Jedna czwarta Polek zachodzących w ciążę ma nadwagę lub jest otyłych. Zwiększa to ryzyko powikłań ciąży, przedwczesnego porodu, a nawet wady wrodzonej u dziecka - alarmowali lekarze i dietetycy na konferencji prasowej w Warszawie.
Eksperci zaprezentowali na konferencji nowe, proste narzędzie edukacyjne dla kobiet ciężarnych i młodych matek. To infografika, która w przystępny sposób prezentuje zasady prawidłowego żywienia i dbania o formę fizyczną. Opracowali ją specjaliści z Instytutu Żywności i Żywienia oraz Instytutu "Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka" (IPCZD) w Warszawie w ramach projektu pt. "Zachowaj równowagę".
W Polsce jedna czwarta kobiet rozpoczyna ciążę, mając już problem z nadwagą i otyłością - powiedział dr Zbigniew Kułaga z Zakładu Zdrowia Publicznego IPCZD. Powołał się przy tym na badania przeprowadzone pod kierunkiem dra Andrzeja Wojtyły w grupie 4 tys. kobiet.
Zbyt wysoki wskaźnik masy ciała (BMI; wylicza się go, dzieląc masę ciała w kilogramach przez wzrost w metrach podniesiony do kwadratu) oznacza ryzyko poważnych powikłań ciąży oraz problemów zdrowotnych u matki i dziecka.
Dane epidemiologiczne wskazują, że wśród ciężarnych z nadwagą i otyłością dwukrotnie częstsze jest nadciśnienie tętnicze i cukrzyca ciążowa, a choroba zakrzepowo-zatorowa występuje 4,5 razy częściej; trzykrotnie rośnie ryzyko wystąpienia tzw. stanu przedrzucawkowego, częściej dochodzi do poronień lub urodzenia martwego dziecka, albo konieczne jest rozwiązanie porodu przez cesarskie cięcie.
U dzieci kobiet, które w ciąży miały problem z nadwagą i otyłością, częstsze są także wady wrodzone - podkreślił dr Kułaga.
Zwrócił też uwagę, że duży wskaźnik BMI u ciężarnej zwiększa ryzyko nadwagi i otyłości u dziecka w przyszłości. Ryzyko, że kobieta ważąca za dużo urodzi dziecko z dużą masą ciała (4 kg i więcej) jest wyższe aż 4,5 raza. Takie noworodki są z kolei dwukrotnie bardziej zagrożone nadwagą i otyłością jako dzieci oraz w życiu dorosłym.
Musimy być świadomi tego, że ciąża jest okresem, w którym odbywa się programowanie metaboliczne dziecka - zaznaczył dyrektor Instytutu Żywności i Żywienia oraz kierownik projektu "Zachowaj równowagę" prof. Mirosław Jarosz. Jak wyjaśnił, dzieje się tak, ponieważ żywienie w ciąży - np. nadmiar lub niedobór energii, tłuszczów, nieprawidłowe proporcje witamin, mikroelementów - zmieniają organizm dziecka.
Dlatego zdrowe odżywianie się w okresie ciąży oraz dbanie o formę fizyczną są tak ważne - podkreślali eksperci.
Jeżeli nawet kobieta przed zajściem w ciążę miała nieprawidłowe nawyki żywieniowe, to w okresie ciąży może podjąć konkretne działania, by je zmienić na lepsze - zwróciła uwagę Aneta Grajda z Instytutu "Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka".
Według niej prawidłowy przyrost masy ciała u ciężarnej zależy od tego, jaki wskaźnik BMI kobieta miała wcześniej. Dla pań, które mają nadwagę, wynosi on od 7 do 11,5 kg, natomiast dla otyłych - od 5 do 9 kg. Kobiety, które przed ciążą miały wagę prawidłową, mogą przybrać na wadze od 11,5 do 16 kg.
Bardzo ważną zasadą odżywania się w ciąży jest to, by jeść dla dwojga, ale nie za dwoje - powiedziała Grajda. Dodała, że w ciąży nie wzrasta znacznie zapotrzebowanie na kalorie, ale na składniki odżywcze, witaminy i minerały.
Komponując codzienny jadłospis ciężarna powinna opierać się na tzw. piramidzie zdrowego żywienia opracowanej przez IŻŻ, wybierając te, które mają największą wartość żywieniową - podkreśliła Grajda.
Trzeba pamiętać, że ważna jest różnorodność produktów oraz regularność jedzenia - dodała. Ciężarna powinna jeść 5-6 posiłków w ciągu dnia, a przerwy między nimi nie powinny być większe niż 4 godziny i nie krótsze niż 2,5 godziny.
W ciąży kobiety nie powinny zapominać o dbaniu o dobrą formę. Ćwiczenia fizyczne poprawiają sprawność, samopoczucie i pomagają lepiej przygotować organizm do porodu. Zanim podejmie się regularną aktywność fizyczną, warto jednak skonsultować się w tej sprawie z lekarzem - zaznaczyła Grajda.
Więcej na temat prawidłowego żywienia i aktywności fizycznej w okresie ciąży, laktacji i macierzyństwa można przeczytać na stronie internetowej programu "Zachowaj równowagę" ((http://www.zachowajrownowage.pl/). Jest on realizowany w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy i współfinansowany przez resort zdrowia.
(mal)
