mogło być Gwiazdą Betlejemską, która doprowadziła Trzech Króli do Jezusa.

Zjawisko musiało być dosyć trwałe, więc mogła to być kometa, gwiazda nowa bądź supernowa - tłumaczy astronom dr Leszek Błaszkiewicz z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.

Jak zaznacza, najprawdopodobniej było to zjawisko, gdy jasne planety były bardzo blisko siebie. Takie koniunkcje jasnych planet - Marsa, Jowisza i Saturna zdarzają się dosyć często. Z obliczeń wynika, że gdzieś w okresie 7 rok p.n.e. takie zjawisko miało miejsce i mogło być Gwiazdą Betlejemską - wyjaśnia. 

Wersja z kometą też jest możliwa, ale w tym przypadku raczej mówi się o komecie jednopojawieniowej, która gdzieś przyleciała z odmętów Układu Słonecznego, rozjarzyła się na naszym niebie na kilka tygodni, po czym odleciała. Jeżeli chodzi o wybuch supernowej, to historia uczy nas, że gwiazda supernowa w momencie eksplozji może świecić na naszym niebie tak jasno, że jest widoczna nawet w dzień, w pobliżu Słońca. 

Kiedy wypatrywać pierwszej gwiazdki?

W Wigilię Bożego Narodzenia szczególnie dzieci lubią szukać pierwszej gwiazdki, która symbolicznie daje znak, że można już zasiąść do świątecznego stołu. 

W tym roku "pierwszą gwiazdką" będzie planeta Jowisz. Będzie on świecił bardzo jasno na południowo-zachodniej części nieba. Będzie widoczny jak tylko zrobi się ciemno, oczywiście jeżeli pogoda na to pozwoli. Chwilę później pojawi się Mars - mówi dr Błaszkiewicz.

W niebo warto zacząć się wpatrywać tuż po zachodzie Słońca. Poniżej kilka największych miast i dokładne godziny zachodu:

  • Lublin - 15:25
  • Rzeszów - 15:25
  • Białystok - 15:13
  • Warszawa - 15:27
  • Gdańsk - 15:24
  • Kraków - 15:42
  • Katowice - 15:44
  • Poznań - 15:42
  • Łódź - 15:27
  • Toruń - 15:32
  • Wrocław - 15:48
  • Zielona Góra - 15:50
  • Szczecin - 15:46

 

Opracowanie: