Parafia nie może stać się strukturą "sklerotyczną", skupioną na sobie - czytamy w ogłoszonej w poniedziałek instrukcji Watykanu. W dokumencie położono nacisk na konieczność "przeprowadzenia procesu odmłodzenia" oblicza Kościoła oraz "bezinteresowności".
Nie można "targować się", jeśli chodzi o życie sakramentalne i wywoływać wrażenia, że sprawowanie sakramentów - zwłaszcza Najświętszej Eucharystii - i innych posług mogłyby podlegać opłatom" - głosi instrukcja Watykanu pt. "Nawrócenie duszpasterskie wspólnoty parafialnej w służbie misji ewangelizacyjnej Kościoła".
Przygotowała ją Kongregacja ds. Duchowieństwa, a zatwierdził papież Franciszek.
Papież mówi o potrzebie "kreatywności" i szukania nowych dróg głoszenia Ewangelii. Instrukcja, jak wyjaśniła kongregacja, jest zaproszeniem skierowanym do wspólnot parafialnych, aby wyszły poza swoje struktury, by krzewić "komunię i współpracę, spotkanie i bliskość, miłosierdzie i troskę o głoszenie Ewangelii".
Jak zauważono, papież przestrzegł przed "zamknięciem się w strukturach dostarczających fałszywej ochrony i lękiem przed przepisami czyniącymi nieubłaganymi sędziami" z ludzi Kościoła.
Kościół - głosi instrukcja - "trwając przy własnej tradycji, a równocześnie świadomy swojej powszechnej misji, jest zdolny wchodzić w związek z różnymi formami kultury, przez co ubogaca się zarówno on sam, jak i różne kultury".
Przyjęte przez różne ludy Słowo Boże, które głosi Kościół wzbudziło "najszlachetniejsze aspiracje, w tym pragnienie Boga, godność życia każdego człowieka, równość ludzi i szacunek dla odmienności w jednej rodzinie ludzkiej, dialog jako narzędzie uczestnictwa, tęsknotę za pokojem, gościnność jako wyraz braterstwa i solidarności, odpowiedzialną ochronę stworzenia" - zauważa się w watykańskiej instrukcji.
Zwraca się w niej uwagę na potrzebę dokonania przez wspólnoty chrześcijańskie wyboru misyjnego po to, aby wszystkie struktury kościelne stały się "odpowiednią drogą bardziej dla ewangelizowania współczesnego świata, niż do zachowania stanu rzeczy".
To nawrócenie misyjne szczególnie dotyczy parafii - wskazał Watykan.
Za jedno z zadań parafii uznano konieczność konfrontacji z "globalną i zbiorową wioską", jaką stworzyły zwiększona mobilność i kultura cyfrowa zmieniając język i zachowanie ludzi, zwłaszcza młodszych pokoleń.
W tej nowej rzeczywistości, jak zauważono, związek parafii z danym terytorium jest coraz mniej zauważalny, a "relacje międzyludzkie są wystawione na ryzyko rozpadu w wirtualnym świecie". Zaakcentowano konieczność dostosowania posługi do potrzeb wiernych i historycznych przemian.
Przypomniane zostały słowa św. Jana Pawła II o tym, że "parafia musi zostać udoskonalona i zintegrowana w wielu innych formach, ale nadal pozostaje niezastąpionym organizmem o pierwszorzędnym znaczeniu w widzialnych strukturach Kościoła".
Parafie, jak wskazała kongregacja, nie będąc już jak kiedyś głównym miejscem spotkań i życia społecznego, muszą szukać innych sposobów bliskości i unikać nadmiernej biurokracji.
Jak dodano, jeśli parafia nie żyje duchowym dynamizmem ewangelizacji, "naraża się na ryzyko bycia strukturą skupiającą się na sobie i sklerotyczną, która proponuje doświadczenia pozbawione już ewangelicznego i misyjnego smaku".
Jak zaznacza się w instrukcji, zadaniem parafii jest docieranie do wszystkich bez wyjątku, ponieważ "biedni i wykluczeni muszą zawsze mieć uprzywilejowane miejsce w sercu Kościoła".
Kolejna wymieniona wskazówka to przezwyciężenie "klerykalizacji duszpasterstwa".
W punkcie "Ofiary składane za udzielanie sakramentów" podkreślono, że datki złożone za celebrację mszy świętej i inne sakramenty muszą być "działaniem dobrowolnym ze strony ofiarodawcy, a ich wysokość pozostawiona jest jego sumieniu i poczuciu odpowiedzialności kościelnej".
"Nie jest to cena do zapłaty czy wymagana taryfa, jakby to był rodzaj "podatku sakramentalnego" - wyjaśniła kongregacja.
Zaznaczyła, że "od ofiar mszalnych należy bezwzględnie usuwać wszelkie pozory transakcji lub handlu, biorąc to pod uwagę, że usilnie zaleca się kapłanom, ażeby także nie otrzymawszy ofiary odprawiali mszę świętą w intencji wiernych, zwłaszcza ubogich".
