14 czerwca obchodzimy Światowy Dzień Krwiodawcy, upamiętniający urodziny Karla Landsteinera - odkrywcy grup krwi uhonorowanego Nagrodą Nobla. Z tej okazji Regionalne Centra Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa oraz Polski Czerwony Krzyż organizują imprezy w całej Polsce.
Krew i jej składniki potrzebne są głównie osobom, które straciły własną krew w wyniku wypadku albo zabiegu operacyjnego, osobom z zaburzeniami krzepnięcia, po oparzeniach i urazach, a także pacjentom z chorobami rozrostowymi i nowotworami, w trakcie i po chemioterapii.
Krew lub jej składniki może oddać zdrowa osoba w wieku 18-65 lat, która waży ponad 50 kg. Oddawanie krwi jest całkowicie bezpieczne, wraz z badaniami trwa ok. godziny. Należy mieć przy sobie dokument tożsamości ze zdjęciem, numerem PESEL i adresem, trzeba też wypełnić kwestionariusz, który zawiera pytania dotyczące stanu zdrowia. Do oddania krwi kwalifikuje lekarz po zmierzeniu ciśnienia i przeprowadzeniu wywiadu; przed oddaniem krwi pobierana jest próbka, badany jest poziom hemoglobiny. Każdy dawca otrzymuje posiłek regeneracyjny o wartości kalorycznej 4,5 tys. kcal. - osiem tabliczek czekolady.
Na prośbę dawcy wystawiane jest zaświadczenie usprawiedliwiające nieobecność w pracy, uczelni, szkole, wypłacany jest zwrot kosztów poniesionych na przejazd do najbliższego punktu krwiodawstwa, wydawana jest kopia wyników badań.
Jak podkreślają stacje krwiodawstwa, wakacje, to okres, w którym ich zapasy gwałtownie się kurczą. Wiele osób wyjeżdża, więc dawców jest mniej, a z drugiej strony więcej jest wypadków i większe jest zapotrzebowanie na krew. Dlatego latem często krew wydawana jest tylko w sytuacjach zagrożenia życia. Stacje krwiodawstwa apelują o oddawanie krwi także w tym trudnym dla nich okresie - od połowy czerwca do końca września.
Tylko 15 proc. Polaków posiada grupę krwi Rh ujemną, dlatego też często stacje krwiodawstwa borykają się z niedoborami w tych grupach. W związku z tym osoby z grupą Rh ujemną proszone są o systematyczne oddawanie krwi.
Jak wynika z danych Narodowego Centrum Krwi, najwięcej osób ma grupę A Rh+ (32 proc.), 0 Rh+ (31 proc.). Znacznie rzadsze są grupy: B Rh+ (15 proc.), AB Rh+ (7 proc.) oraz ujemne: 0 Rh- (6 proc.), A Rh- (6 proc.), B Rh- (2 proc.) oraz AB Rh- (1 proc.).
Lista punktów, w których można oddać krew, znajduje się na stronie www.nck.gov.pl.
Data obchodów Światowego Dnia Honorowych Dawców Krwi jest związana z dniem urodzin Karola Landsteinera, austriackiego lekarza patologa i immunologa, który w 1901 r. odkrył, że w krwinkach czerwonych występują dwa antygeny warunkujące zjawisko aglutynacji (zlepiania się krwinek) w zetknięciu z krwinkami o odmiennej strukturze antygenowej. Na podstawie tych obserwacji Landsteiner wyróżnił trzy grupy krwi, za co otrzymał w 1930 r. Nagrodę Nobla. Umożliwiło to rozwój transfuzjologii i podstaw bezpiecznego przetaczania krwi. W 1940 r. Landsteiner był również współodkrywcą czynnika Rh.
14 czerwca jest świętem krwiodawców na całym świecie od 2004 r. Wcześniej obchodzone było 23 maja.
